Συνταγματική αναθεώρηση: Η ευκαιρία να ανακτήσουμε την εμπιστοσύνη στους θεσμούς

Του Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη*

ΤΟΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ καιρό έχει ξεκινήσει η συζήτηση γύρω από τη συνταγματική αναθεώρηση. Η αναμόρφωση του καταστατικού χάρτη της χώρας αποτελεί την ευκαιρία του πολιτικού συστήματος να κερδίσει πάλι τη χαμένη αξιοπιστία του. Για τον λόγο αυτόν, δεν πρέπει να επιτρέψουμε σε επικοινωνιακές πρακτικές να μας τη στερήσουν. Πιστεύω ότι το νέο Σύνταγμα οφείλει πάνω από όλα να είναι προσαρμοσμένο στη σύγχρονη εποχή. Εξάλλου, η ίδια η κρίση μάς υπαγορεύει την ιστορική ανάγκη για βαθιές

ΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟ Σύνταγμα εμπεριέχει αρκετές διατάξεις που δεν συμβαδίζουν με τις απαιτήσεις των καιρών. Μία από αυτές αποτελεί το άρθρο 86, το λεγόμενο και περί ευθύνης υπουργών. Εχοντας την πρόσφατη εμπειρία της Προανακριτικής για την «υπόθεση Τσοχατζόπουλου» και μετέχοντας στη σημερινή για τη «λίστα Λαγκάρντ», έχω διαπιστώσει από πρώτο χέρι την πλήρη διαστρέβλωση του ρόλου μου από βουλευτής σε δικαστή, που υπαγορεύει το εν λόγω άρθρο. Οι βουλευτές, όμως, οφείλουν να περιορίζονται στον ρόλο του νομοθέτη και ελεγκτή της εκάστοτε κυβέρνησης και να μην υπεισέρχονται στα μονοπάτια της Δικαιοσύνης. Γι’ αυτό θεωρώ ότι χρειάζεται τροποποίηση του άρθρου, ώστε η Βουλή να περιορίζεται μόνο στη λήψη απόφασης για την έγκριση της δίωξης. Από εκεί και πέρα, να αναλαμβάνουν οι δικαστές.

ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ, έχουμε χρέος να προχωρήσουμε στην κατάργηση της αποσβεστικής προθεσμίας, του χρόνου δηλαδή παραγραφής που προβλέπεται για το εκάστοτε αδίκημα. Σε μια περίοδο που τα αιτήματα της κοινωνίας για διαφάνεια και ισότητα στην απονομή δικαιοσύνης είναι πιο επίκαιρα από ποτέ, δεν μπορούμε να επιτρέπουμε «παραθυράκια» αμνηστίας για τους υπουργούς. Η δίωξη στα πολιτικά πρόσωπα θα πρέπει να ασκείται ανά πάσα στιγμή και όχι μόνο εντός των δύο τακτικών συνόδων, που ορίζεται σήμερα.

ΤΟ ΑΡΘΡΟ 16, που μετατρέπει την παροχή Ανώτατης Εκπαίδευσης σε κρατικό μονοπώλιο, στέρησε διαχρονικά τη δυνατότητα στη χώρα μας να παρακολουθεί τις οικονομικές και ευρωπαϊκές εξελίξεις στον χώρο της Παιδείας. Εχουμε χρέος να εναρμονιστούμε με τη σύγχρονη πραγματικότητα και να δώσουμε τη δυνατότητα στην ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων. Απαραίτητη προϋπόθεση, βέβαια, θεωρώ ότι θα πρέπει να είναι η ψήφιση ιδρυτικού νόμου για τη δημιουργία τού εκάστοτε ιδρύματος. Ετσι θα διασφαλίζεται η διαφάνεια, ο σκοπός και ο τρόπος λειτουργίας του. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της πρότασης αποτελεί το Κολέγιο Αθηνών. Ο ιδρυτικός νόμος του 1929 με την υπογραφή Βενιζέλου, ο οποίος καθόριζε τη λειτουργία του και αναγνώριζε την ισοτιμία του με τα δημόσια σχολεία, αποτέλεσε διαχρονικά το θεσμικό περίβλημα του Κολεγίου απέναντι στις εκπαιδευτικές νομοθετικές λαίλαπες των κυβερνήσεων του ’80.

ΤΟ ΑΡΘΡΟ 24 για την προστασία των δασών, συνδυαζόμενο με το άρθρο 117 παρ. 3, οδηγεί πολλές φορές σε ανελαστικές παραδοχές σε ό,τι αφορά τις δασικές εκτάσεις της χώρας μας. Χρειάζεται μια διόρθωση στα συγκεκριμένα άρθρα. Το 2006 είχαμε προτείνει την προστασία εκτάσεων που αποτελούσαν αναμφισβήτητα δάση κατά τον Ιούνιο 1975, οπότε και τέθηκε σε ισχύ το Σύνταγμα. Η χώρα μας, τα τελευταία χρόνια, βασίζοντας τη δασική της απεικόνιση σε αεροφωτογραφίες του έτους 1940, ακυρώνει επενδύσεις στρατηγικής σημασίας, στερώντας από τη νέα γενιά θέσεις εργασίας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι περιπτώσεις επενδύσεων Costa Navarino στην Πύλο και στο Λοκρό Φθιώτιδας. Πρέπει να εναρμονιστούμε στην πραγματικότητα και να σταματήσουμε να θεωρούμε δάση περιοχές που η βλάστησή τους σήμερα περιορίζεται μόνο σε ξερόχορτα.

ΑΠΟ ΤΟ 2006 έχω ταχθεί υπέρ της κατάργησης της μονιμότητας στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Ο Ελ. Βενιζέλος θέσπισε τη μονιμότητα που προβλέπεται στο άρθρο 103 παρ. 4, για να καλύψει την τότε ανάγκη αντιμετώπισης των «κλαυθμών» στην ομώνυμη πλατεία. Η σημερινή ανάγκη, όμως, επιτάσσει να δημιουργήσουμε ένα πιο αποτελεσματικό κράτος. Θεωρώ ότι η μονιμότητα πρέπει να ισχύει μόνο στον στενό δημόσιο τομέα και σε όσους προσλαμβάνονται από τη διαδικασία των γραπτών διαγωνισμών του ΑΣΕΠ, ενισχύοντας με αυτόν τον τρόπο τις αρχές της αξιοκρατίας και της συνέχειας στη δημόσια διοίκηση.

ΕΠΙΠΡΟΣΘΕΤΕΣ προκλήσεις αποτελούν η αλλαγή του εκλογικού χάρτη με τη δημιουργία ισοδύναμων περιφερειών, όπως και η κατάργηση της υποχρεωτικής χρηματοδότησης των κομμάτων από τον κρατικό προϋπολογισμό. Σε κάθε περίπτωση, η επικείμενη αναθεώρηση αποτελεί για όλους μας –πολίτες και πολιτικούς– μια ευκαιρία. Γι’ αυτό οφείλουμε όλοι να την αντιμετωπίσουμε με υπευθυνότητα. Με τρόπο που θα μας αποδεσμεύει από τα στερεότυπα του χθες και θα κατανοεί τις απαιτήσεις των καιρών και τις επιταγές του αύριο.

*Ο κ. Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης είναι βουλευτής Β΄ Αθηνών με τη Νέα Δημοκρατία.