Η Άγρια Δύση είναι εδώ

Του Τάσου Ντούβλη

Βιασμοί, στυγερές δολοφονίες, άγρια εγκλήματα πάθους, κλοπές και διαρρήξεις είναι πλέον καθημερινά φαινόμενα στην Αττική, αλλά και σε ολόκληρη την επικράτεια. Μπορεί, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας, η εγκληματικότητα να έχει μειωθεί σε σχέση με τις αντίστοιχες χρονικές περιόδους του 2012 (και παλαιότερα), αυτό όμως δεν αναιρεί το γεγονός πως η μορφή των εγκλημάτων έχει γίνει πολύ πιο άγρια, καθώς και ότι πλέον οι δράστες σκοτώνουν αδίστακτα πια και με διαφορετικά όπλα από ό,τι στο παρελθόν.
Καλάσνικοφ, πιστόλια, τέιζερ, ρόπαλα, μαχαίρια

και άλλα όπλα βλέπουμε να χρησιμοποιούνται συχνά, κάτι που δείχνει τη διαφοροποίηση του εγκλήματος και τη μορφή που έχει πάρει. «Αντί να κοιτάμε να αλλάξουμε την Αστυνομία συνέχεια, ας κοιτάξουμε να αλλάξουμε και την κοινωνία», λέει στο «Π» ο δικηγόρος και καθηγητής Εγκληματολογίας, Αγγελος Τσιγκρής.
Τις πταίει
Σύμφωνα με τον κ. Τσιγκρή, το γεγονός πως το έγκλημα στη χώρα μας έχει πάρει μια πιο βίαιη και άγρια μορφή είναι αποτέλεσμα της κρίσης ουσιαστικά και για να πατάξουμε το έγκλημα χρειάζεται κοινωνική πρόληψη, όπως ο ίδιος λέει. «Η Ελλάδα διαχρονικά έδινε ιδιαίτερη βάση στην καταστολή, αγνοώντας και αφήνοντας τελείως ατροφικό τον τομέα της πρόληψης, όσον αφορά το έγκλημα.
Οταν λέμε κοινωνική πρόληψη του εγκλήματος ουσιαστικά μιλάμε για τις αιτίες, τους παράγοντες που γεννούν το έγκλημα. Τι είναι αυτό που παράγει και μεταλλάσσει το έγκλημα, τι είναι αυτό που το κάνει πιο βίαιο; Σήμερα, στην Ελλάδα, αυτοί οι παράγοντες έχουν σχέση με την κρίση, έχουν σχέση με την ανεργία, με τη φτώχεια, με το άνοιγμα της ψαλίδας μεταξύ πλουσίων και φτωχών. Αυτά βοηθούν την έξαρση της βίας και της εγκληματικότητας», επισημαίνει ο κ. Τσιγκρής μιλώντας στο «Π».
Ετσι, λοιπόν, πρέπει να δώσουμε βάση στις αιτίες που παράγουν το έγκλημα, προκειμένου εκείνο να μειωθεί και αυτό θα γίνει δημιουργώντας κατά βάση μια κοινωνία περισσότερο συνεκτική και περισσότερο αλληλέγγυα, σύμφωνα με τον κ. Τσιγκρή. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι οι άνεργοι και οι άστεγοι γίνονται εγκληματίες ή κάνουν ληστείες. Απλώς η κατάσταση αυτή δημιουργεί μια ηλεκτρική ατμόσφαιρα, που με τη σειρά της φέρνει την παραβατικότητα, συγκρούσεις κ.λπ.
Οπως μας λέει ο ίδιος, «πριν από λίγα χρόνια, δεν υπήρχαν στο εγκληματολογικό δελτίο της χώρας ληστείες για 50 ευρώ π.χ. με καλάσνικοφ. Αυτό δείχνει ότι υπάρχει πλέον υπόβαθρο στην Ελλάδα για το έγκλημα και έχουν γίνει συχνά αυτά τα φαινόμενα. Αν δεν υπάρχει το κατάλληλο κοινωνικό υπέδαφος να παράγει την εγκληματικότητα, δεν υπάρχει και έγκλημα».
Αλλαγή πολιτικής Αν θέλουμε να έχουμε καλύτερες επιδόσεις για την πάταξη του εγκλήματος, θα πρέπει να στηρίξουμε με τον ίδιο τρόπο και με την ίδια ένταση τους δύο θεμελιώδεις πυλώνες του εγκλήματος: την κοινωνική πρόληψη και την καταστολή του εγκλήματος.
«Η καταστολή είναι περιορισμένη και πεπερασμένη, ενώ έχει συγκεκριμένα αποτελέσματα και μόνο σε βάθος χρόνου. Μία μεγάλη μελέτη της Ευρώπης δείχνει ότι η καταστολή έχει πολύ μεγάλο κόστος με πολύ μικρά αποτελέσματα και σε πολύ μεγάλο διάστημα. Αντιθέτως, η κοινωνική πρόληψη του εγκλήματος έχει πολύ σημαντικά αποτελέσματα. Δηλαδή, σε ένα χρόνο τα αποτελέσματα θα είναι εμφανή. Αυτοί οι δύο δρόμοι υπάρχουν για την αντιμετώπιση του εγκλήματος. Ο δρόμος της καταστολής είναι ο εύκολος, τον ξέρουν μέχρι και τα παιδιά του δημοτικού. Οταν έχουμε έγκλημα, αυξάνουμε και τους αστυνομικούς. Τα πράγματα είναι πιο σύνθετα, όχι τόσο απλά», υπογραμμίζει ο κ. Τσιγκρής.

Μειωμένη η εγκληματικότητα, αλλά πιο άγρια τα εγκλήματα
Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας, η εγκληματικότητα τόσο στην Αττική όσο και στην επικράτεια έχει μειωθεί αρκετά και βρίσκεται στα χαμηλότερα επίπεδα της τελευταίας τετραετίας.
Ενδεικτικά, το πρώτο πεντάμηνο του 2013 διαπράχθηκαν σε όλη την επικράτεια 384 λιγότερες ληστείες και 6.639 λιγότερες κλοπές-διαρρήξεις σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2012, ήτοι οι ληστείες μειώθηκαν σε ποσοστό της τάξης του 15%. Τα παραπάνω στοιχεία μπορεί να είναι θετικά, όμως, δεν αναδεικνύουν το γεγονός πως τα εγκλήματα, οι ληστείες κ.λπ. πλέον έχουν πάρει πιο άγρια μορφή. Για λίγα χρήματα σκοτώνουν αδίστακτα οι κακοποιοί, τα καλάσνικοφ πλέον εμφανίζονται πολύ «εύκολα», ενώ οι ανθρωποκτονίες γίνονται με αγριότητα προκαλώντας σοκ και δέος στους πολίτες.
Σχεδόν καθημερινά στο αστυνομικό δελτίο υπάρχουν άγριες δολοφονίες, είτε λόγω προσωπικών διαμαχών, είτε με κίνητρο τη ληστεία, είτε το οτιδήποτε. Κάτι που, σύμφωνα με τους εγκληματολόγους, έχει να κάνει άμεσα (αν όχι έμμεσα) με την κρίση και τη μη κοινωνική συνοχή. Για να αλλάξει, όμως, η κατάσταση χρειάζεται αλλαγή «πολιτικής» από το κράτος, κάτι που μέχρι στιγμής -δυστυχώς- δεν έχουμε δει.

ΤΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ
Το α΄ πεντάμηνο του 2013 σε σχέση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2012 έγιναν δύο λιγότερες ανθρωποκτονίες στη χώρα (61 έναντι 63). Το ποσοστό μείωσης διαμορφώνεται στο 3%. Στους άλλους τομείς:

ΛΗΣΤΕΙΕΣ
384 λιγότερες στη χώρα (2.187 έναντι 2.571), ποσοστό μείωσης 15%
246 λιγότερες στην Αττική (1.671 έναντι 1.917), ποσοστό μείωσης 13%
38 λιγότερες στη Θεσσαλονίκη (228 έναντι 266), ποσοστό μείωσης 14%

ΚΛΟΠΕΣ-ΔΙΑΡΡΗΞΕΙΣ
6.639 λιγότερες στη χώρα (32.753 έναντι 39.392), ποσοστό μείωσης 17%
4.986 λιγότερες στην Αττική (17.932 έναντι 22.918), ποσοστό μείωσης 22%
375 περισσότερες στη Θεσσαλονίκη (5.558 έναντι 5.183), ποσοστό αύξησης 7%