Ανάβρα Μαγνησίας: Το χωριό των ονείρων μας!

Του Τάσου Ντούβλη

Πώς θα σας φαινόταν αν σας λέγαμε πως υπάρχει χωριό, και μάλιστα στην Ελλάδα του μνημονίου και της λιτότητας, με μηδενική ανεργία και εγκληματικότητα, σύγχρονους δρόμους, καινούργια σχολεία, κέντρα πολιτισμού και ποιοτικές συνθήκες ζωής με μέσο όρο ηλικίας των κατοίκων κάτω των 40 ετών; Κι, όμως, υπάρχει… Είναι η Ανάβρα Μαγνησίας.

Μια προσπάθεια που ξεκίνησε πριν από μία εικοσαετία περίπου, από μια παρέα παιδιών του χωριού, δείχνει πως τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο, αρκεί να υπάρχει θέληση και οργάνωση σε αυτό που κάνεις. Το «Π» μίλησε με τον Δημήτρη Τσουκαλά, τον άνθρωπο που πρωτοστάτησε και βοήθησε σε αυτή την τεράστια αλλαγή της Ανάβρας που σε λιγότερο από μία δεκαετία, από ένα πρωτόγονο χωριό, το οποίο οδηγείτο με μαθηματική ακρίβεια στο χείλος τους γκρεμού, όπως ο ίδιος λέει, πλέον θεωρείται πρότυπο οικονομίας, όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά ίσως και σε ολόκληρο τον Νότο. Ο Δημήτρης Τσουκαλάς, επί μία δεκαετία εκλεγόταν συνεχώς πρόεδρος της κοινότητας της Ανάβρας και εξιστορεί στο «Π» πώς έφτασαν σε αυτές τις αλματώδεις αλλαγές. «Το 1942, με τον πόλεμο, μπήκαν οι Ιταλοί και έκαψαν το χωριό. Ετσι, έχασε τη μορφή που είχε με τα πέτρινα σπίτια κ.λπ. Η συντριπτική πλειονότητα των κατοίκων ήταν πάντα και παραμένουν κτηνοτρόφοι και έβοσκαν τα ζώα στα βουνά, ελεύθερα. Το 1980 περίπου, επειδή έγιναν δύο με τρεις σεισμοί σε λίγες δεκαετίες και γκρεμίστηκαν τα σπίτια τους, βαρέθηκαν να φτιάχνουν σπίτια ξανά και ξανά και έτσι έφεραν τα ζώα μέσα στο χωριό. Ουσιαστικά, λοιπόν, δεν υπήρχε οικισμός ανθρώπων, αλλά ένας κτηνοτροφικός οικισμός με χιλιάδες ζώα μαζί και 300 άνθρωποι που συζούσαν», περιγράφει ο κ. Τσουκαλάς, εξηγώντας μας, τις άθλιες συνθήκες που επικρατούσαν στο χωριό επί πολλά χρόνια. «Τα περισσότερα παιδιά της γενιάς μου είχαμε φύγει από το χωριό λόγω και των συνθηκών. Ομως, το αγαπούσαμε πολύ και θέλαμε να γυρίσουμε. Σκεφτείτε ότι σύνδεση με τον επαρχιακό δρόμο της Μαγνησίας δεν υπήρχε τότε. Ούτε ύδρευση, ούτε τίποτα. Δημόσιοι χώροι δεν υπήρχαν, ούτε σχολεία, τίποτα απολύτως. Μαζευτήκαμε έτσι μια παρέα, περίπου δέκα ατόμων χωρίς κόμματα, χωρίς τίποτα και πήγαμε εκεί, γιατί θέλαμε και να βοηθήσουμε τον τόπο που αγαπούσαμε, καθώς και να επιστρέψουμε εκεί, αφού οι συνθήκες που επικρατούσαν δεν μας το επέτρεπαν», αναφέρει ο κ. Τσουκαλάς. Το 1990 εκλέχθηκε πρόεδρος της κοινότητας και από τότε με μια μικρή διακοπή (1994 με 1998) εκλεγόταν συνεχώς πρόεδρος έως και το 2010, αλλάζοντας παράλληλα με το έργο του ίδιου και των συνανθρώπων του, την Ανάβρα Μαγνησίας.
«Ετσι αλλάξαμε» «Καταγράψαμε τα προβλήματα του χωριού μας, τα ιεραρχήσαμε και ξεκινήσαμε. Είδαμε ότι, αν και δεν έβρισκες εύκολα θετικά στοιχεία, έχει το περιβάλλον και την κτηνοτροφία. Το πρώτο που κάναμε ήταν να απομακρύνουμε τα ζώα από το χωριό. Δημιουργήσαμε τρία κτηνοτροφικά πάρκα, δώσαμε μάλιστα πάνω από τέσσερα στρέμματα στον καθένα και πολύ φθηνά, έτσι ώστε να φύγει από το χωριό, να κάνει μετεγκατάσταση και να έχει σύγχρονες συνθήκες ζωής, ακόμα και των ζώων», λέει ο κ. Τσουκαλάς στο «Π», προσθέτοντας ότι «μετά βοηθήσαμε και μπήκαν στη βιολογική κτηνοτροφία (και μιλάμε για 30.000 ζώα περίπου), αυξήθηκαν σιγά σιγά τα εισοδήματά τους και άρχισε η θετική πορεία του χωριού». Στη συνέχεια, σύμφωνα πάντα με τον κ. Τσουκαλά, οι στόχοι τους επικεντρώθηκαν στο χωριό και στην ποιότητα των συνθηκών της ζωής των κατοίκων. Μέσα από προγράμματα, τόσο ελληνικά, όσο και ευρωπαϊκά, έφτιαξαν δρόμους, υδρευτικό σύστημα, σχολεία, πλατείες, πατώματα, αναπλάσεις, σπίτια να μένουν οι δάσκαλοι τον χειμώνα, βιβλιοθήκη (κέντρο πολιτισμού) κ.α. Με τον καιρό, η Ανάβρα δυνάμωσε οικονομικά, αφού η οργάνωση αυτή της κτηνοτροφίας τούς επέφερε πάρα πολλά χρήματα, εκσυγχρονίστηκαν σιγά σιγά και έφτασαν να είναι πρότυπο οικονομίας.
Παράδειγμα προς… μίμηση Ρωτήσαμε τον κ. Τσουκαλά αν μπορεί να πάει κάποιος στην Ανάβρα να ζήσει και όπως μας απάντησε «αν θέλει κάποιος να έρθει μπορεί, απλά είναι δύσκολο πλέον, γιατί οι ανάγκες του χωριού έχουν καλυφθεί και τα περισσότερα σπίτια έχουν αγοραστεί. Ομως, αν κάποιος θέλει να έρθει ως νέος αγρότης και να ασχοληθεί με την κτηνοτροφία και να συνηθίσει αυτό τον τρόπο ζωής, μπορεί να το κάνει». Πλέον, τον κ. Τσουκαλά τον καλούν σε ολόκληρη την Ελλάδα (και όχι μόνο, προ ημερών βρισκόταν στις Βρυξέλλες, όπως μας είπε, για να παρουσιάσει την Ανάβρα), προκειμένου να βοηθήσει «ξεχασμένα» νησιά και χωριά που αντιμετωπίζουν πολλά προβλήματα.

Πρωτιά και στην ανάπτυξη
«Ολη αυτή η κατάσταση απέφερε καλύτερες συνθήκες επιβίωσης στα ζώα και ποιοτική ζωή στους κατοίκους, ενώ, παράλληλα, αυξήθηκαν τα εισοδήματα. Ολοι πια ασχολούνται με το επάγγελμα της κτηνοτροφίας. Η Ανάβρα είναι το μοναδικό χωριό που έχει αύξηση πληθυσμού και με μέσο όρο ηλικίας, μάλιστα, κάτω των 40. Δεν φεύγει κανείς πλέον από την Ανάβρα, έχει καλά εισοδήματα, καλή ποιότητα ζωής, μηδέν ανεργία και μηδέν εγκληματικότητα», λέει με περηφάνια ο κ. Τσουκαλάς.
Μάλιστα, όπως μας επεσήμανε, η Ανάβρα έγινε γνωστή για τη μεγάλη της ανάπτυξη, καθώς είναι πρώτη στην Ελλάδα σε ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια, ενώ υπήρξε τρίτη σε όλο τον ευρωπαϊκό Νότο, δηλαδή μεταξύ Πορτογαλίας, Ισπανίας και Ελλάδας.