ΜΙΑ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΘΑ ΜΑΣ ΣΩΣΕΙ ΠΡΟΣΩΡΙΝΑ…

Του Βασίλη Μπεσκένη

Με ακροβασία σε τεντωμένο σκοινί μοιάζουν οι σχέσεις των τριών κυβερνητικών εταίρων, που αναζητούν την κατάλληλη κίνηση στην πολιτική σκακιέρα για να διεκδικήσουν, ο καθένας από την πλευρά του, τα όποια οφέλη, έστω και επικοινωνιακά, μπορεί να προκύψουν από την κυβερνητική πολιτική.
Για την ώρα, βέβαια, οι εξελίξεις περισσότερο αναδεικνύουν τις κυβερνητικές δυσλειτουργίες παρά τις επαναλαμβανόμενες διαβεβαιώσεις για το αντίθετο, από την πλευρά των κομματικών επιτελείων.
Η υπερψήφιση του πολυνομοσχεδίου το βράδυ της περασμένης Κυριακής δημιούργησε μια εικόνα

ευφορίας και ενδοκυβερνητικής γαλήνης στους κόλπους των τριών εταίρων, που προς στιγμήν έδειξαν να ξαναβρίσκουν ένα modus operandi.
Δεν πέρασαν, όμως, παρά λίγες ώρες για να ξαναπυκνώσουν τα σύννεφα πάνω από τις σχέσεις των Αντώνη Σαμαρά, Ευάγγελου Βενιζέλου και Φώτη Κουβέλη, με αφορμή την αποπομπή του (πρώην πια) διοικητή του ΟΑΕΔ, Ηλία Κικίλια. Παρά το γεγονός ότι επρόκειτο ουσιαστικά για προειλημμένη απόφαση που είχε απλώς μετατεθεί χρονικά, Ιπποκράτους και Αγίου Κωνσταντίνου εξέφρασαν τη δυσφορία τους για τον αιφνιδιαστικό της χαρακτήρα. Εκεί, άλλωστε, κινήθηκαν και οι ανακοινώσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ, που υπαινίχθηκαν το μοντέλο ηγεμονισμού που ακολουθείται από το Μαξίμου, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η τρικομματική σύνθεση της κυβέρνησης.
Στον αντίποδα, από το πρωθυπουργικό περιβάλλον, ειδικά ως προς το συγκεκριμένο θέμα, επεσήμαιναν ότι οι προσπάθειες που είχαν καταβληθεί, ώστε να υπάρξει συνεννόηση ανάμεσα στη διοίκηση του ΟΑΕΔ και την πολιτική ηγεσία του αρμόδιου υπουργείου, είχαν πέσει στο κενό.
Υπογράμμιζαν ωστόσο με νόημα ότι, στο γενικότερο πλαίσιο της διακυβέρνησης, υπάρχουν ορισμένες αποφάσεις για τις οποίες την αρμοδιότητα φέρει αποκλειστικά ο πρωθυπουργός, αφήνοντας παράλληλα να εννοηθεί ότι πρέπει να υπάρχει κάποιο όριο στις μικροκομματικές εξυπηρετήσεις.

Σύσκεψη αρχηγών
Η υπόθεση Κικίλια, βέβαια, δεν είναι παρά η κορυφή του παγόβουνου. Στο εσωτερικό της κυβέρνησης, μέσα σε λιγότερο από δέκα μήνες ζωής, έχει καταγραφεί μία λίστα θεμάτων, τα οποία έχουν εντείνει τις τριβές στο τρίγωνο ΝΔ – ΠΑΣΟΚ – ΔΗΜΑΡ, με το λειτουργικό πρόβλημα της κυβέρνησης να παραμένει ψηλά στην επικαιρότητα. Κατά πληροφορίες, μετά το Πάσχα αναμένεται να υπάρξει σύσκεψη πολιτικών αρχηγών, στην οποία θα τεθούν επί τάπητος τα ζητήματα και θα αναζητηθούν οι λύσεις.
Από το Μαξίμου, πάντως, φαίνεται ότι προκρίνεται η διαμόρφωση μιας μορφής κυβερνητικής επιτροπής, πιθανώς εννεαμελούς σύνθεσης και με τη συμμετοχή εκπροσώπων των τριών κομμάτων, η οποία να επιλύει τα τρέχοντα ζητήματα που προκαλούνται, προτού λάβουν διαστάσεις επιτείνοντας την ενδοκυβερνητική εσωστρέφεια.
Η γραμματεία της κυβέρνησης, που συστήθηκε –μεταξύ άλλων και– με αυτόν τον σκοπό, είναι υποστελεχωμένη και η λειτουργία της περιορίζεται κυρίως σε ζητήματα τεχνοκρατικής φύσης. Κεντρικός στόχος είναι να περιοριστούν οι συσκέψεις των πολιτικών αρχηγών μόνο για θέματα μείζονος πολιτικής σημασίας.
Από την άλλη πλευρά, το «μοντέλο» του υπουργού Επικρατείας και εκ των στενότερων συνεργατών του πρωθυπουργού, Δημήτρη Σταμάτη, ως «ενδιάμεσου» ανάμεσα στον Αντ. Σαμαρά και τους δύο πολιτικούς αρχηγούς, δεν αποδεικνύεται επαρκώς αποδοτικό, λόγω των πολυεπίπεδων διαφωνιών που δημιουργούνται στην κάθετη κυβερνητική δομή.
Το ερώτημα που γεννάται βεβαίως –και για το οποίο έχουν ήδη ακουστεί φωνές διαφοροποίησης στο Μαξίμου– είναι αν και κατά πόσο μια επιπλέον επιτροπή θα μπορέσει να αποτελέσει την απάντηση στις δομικές ανεπάρκειες της κυβερνητικής σύνθεσης. Ειδικά δε από τη στιγμή που καθίσταται προφανής η προσπάθεια που καταβάλλεται από τους κυβερνητικούς εταίρους –ιδίως από το ΠΑΣΟΚ– να προσποριστούν οφέλη, ακολουθώντας την τακτική στρατηγικών μαξιμαλισμών, όπως για παράδειγμα το περιβόητο τηλεφώνημα Βενιζέλου – Σαχινίδη για τη μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση.

Ο ανασχηματισμός
Στενός συνεργάτης του κ. Σαμαρά, μιλώντας στο «Π», αφήνει εμμέσως να εννοηθεί ότι η διάρκεια ζωής της νέας κυβερνητικής επιτροπής –αν τελικώς εφαρμοστεί– φτάνει μέχρι τον ανασχηματισμό, που τοποθετείται στις αρχές Ιουλίου, μετά την ολοκλήρωση του Συνεδρίου της ΝΔ, οπότε και θα επιδιωχθεί μια ριζική αναμόρφωση των υπουργικών δομών στην κατεύθυνση της αρτιότερης κυβερνητικής λειτουργίας.
Εντούτοις, από το Μαξίμου δεν κρύβουν και τον προβληματισμό τους για ενδεχόμενο πολιτικό ατύχημα, ειδικά μετά τη διαφαινόμενη ρήξη στις σχέσεις μεταξύ Ευάγγελου Βενιζέλου και Γιώργου Παπανδρέου και την εκρηκτική τους συνάντηση τη Μ. Τρίτη, με αντικείμενο την οικονομική διαχείριση στο ΠΑΣΟΚ κατά την περίοδο της ηγεσίας του Γ. Παπανδρέου. Δεν αποκλείεται, όπως πιθανολογούν συνεργάτες του πρωθυπουργού, να ανοίξει γενικότερα η κουβέντα για τα οικονομικά των κομμάτων, ειδικά μάλιστα από τη στιγμή που οι διαρροές από το στρατόπεδο Παπανδρέου επιχειρούν να συμψηφίσουν επικοινωνιακά τα δεδομένα, αντιστοιχίζοντας την οικονομική διαχείριση στο ΠΑΣΟΚ με εκείνη στη ΝΔ.
Ενώ, όπως διαμηνύεται από τη Συγγρού και το Μαξίμου, οι περιπτώσεις είναι διαφορετικές, στο περιβάλλον Σαμαρά αντιλαμβάνονται ότι η κόντρα Βενιζέλου – Παπανδρέου μπορεί να συμπαρασύρει και τη Νέα Δημοκρατία στη λογική της ρήσης «δρυός πεσούσης πας ανήρ ξυλεύεται».

Ο κίνδυνος

Πάντως, ελλοχεύει ο κίνδυνος να προκληθούν αλυσιδωτές αντιδράσεις που θα προκαλέσουν –επιπλέον– τριγμούς στο κυβερνητικό οικοδόμημα. Σε μια περίοδο, μάλιστα, κατά την οποία αφενός η Νέα Δημοκρατία, λόγω και της εντεινόμενης κακοφωνίας σε συνάρτηση με το στρατηγικό αδιέξοδο στο οποίο εμφανώς έχει περιέλθει η Κουμουνδούρου, έχει παγιώσει –έστω και βραχεία κεφαλή– την πρωτοκαθεδρία της έναντι του βασικού πολιτικού της αντιπάλου, του ΣΥΡΙΖΑ. Αφετέρου, οι γέφυρες συνεννόησης με τα κέντρα εξουσίας στην Ευρώπη έχουν αποκατασταθεί πλήρως και η Ελλάδα, ακόμη και στην περίπτωση που το πολιτικό ατύχημα είναι εξωτερικής προέλευσης, βρίσκεται σε πλεονεκτικότερη θέση διαπραγμάτευσης από το παρελθόν, γεγονός που διαμορφώνει ευνοϊκότερες συνθήκες για το ευρωπαϊκό της μέλλον.
Στην κατεύθυνση αυτή, άλλωστε, κινείται και ο σχεδιασμός του Μαξίμου που, παράλληλα με τη στενή παρακολούθηση της εξέλιξης των εκκρεμοτήτων στο εσωτερικό –με κυριότερο «αγκάθι» τις απομακρύνσεις δημοσίων υπαλλήλων– το ενδιαφέρον στρέφεται πλέον και στο εξωτερικό. Οι επαφές Σαμαρά με ξένους ηγέτες και οι επισκέψεις του σε ξένες χώρες, στο πλαίσιο των στρατηγικών συνεργασιών με την Ελλάδα, τοποθετούνται ψηλά στην κυβερνητική ατζέντα.