Ο μύθος της μεγάλης φοροδιαφυγής

Η μοίρα μου φαίνεται το έχει να γράφω συνεχώς αιρετικά κείμενα! Δεν εξηγείται αλλιώς ο μαζοχισμός που με οδηγεί να αμφισβητώ γενικώς παραδεδεγμένες αλήθειες ή να προσπαθώ να ανατρέψω θεσμικούς μύθους της ελληνικής κοινωνίας με τους οποίους γαλουχήθηκαν γενιές και γενιές νεοελλήνων. Στο σημερινό σημείωμα, λέω να καταπιαστώ με τον μύθο της μεγάλης και γενικευμένης φοροδιαφυγής και να προσπαθήσω να τον θέσω στις σωστές του διαστάσεις (πάντα κατά την ταπεινή μου γνώμη). Μένει σε σας, τους αναγνώστες, να δικαιώσετε

Όλοι μας ζούμε μέσα στην ίδια κοινωνία, συναλλασσόμαστε λίγο – πολύ με τους ίδιους ανθρώπους, και έχουμε μέσες – άκρες ταυτόσημες εμπειρίες για την λειτουργία αυτού που αποκαλούμε «αγορά». Τα τελευταία χρόνια, η δική μου εμπειρία λέει πως σε επίπεδο αποδείξεων λιανικής πώλησης τα πράγματα έχουν βελτιωθεί τα μάλα. Σε σημείο που να μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι πλέον δεν υπάρχει μαζική και συστηματική αποφυγή έκδοσης αποδείξεων λιανικής πώλησης από τα καταστήματα. Οι πάντες σχεδόν, από τον περιπτερά της γειτονιάς, μέχρι το μεγάλο ΣΜ της πόλης, κατά κανόνα, κόβουν τις αντίστοιχες με τις αγορές μου αποδείξεις.

Κραυγαλέα εξαίρεση αποτελεί ο φούρνος της γειτονιάς μου! Στις (ολιγοήμερες) καλοκαιρινές διακοπές μου ελάμβανα, προς μεγάλη μου έκπληξη, απόδειξη για όλες τις αγορές μου, είτε σε είδη (περίπτερα, σουβλατζίδικα, μίνι-μάρκετ, κλπ), είτε σε υπηρεσίες (ξαπλώστρες, ενοικιαζόμενο δωμάτιο, κλπ). Μάλιστα, κατά διηγήσεις ντόπιων, το άκρως τουριστικό μέρος όπου κατέλυσα, «μετρούσε» ήδη από την αρχή της σεζόν, τρεις περιπτώσεις κλεισίματος τουριστικών επιχειρήσεων εξαιτίας της μη συμμόρφωσης σε αυτή την υποχρέωσή τους!

Τι δηλούν αυτά τα εμπειρικά δεδομένα, που δεδομένου πως δεν υπάρχει κανείς λόγος «ειδικής μεταχείρισης» του γράφοντος, μάλλον μπορούν να αναχθούν σε πανελλήνια πραγματικότητα; Ότι απέμειναν λίγα μέρη, «στέκια» και «μαγαζιά», κυρίως στον τομέα της παροχής υπηρεσιών και σε τουριστικές τοποθεσίες ή στην Αθήνα, που ασκούν ακόμη το άλλοτε προσφιλές «σπορ» της μη έκδοσης αποδείξεων λιανικής. Αυτά είναι γνωστά στους ελεγκτικούς μηχανισμούς του κράτους και με την ανάλογη πολιτική βούληση και διάθεση επιπλέον ελεγκτών (έστω προερχομένων και από τις περιβόητες μετατάξεις), το φαινόμενο θα μπορούσε εύκολα να περιοριστεί στο επίπεδο των άλλων αναπτυγμένων οικονομικά χωρών. Βέβαια, υπάρχει επιπλέον το ζήτημα, αν τα ποσά των αποδείξεων που κόβονται, δηλώνονται τελικά και ως εισόδημα στην εφορία και καταβάλλεται ο ανάλογος ΦΠΑ αλλά αυτό είναι «άλλου παπά ευαγγέλιο», ονομάζεται κατά περίπτωση φοροκλοπή ή φοροαποφυγή και αφορά εντελώς και ειδικώς την λειτουργία του φοροεισπρακτικού μηχανισμού του κράτους και ουδόλως την ίδια την λειτουργία της αγοράς.

Απομένουν κατά βάση δύο ακόμη «πηγές» μαζικής φοροδιαφυγής. Η μία έχει σχέση με έκδοση αποδείξεων παροχής υπηρεσιών από  τεχνίτες (ηλεκτρολόγους, υδραυλικούς, μηχανικούς αυτοκινήτων, κλπ) και ελεύθερους επαγγελματίες (ιατρούς, δικηγόρο