Η δικτατορία του Ερντογάν

Πριν από 20 χρόνια περίπου, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε: «Η δημοκρατία, για εμάς, είναι ένα τρένο απ’ όπου κατεβαίνεις μόλις φτάσεις στον προορισμό σου». Φαίνεται ότι το τρένο του τώρα πλησιάζει στον προορισμό του: την «Γη του Ερντογάν». Το τουρκικό κοινοβούλιο, του οποίου η πλειοψηφία ανήκει στο κόμμα AKP που κάποτε ήταν υπό την ηγεσία του Ερντογάν, πέρασε ένα νομοσχέδιο για την ασφάλεια τον περασμένο μήνα που δίνει περισσότερη δύναμη στην ήδη ισχυρή τουρκική αστυνομία. Ο νόμος, που επικρίθηκε έντονα από την

Τι σημαίνει ο νέος νόμος που πέρασε με ψήφους 199-32; Μετατρέπει αποτελεσματικά τους αστυνομικούς σε εισαγγελείς κατά τη σύλληψη, την ανάκριση και την κράτηση ατόμων. Η κράτηση μπορεί τώρα να διαρκέσει έως και 48 ώρες. Η αστυνομία μπορεί να χρησιμοποιεί πυροβόλα όπλα εναντίον των διαδηλωτών (που τα χρησιμοποιούσε και πριν, με τη διαφορά ότι τώρα επιτρέπεται να πυροβολεί διαδηλωτές και νομικά). Οι διαδηλωτές που θα καλύπτουν μερικώς ή πλήρως τα πρόσωπά τους κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων θα θεωρούνται πλέον τρομοκράτες. Οι μολότοφ θα θεωρούνται επίσης τρομοκρατικό όπλο... αλλά μόνο όταν χρησιμοποιούνται από διαδηλωτές. Επίσης, εκείνοι που είναι αρκετά ανόητοι για να σκεφτούν την άσκηση των παλαιών δημοκρατικών δικαιωμάτων τους, ανταλλάσσοντας γνώμες ή κριτικές για την κρατική πολιτική - στις ιστοσελίδες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ή και σε δημόσιους χώρους – κινδυνεύουν με ποινές φυλάκισης για «προσβολή της κυβέρνησης». Αυτά είναι τα πιο επίμαχα μέτρα από τα 300 και πλέον που περιλαμβάνονται στο νέο νομοσχέδιο για θέματα ασφάλειας.

Οι επικριτές λένε ότι ο νόμος έχει ως στόχο να πατάξει κάθε διαφωνία, ιδιαίτερα ενόψει των βουλευτικών εκλογών της 7 Ιούνη. Πράγματι, ο Ερντογάν και η κυβέρνησή του αντιμετώπισαν βίαιες κοινωνικές εξεγέρσεις κατά τα τελευταία χρόνια, με τις διαμαρτυρίες κατά των αυταρχικών πολιτικών της κυβέρνησης και της διαφθοράς και της παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η κυβέρνηση υπερασπίζεται το νομοσχέδιο της, αποκαλώντας το αναγκαίο μέτρο για να συμβαδίζουν οι αρμοδιότητες της τουρκικής αστυνομίας με εκείνες των ευρωπαίων εταίρων της.

Αυτό είναι αστείο, καθώς προέρχεται από μια κυβέρνηση της οποίας το στυλ θυμίζει περισσότερο αυτό του Πούτιν, παρά της Μέρκελ και του Ολάντ. Αλλά ας ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά στις τελευταίες κινήσεις κατά τα «ευρωπαϊκά πρότυπα προσανατολισμού» του Ερντογάν. Ο πρόεδρος μιας δημοκρατικής χώρας υποτίθεται ότι ενεργεί για λογαριασμό όλων των πολιτών της. Αλλά τι κάνει ο Ερντογάν; Παρακολουθεί τις πολιτικές συναντήσεις του κόμματος που κάποτε ήταν επικεφαλής του. Εξακολουθεί να μιλά και να ενεργεί σαν ηγέτης του και καλεί το εκλογικό σώμα να ψηφίσει το AKP, έτσι ώστε να «μπορέσουμε να οικοδομήσουμε μια νέα Τουρκία».

Ένα άλλο χαρακτηριστικό του στυλ Ερντογάν: Σε καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν διώκονται οι άνθρωποι για προσβολή του προέδρου. Στους μόλις επτά μήνες της προεδρίας του Ερντογάν, έχουν διωχθεί 105 άτομα για αυτό το «έγκλημα» και οκτώ έχουν συλληφθεί ως ύποπτοι για τη διάπραξή του, ο τελευταίος εκ των οποίων είναι μια 13χρονη μαθήτρια. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η «προσβολή» στο λεξιλόγιό του Ερντογάν έχει έναν ευρύ ορισμό, συμπεριλαμβανομένης και της δυσαρέσκειας κατά των κυβερνητικών πολιτικών. Για λόγους σύγκρισης, δεν υπάρχει καμία καταγραφή ατόμων που έχουν συλληφθεί για εξύβριση του προηγούμενου προέδρου, Αμπντουλάχ Γκιούλ, μέλους του ΑΚΡ εκείνη την εποχή, ο οποίος προήδρευσε στη χώρα για επτά χρόνια. Για να ανακεφαλαιώσουμε: Επτά μήνες, 105 διώξεις και οκτώ συλλήψεις για τον Ερντογάν, έναντι επτά χρόνων και καμίας σύλληψης για τον Γκιούλ.

Μια ακόμα χειρονομία που ο Ερντογάν θεωρεί ευρωπαϊκό στυλ διακυβέρνησης: το υπουργικό Συμβούλιο μπορεί τώρα να περιορίσει την πρόσβαση των ατόμων σε ιστοσελίδες του Διαδικτύου εάν αποφασίσει ότι το περιεχόμενο θέτει σε κίνδυνο τη δημόσια τάξη. Ο Ερντογάν, ωστόσο, δεν φαίνεται να λαμβάνει υπ’ όψιν του τα ευρωπαϊκά παραδείγματα για το πώς να αντιμετωπίζει τα μέσα ενημέρωσης. Πράγματι, στη «Νέα Τουρκία» του Ερντογάν είναι αδύνατον να είσαι σωστός δημοσιογράφος. Ακόμα και ο Τομ Κρουζ θα χλόμιαζε αντιμετωπίζοντας το έργο των δημοσιογράφων σε αυτή τη χώρα. Τα περισσότερα τουρκικά μέσα ενημέρωσης είναι υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης. Καθημερινά ο Ερντογάν κάνει μακροσκελείς ομιλίες πάνω σε μια σειρά θεμάτων, τα διαγγέλματά του δημοσιεύονται ή μεταδίδονται ζωντανά από φιλοκυβερνητικές εφημερίδες, τηλεόραση και ραδιόφωνο, με πολλούς αναλυτές και δημοσιογράφους να εξυμνούν τους επαίνους του. Μόλις πριν από λίγες ημέρες ο τηλεοπτικός σταθμός HaberTurk ανέστειλε τον πολιτικό προγραμματισμό του για μετά τις εκλογές. Οι ελάχιστοι δημοσιογράφοι που αρνούνται να είναι εκπρόσωποι του ΑΚΡ αντιμετωπίζουν προσωπικές τακτικές εκφοβισμού όπως φορολογικούς ελέγχους, πρόστιμα και την ετικέτα του «τρομοκράτη» ή του «προδότη», για να αναφέρουμε μόνο μερικά παραδείγματα.

Ο Ερντογάν είπε κάποτε, «Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ελευθερία του Τύπου απ’ ότι στην Τουρκία» και υπάρχει ένας πυρήνας αλήθειας σε αυτό. Ο τουρκικός Τύπος είναι ελεύθερος να επιλέξει ανάμεσα στο να γίνει εκπρόσωπος δημοσίων σχέσεων του ΑΚΡ, περιορίζοντας την ικανότητα κάποιου να εργαστεί ως δημοσιογράφος, και να αρνηθεί να λυγίσει αντιμετωπίζοντας λογοκρισία, πρόστιμα, ανεργία, φυλακή ή άλλες τιμωρίες.

Και σα να μην φτάνουν οι περιορισμοί που έχει επιβάλει στους σημαντικότερους θεσμούς της χώρας, ο Ερντογάν υπολογίζει στις εκλογές του Ιουνίου. Αν το AKP κερδίσει, ο Ερντογάν θα είναι σε θέση να ολοκληρώσει το όνειρό του - όντας πρόεδρος σε ένα προεδρικό σύστημα διακυβέρνησης. Αυτό θα του επιτρέψει να τροποποιήσει το σύνταγμα και να το ενδυναμώσει στον πυρήνα του. Σύμφωνα με το ισχύον σύστημα, είναι πανταχού παρών, αλλά υπάρχει ένα σύνταγμα που μπορεί να σταματήσει μερικές από τις «μεταρρυθμίσεις» του.

Οι διευρυμένες υπαγορεύσεις του Ερντογάν και η άρνησή του να ανεχθεί οποιαδήποτε κριτική μετατρέπουν τη χώρα σε ένα αστυνομικό κράτος που διαμορφώνεται κατ 'εικόνα του. Δεν φημίζεται για τις γνώσεις του στην ιστορία, οπότε μάλλον δεν ξέρει ότι η πείνα των ανθρώπων για δικαιοσύνη και δημοκρατία πάντα ξεπερνά την δικτατορία. Για την Τουρκία, αυτό είναι μόνο ζήτημα χρόνου.

www.haaretz.com

Διαβάστε περισσότερα