Marta Breen – Jenny Jordahl: «Η πτώση της πατριαρχίας»

Η δολοφονία της 22χρονης Μάχσα Αμίνι από την Αστυνομία Ηθών στο Ιράν συγκλόνισε όλη την υφήλιο και προκάλεσε ένα έντονο κύμα διαδηλώσεων-διαμαρτυριών για την προάσπιση των δικαιωμάτων των γυναικών και ενάντια στους περιορισμούς που επιβάλλει το θεοκρατικό καθεστώς της χώρας. Τραγικά επίκαιρο με αυτά τα γεγονότα είναι το graphic novel που κυκλοφόρησε στις αρχές της χρονιάς, έχει τον χαρακτηριστικό τίτλο Η πτώση της πατριαρχίας: η ιστορία του σεξισμού και η αντίσταση των γυναικών και φέρει την υπογραφή της Marta Breen στο κείμενο και της Jenny

Το ταξίδι στην επίκαιρη αυτή ιστορία ξεκινάει από την αρχαία Ελλάδα και τον Αριστοτέλη, ο οποίος δήλωνε ότι «το να είσαι γυναίκα είναι ένα φυσικό μειονέκτημα. Σε σύγκριση με τους άντρες, οι γυναίκες είναι εμφανώς υπανάπτυκτες. Οι γυναίκες είναι πιο ζηλιάρες και πιο εριστικές από τους άντρες… και πιο απρεπείς. Είναι πιο τεμπέλες, πιο αναξιόπιστες και πιο ασθενικές». Στη ροή των επόμενων αιώνων θα ακολουθήσουν σπουδαίοι άντρες από όλους τους χώρους: των επιστημών (Γαληνός, Δαρβίνος), της θρησκείας (Απόστολος Παύλος, Μαρτίνος Λούθηρος), των τεχνών (Μποντλέρ, Μπάροουζ, Ρενουάρ), της φιλοσοφίας (Νίτσε, Καντ, Σοπενάουερ), οι οποίοι θα αναφερθούν με άκρως προσβλητικό τρόπο στις γυναίκες.

Οι αναφορές σε εμβληματικές γυναίκες που πάλεψαν για την αποτίναξη της πατριαρχίας είναι αρκετές, όπως λόγου χάρη γίνεται σε δύο δισέλιδα – το μεν πρώτο αναφέρεται σε «πολλές γενναίες γυναίκες και δημιουργικές» που «αγνοήθηκαν, λησμονήθηκαν ή χλευάστηκαν», όπως η Σιμόν ντε Μποβουάρ, η Έμμα Γκόλντμαν, η Βιρτζίνια Γούλφ, κ.ά., στο δε επόμενο γίνεται αναφορά στις «πιο αξιόλογες γυναίκες στην ιστορία», που «βίωσαν σφοδρή αντίσταση στην εποχή τους. Μερικές πάλεψαν με τους δαίμονές τους και ηττήθηκαν. Άλλες δολοφονήθηκαν», όπως η Υπατία, η Ρόζα Λούξεμπουργκ, η Σίλβια Πλάθ κ.ά.

{jb_quote}Έξυπνο, χιουμοριστικό, με ισορροπημένα κείμενα και πολύχρωμη εικονογράφηση, το εξαιρετικά επίκαιρο αυτό graphic novel αφορά τους πάντες.{/jb_quote}

Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στη Μαντάμ ντε Σταλ, στην Έμιλι Ντίκινσον, στη φαραώ Χάτσεπσουτ, που ντυνόταν με ανδρικά ρούχα, όπως και στη Μέρι Γουόλστονκραφτ και στο κλασικό πλέον βιβλίο της Η αναγνώριση των δικαιωμάτων της γυναίκας. Ενώ τόσο ο Γκαίτε όσο και ο Γούντι Άλεν φιλοξενούνται με μεγάλα σαλόνια για όσα υποστήριζαν για τις γυναίκες, με κορυφαίο το σαλόνι για τον χειρότερο σεξιστή της ανθρώπινης ιστορίας.

Στο τέλος του graphic novel γίνεται μια σύντομη, όσο και επίκαιρη υπόμνηση της ιστορίας του φεμινισμού. «Καθ’ όλη την ιστορία και σε όλον τον πλανήτη οι φεμινίστριες αντιμετωπίζονταν με περιφρόνηση και κακοποιούνταν. Τον Μεσαίωνα, τις γυναίκες που αμφισβητούσαν την εξουσία συχνά τις έριχναν στην πυρά. Τον 18ο αιώνα γνωστές φεμινίστριες αποκεφαλίστηκαν στην γκιλοτίνα. Τον 19ο αιώνα οι σουφραζέτες καταδικάζονταν σε φυλάκιση. Σήμερα σε χώρες όπως το Ιράν και η Σαουδική Αραβία, ακτιβίστριες βρίσκονται στη φυλακή επειδή έβγαλαν τη μαντίλα τους ή επειδή αγωνίζονται για τα δικαιώματα των γυναικών με διαφόρους τρόπους».

Έξυπνο, χιουμοριστικό, με ισορροπημένα κείμενα και πολύχρωμη εικονογράφηση, το εξαιρετικά επίκαιρο αυτό graphic novel αφορά τους πάντες, μικρούς και μεγάλους αναγνώστες/-τριες. Απολαυστικό!

Η πτώση της πατριαρχίας
Η ιστορία του σεξισμού και η αντίσταση των γυναικών
Marta Breen
εικονογράφηση: Jenny Jordahl
μετάφραση: Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη
Εκδόσεις Παπαδόπουλος
104 σελ.
ISBN 978-960-484-779-2
Τιμή €14,99