Κωνσταντίνος Νικολάου

Ο σκεπτόμενος του Ροντέν αποκαλύπτεται. Επιτέλους παραδέχεται πως δεν είναι σκεπτόμενος.
Ο Μέγας Ναπολέων ενημερώνεται για την υστεροφημία του. Μια υστεροφημία για κλάματα.
Με την επέμβαση της αστυνομίας ο Νώε δεν ολοκληρώνει την κιβωτό του.
Ο Κόμμοδος διώκεται ποινικά για σωρεία ανθρωποκτονιών από πρόθεση.
Ο Μέγας Αλέξανδρος θριαμβεύει στη Θήβα κι έπειτα μελαγχολεί.
Ο Δίας –τέως θεός– φυτοζωεί άνεργος σ’ ένα μικρό διαμέρισμα.

Αυτές είναι μερικές από τις ιστορίες που εκτυλίσσονται

στο πρώτο ποιητικό βιβλίο μου, που φέρει τον τίτλο Βιογραφία ενός χεριού. Ιστορίες κωμικοτραγικές, δυσάρεστες, σκληρές. Μερικές από αυτές αιματηρές. Όλες όμως πραγματικές.

Μια συνήθεια που είχα από παιδί, για να διασκεδάσω την πλήξη μου, ήταν να δοκιμάζω διαφορετικές εκδοχές στις ιστορίες που τύχαινε ν’ ακούσω ή να διαβάσω. Έβρισκα πολύ ενδιαφέρον ν’ αντιστρέφω ρόλους ή να μεταφέρω τα δρώμενα σε διαφορετικούς τόπους και χρόνους. Να δίνω τον λόγο στους σιωπηλούς και τους απέχοντες. Να παραλλάσσω την επίσημη ιστορία επεμβαίνοντας στην έκβαση ιστορικών συμφωνιών και αναμετρήσεων. Η έξαψη που μου προσέφεραν τα πολυάριθμα και, πολλές φορές, αλλόκοτα συμπεράσματα τα οποία προέκυπταν, ήταν χωρίς αμφιβολία εθιστική. Προφανώς η πραγματικότητα μου φαινόταν θλιβερά περιορισμένη, αφού διαρκώς πάσχιζα να βρω τρόπους να τη διανθίσω και κατά συνέπεια να την επεκτείνω.

Ωστόσο, με τα χρόνια, η αναζήτησή μου έπαψε να έχει ως μοναδικό στόχο την έκπληξη που συχνά προκαλεί το καινοφανές, τροποποιώντας την πλοκή μιας ιστορίας. Μετατοπίστηκε στον ψυχισμό των χαρακτήρων. Αναζήτησα τους τρόπους με τους οποίους τα κίνητρα κυβερνούν αθόρυβα τις διαθέσεις τους και πώς αυτές αποκρυσταλλώνονται σε πάγιες συμπεριφορές. Οι βιογραφίες έγιναν το πάθος μου. Ήθελα να γνωρίσω αυτά τα πρόσωπα που, λόγω των ένδοξων επιτευγμάτων τους ή των καταστροφικών ατοπημάτων τους, μπήκαν στη σφαίρα του μύθου κι έγιναν είδωλα, χάνοντας το δικαίωμα να κριθούν με ανθρώπινα κριτήρια.

{jb_quote}Όταν χαμηλώνεις τη φωνή των ισχυρών, οι ισχύουσες απόψεις παύουν ν’ ανακυκλώνονται. Οι παγιωμένες πεποιθήσεις ρευστοποιούνται και ανατρέπονται.{/jb_quote}

Εξίσου όμως ενδιαφέροντες και σημαντικοί ήταν για μένα πάντοτε και οι δευτερεύοντες χαρακτήρες. Εκείνοι που αθόρυβα και παρασκηνιακά διαμορφώνουν την ιστορία. Συνειδητοποίησα πως πρόκειται για ρόλους που εναλλάσσονται, αφού όλοι μας ενεργούμε άλλοτε ως πρωταγωνιστές κι άλλοτε ως κομπάρσοι. Επιπλέον, βρήκα εντυπωσιακές ομοιότητες στις προθέσεις, τα ένστικτα και τις επιθυμίες της πλειονότητας των χαρακτήρων. Διαπίστωσα, εν τέλει, πως κανενός η λάμψη δεν αντέχει την ενδελεχή έρευνα. Ξεθωριάζει μέχρι να ξεπροβάλει το μουντό, ανθρώπινο, φθαρτό δέρμα του. Το ίδιο δέρμα, δηλαδή, που μας τυλίγει όλους.

Εντελώς ειρωνικά η δυσθυμία μου για την πραγματικότητα μετριάστηκε τελικά με τη χρήση της ομοιοπαθητικής μεθόδου. Εκτιθέμενος σε περισσότερη πραγματικότητα, βρήκα τον τρόπο να τη διαχειριστώ και μάλιστα να βολευτώ εντός της, χωρίς την ανάγκη να τη μετασχηματίσω για να την αποφύγω.

Η Βιογραφία ενός χεριού αποτελεί μια περιδιάβαση στην τέχνη, τη μυθολογία, την ιστορία, στα παθήματα της ποίησης, καθώς και στα σύγχρονα ηθικά διλήμματα που θέτει η τεχνολογία. Ηττοπαθείς αλλά και φιλόδοξοι χαρακτήρες –θύματα της ματαιοδοξίας και των ιδιοτροπιών τους, κυρίως όμως της εικόνας τους– κουράστηκαν από την ανιαρή, επαναλαμβανόμενη διατύπωση πανομοιότυπων κρίσεων. Αποζητούν πρωτίστως ν’ αντιπαραθέσουν μια διαφορετική εκδοχή της αλήθειας. Απαιτούν να κριθούν με ανθρωπιά. Να τους δοθεί μια ευκαιρία να δικαιωθούν, ακόμα κι αν δεν μας είναι αρεστό το αποτέλεσμα.

Θέλησα, μέσω της ποίησης, να συνομιλήσω με αδιαμφισβήτητους νικητές όσο και με ηττημένους της ζωής και της ιστορίας, ώστε ν’ αντιληφθώ τις προθέσεις τους. Να κατανοήσω τις πράξεις τους, να δικαιολογήσω τα λάθη τους. Με ειλικρίνεια και νηφαλιότητα, να σχετιστώ και να συμπάσχω μαζί τους.

Όταν χαμηλώνεις τη φωνή των ισχυρών, οι ισχύουσες απόψεις παύουν ν’ ανακυκλώνονται. Οι παγιωμένες πεποιθήσεις ρευστοποιούνται και ανατρέπονται. Τότε ακριβώς αρχίζουν να διαφαίνονται νέες ερμηνείες της ανθρώπινης συνθήκης, που εν πολλοίς παραμένει αναλλοίωτη στον χρόνο. Το συμπέρασμα αυτής της αναζήτησης ήταν μάλλον απρόσμενο: Βιογραφώντας τους άλλους συμπληρώνουμε τη δική μας βιογραφία.

Βιογραφία ενός χεριού
Κωνσταντίνος Νικολάου
Εκδόσεις Περισπωμένη
87 σελ.
ISBN 978-618-5212-86-5
Τιμή €13,00