Online «Ηλέκτρα / Ορέστης» από την Comédie-Française

Το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου φέρνει στο σπίτι μας την παράσταση «Ηλέκτρα / Ορέστης» που ανέβηκε τον Ιούλιο του 2019 στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου από την Comédie-Française σε σκηνοθεσία Ivo van Hove.

Μετά την ενθουσιώδη υποδοχή της «Αντιγόνης» του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία Λευτέρη Βογιατζή (Φεστιβάλ Επιδαύρου 2006 &2007) και του «Insenso» του Δημήτρη Δημητριάδη σε σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρμαρινού (Φεστιβάλ Αθηνών

2012 &2013), το κοινό θα έχει στις 9 Μαΐου την ευκαιρία να παρακολουθήσει άλλη μια παραγωγή που άφησε το αποτύπωμά της στην ιστορία του Φεστιβάλ: Όχι μόνο λόγω των δυνατών ερμηνειών και της σκηνοθεσίας που έκοβε την ανάσα, αλλά και επειδή σφράγισε την πρώτη κάθοδο της Comédie-Française, του πιο παλιού θιάσου εν ενεργεία στον κόσμο, στο αργολικό θέατρο. Πρόκειται για την παράσταση των έργων «Ηλέκτρα / Ορέστης» του Ευριπίδη, που σκηνοθέτησε, ενοποιώντας τα δραματουργικά, ο Ivo van Hove, από τους σπουδαιότερους σκηνοθέτες διεθνώς, για τον ιστορικό θίασο. Καρπός συνεργασίας που οικοδομήθηκε σε βάθος χρόνου, η συγκεκριμένη παραγωγή έδωσε την ευκαιρία στους δύο κορυφαίους πολιτιστικούς οργανισμούς της Γαλλίας και της Ελλάδας, την Comédie-Française και το Φεστιβάλ Αθηνών &Επιδαύρου, να ενώσουν τις δυνάμεις τους καταθέτοντας μια σύγχρονη σκηνοθετική πρόταση για την ερμηνεία της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας, που συγκλόνισε το κοινό τόσο στην Επίδαυρο όσο και στο Παρίσι.

Η παράσταση «Ηλέκτρα / Ορέστης» θα προβληθεί ταυτόχρονα από τα διαδικτυακά κανάλια των δύο οργανισμών, το Σάββατο 9 Μαΐου στις 21:30 ώρα Ελλάδος, και θα μείνει διαθέσιμη για 24 ώρες, επισφραγίζοντας τη σπουδαία αυτή συνεργασία.

Με τα λόγια του σκηνοθέτη
Η Ηλέκτρα και ο Ορέστης είναι αδέρφια. Νέοι, πληγωμένοι, εύθραυστοι και ευάλωτοι, μετατρέπονται σε άγρια ζώα. Στην πραγματικότητα δεν γνώρισαν ποτέ τον πατέρα τους, που είχε φύγει ως αρχιστράτηγος του στρατού των Αργείων στον πόλεμο της Τροίας. Η απουσία του τον καθιστά ήρωα στα μάτια τους. Η μητέρα τους, η Κλυταιμνήστρα, είναι ο εχθρός. Το σπίτι, το πεδίο της μάχης. Αποδιωγμένοι, η Ηλέκτρα και ο Ορέστης γίνονται, από παιδιά βασιλέων, πρόσφυγες στην ίδια τους την οικογένεια, στην ίδια τους την πατρίδα.
Η οικογένεια είναι ο «γόρδιος δεσμός» της κοινωνίας και, ως τέτοιος, γεννά μια σειρά προβλήματα. Βρισκόμαστε μπροστά σ’ έναν καθρέφτη που αντανακλά το αρνητικό είδωλο των ίδιων μας των παρορμήσεων. Πρόκειται άραγε για μια αιμομικτική οικογένεια; Όχι κυριολεκτικά (ή, τουλάχιστον, όχι μόνο), αλλά με την έννοια ότι αποτελεί πεδίο μάχης όπου, αφενός, επιλύονται τα προβλήματα, και όπου, αφετέρου, ξεχωρίζουν εκείνοι που έχουν επιλεγεί για να μείνουν, από τους άλλους, που θα εκδιωχθούν οριστικά.
Για την παράσταση «Ηλέκτρα / Ορέστης» το στοίχημα είναι να αναπαραστήσουμε έναν κόσμο μεγάλης σκληρότητας, έως και νατουραλιστικά, επί σκηνής. Η αλήθεια είναι ότι βλέπω την παράσταση ως ένα Gesamtkunstwerk, ένα καθολικό έργο τέχνης με τη βαγκνερική σημασία του όρου, με την αίσθηση ίσως ότι μετέχουμε σε μια τελετουργία.
Θεωρώ τον εαυτό μου Βέλγο, αλλά και ευρωπαίο και πολίτη του κόσμου. Το να μιλάς για την κοινωνία σημαίνει να μιλάς για τον κόσμο. Οι Έλληνες θέτουν ένα θεμελιώδες ερώτημα: τι μας ενώνει αντί να μας χωρίζει; Αυτό είναι το κεντρικό ζήτημα στην παράσταση «Ηλέκτρα / Ορέστης».
Εκτίμησα εξαιρετικά τη δουλειά με τους ηθοποιούς του θιάσου της Κομεντί Φρανσαίζ. Είδα τη ζωική επιθυμία τους να κάνουν θέατρο, την ανάγκη μέσ’ από τα σωθικά τους να δοθούν σε μια καλλιτεχνική περιπέτεια. Μπορώ να πω σήμερα ότι η Κομεντί Φρανσαίζ και ο θίασος του Toneelgroep στο Amsterdam αποτελούν τις δυο καλύτερες εμπειρίες μου ως σκηνοθέτη. Όταν ο Ερίκ Ρυφ μάς πρότεινε να ανεβάσουμε μια ακόμα παράσταση, αμέσως δέχτηκα.
Ίβο βαν Χόβε

Λίγα λόγια για την Κομεντί Φρανσαίζ
Ευρέως γνωστή ως «Σπίτι του Μολιέρου», η Κομεντί Φρανσαίζ ιδρύθηκε το 1680 και έκτοτε συνεχίζει το έργο και την κληρονομιά του δραματουργού, ηθοποιού και θιασάρχη της, Μολιέρου. Διαθέτοντας ένα ρεπερτόριο που αριθμεί πάνω από 3.000 έργα, «το Γαλλικό Θέατρο (le Français)», όπως αλλιώς αποκαλείται, υπηρετεί μεγάλη γκάμα κλασικών όσο και σύγχρονων έργων από γάλλους και διεθνείς θεατρικούς συγγραφείς.
Η Κομεντί Φρανσαίζ δίνει περίπου 800 παραστάσεις τον χρόνο στις τρεις σκηνές της (Αίθουσα Richelieu, Théâtre du Vieux-Colombier, Studio-Théâtre), καθώς και σε περιοδείες, προσελκύοντας πάνω από 350.000 θεατές ετησίως. Περιοδεύει ευρέως (Ευρώπη, ΗΠΑ, Κορέα, Ιαπωνία, Αυστραλία, Νότια Αμερική) ενώ στους πρόσφατους σταθμούς της περιλαμβάνονται το Λονδίνο, η Νέα Υόρκη και η Μόσχα. Η πρώτη διεθνής της εμφάνιση πραγματοποιήθηκε στο Λονδίνο το 1867.
Εδώ και τρεις αιώνες, η Κομεντί Φρανσαίζ πάντα ξεχωρίζει για τον τρόπο λειτουργίας της ως μοναδικό, εύρωστο και δημιουργικό «θεατρικό εργοστάσιο». Δικαιώνοντας μια τέτοια μοναδική ταυτότητα, στηρίζει το υψηλό επίπεδο, τη μακροβιότητα και τη ζωτικότητά της σε τρεις σταθερούς και ακλόνητους πυλώνες: τον Θίασο, το Ρεπερτόριο και την απαιτητική πρακτική των εναλλασσόμενων παραγωγών.

Η ταυτότητα της παράστασης:
Σκηνοθεσία Ivo van Hove
Μετάφραση στα γαλλικά Marie Delcourt-Curvers
Σκηνική εκδοχή Bart Van den Eynde - Ivo van Hove
Σκηνογραφία - Σχεδιασμός φωτισμού Jan Versweyveld
Κοστούμια An D’Huys
Πρωτότυπη μουσική και ηχητική σύνθεση Eric Sleichim
Χορογραφία Wim Vandekeybus
Δραματουργία Bart Van den Eynde
Βοηθός σκηνοθέτη Laurent Delvert
Βοηθός σκηνογράφου Roel Van Berckelaer
Βοηθός ενδυματολόγου Sylvie Lombart
Βοηθός φωτιστή François Thouret
Βοηθός ηχητικού σχεδιασμού Pierre Routin
Βοηθός χορογράφου Laura Aris

Με τους ηθοποιούς της Κομεντί Φρανσαίζ: Claude Mathieu (Κορυφαία), Cécile Brune (Χορός), Sylvia Bergé (Χορός), Éric Génovèse (Φρύγας υπηρέτης), Bruno Raffaelli (Γέρος Μυκηναίος), Denis Podalydès (Μενέλαος), Elsa Lepoivre (Κλυταιμνύστρα και Ελένη), Julie Sicard (Xορός), Loïc Corbery (Πυλάδης), Suliane Brahim (Ηλέκτρα), Benjamin Lavernhe (Μυκηναίος), Didier Sandre (Τυνδάρεως), Christophe Montenez (Ορέστης), Rebecca Marder (Ερμιόνη), Gaël Kamilindi (Απόλλων)

Από την Ακαδημία της Κομεντί Φρανσαίζ παίζουν: Peio Berterretche (Αίγισθος), Pauline Chabrol, Olivier Lugo, Noëmie Pasteger, Léa Schweitzer (Χορός)
Κρουστά Adélaide Ferrière, Emmanuel Jacquet, Othman Louati, Rodolphe Théry

Μακιγιάζ Claire Cohen

Παραγωγή Comédie-Française
Πρεμιέρα στο Παρίσι Αίθουσα Richelieu, 27 Απριλίου 2019
Πρεμιέρα στην Επίδαυρο 26 Ιουλίου 2019

Μια παραγωγή σε συνεργασία με το Φεστιβάλ Αθηνών &Επιδαύρου
Με την υποστήριξη της Fondation pour la Comédie-Française
Με τη στήριξη του Γαλλικού Ινστιτούτου Ελλάδος
Φωτογραφίες: Εύη Φυλακτού

Η παράσταση Hλέκτρα / Ορέστης θα προβληθεί με ελληνικούς υποτίτλους το Σάββατο 9 Μαΐου 2020, ώρα 21:30, στο κανάλι στου Φετιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου στο YouTube: Greek Festival και θα παραμείνει διαθέσιμη για 24 ώρες. Ταυτόχρονα, θα προβληθεί η παράσταση με αγγλικούς υποτίτλους στο διαδικτυακό κανάλι της Comédie-Française.
Ακριβώς, λόγω του συντονισμού με την Comédie-Française, η προβολή θα ξεκινήσει στις 21:30 αντί για τις 19:00, που ήταν η ώρα έναρξης των δύο προηγούμενων προβολών.

Η παράσταση περιέχει σκληρές σκηνές