Πότε ο κίνδυνος του διαβήτη είναι υπαρκτός και ποιες τιμές δεν είναι φυσιολογικές;

Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη σήμερα 14 Νοεμβρίου. Μια ιδιαίτερη μέρα, η οποία είναι αφιερωμένη στην πρόληψη και την έγκαιρη διάγνωση. Πότε υπάρχει κίνδυνος για διαβήτη και πόσα δεν γνωρίζουμε γι’ αυτήν την λίγο «παρεξηγημένη» ασθένεια;

Ο κίνδυνος για διαβήτη είναι ιδιαίτερα αυξημένος αλλά δεν χρειάζεται να πανικοβάλλεσαι ούτε και να το αγνοείς. Η σωστή ενημέρωση είναι το παν καθώς οι περισσότερες περιπτώσεις μπορούν να προληφθούν.

Το iPop.gr με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα επικοινώνησε με τον Δημήτρη Ρηγόπουλο,

Διαβητολόγο, Ειδικό Παθολόγο, Στρατιωτικό Ιατρό και Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο οποίος μας έλυσε τις βασικές απορίες μας για την ασθένεια.

Οι τύποι διαβήτη και ο λόγος εμφάνισής τους

Υπάρχουν δύο βασικοί είδη διαβήτη: Ο διαβήτης τύπου 1 και ο διαβήτης τύπου 2. Ο διαβήτης τύπου 1 εμφανίζεται περισσότερο σε νεαρά άτομα και οφείλεται σε αντισώματα. Δηλαδή, τα αντισώματα επιτίθενται στα κύτταρα του παγκρέατος που παράγουν ινσουλίνη. Όταν δεν υπάρχει διαθέσιμη ινσουλίνη το σάκχαρο ανεβαίνει.

Σε αυτό δεν παίζει ρόλο η κληρονομικότητα -αν και οι γονείς που έχουν διαβήτη τύπου 1 έχουν αυξημένες πιθανότητες να κάνουν και παιδιά με διαβήτη-, αποτελούν ένα μικρό ποσοστό περίπου 2% όλων των διαβητικών που υπάρχουν.

Το δεύτερο είδος είναι ο διαβήτης τύπου 2. Πρόκειται για την ασθένεια «φθοράς και καταχρήσεων». Όπως μας εξηγεί ο κ. Ρηγόπουλος, μπορεί να υπάρχει μια κληρονομικότητα, να υπάρχουν δηλαδή τα γονίδια που να μπορεί να μας τον προκαλέσουν, αλλά αυτά δεν ενεργοποιούνται αν ακολουθείς μια καλή διατροφή κι έχεις μια φυσική δραστηριότητα.

Αν ένας μπαμπάς έχει διαβήτη και το παιδί είναι παχύσαρκο και καθόλου δραστήριο, τότε έχει μεγάλη πιθανότητα να έχει διαβήτη. Αν και οι δύο γονείς έχουν διαβήτη και το παιδί ακολουθεί μια καταχρηστική διατροφή, τότε η πιθανότητα να έχει διαβήτη μελλοντικά μπορεί να φτάσει στο 100%.

Ο διαβήτης εκδηλώνεται συνήθως μετά τα 40 με 45 χρόνια, όμως, όπως μας επισημαίνει κ. Ρηγόπουλος, τόσο από την εμπειρία του, όσο κι από επίσημες καταγραφές που έχουν γίνει, έχει παρατηρηθεί πως η ηλικία έναρξης διαρκώς μειώνεται και υπάρχουν άτομα 30 χρονών που έχουν διαβήτη τύπου 2.

«Αυτό οφείλεται στην παιδική παχυσαρκία. Τα τελευταία χρόνια, η Ελλάδα βρίσκεται πρώτη στην κλίμακα παιδικής παχυσαρκίας στην Ευρώπη. Μεγαλώνοντας αυτά τα παιδιά έγιναν ενήλικες κι έπαθαν διαβήτη», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Διαβητολόγος σημειώνοντας πως αν έχεις τα γονίδια και κάνεις διατροφικές καταχρήσεις αλλά και μια καθιστική ζωή, τότε σε περίπου 20 χρόνια μπορεί να αναπτύξεις διαβήτη.

Ο διαβήτης κύησης τι ακριβώς είναι;

Εκτός από τους παραπάνω δύο τύπους, διαβάζουμε διαρκώς και ακούμε για τον διαβήτη κύησης.

Τι ακριβώς είναι; «Είναι μια προειδοποίηση για διαβήτη τύπου 2 στη γυναίκα. Όταν η γυναίκα μένει έγκυος, ο οργανισμός στρεσάρεται, εκδηλώνονται αυτά τα γονίδια και παρουσιάζει σάκχαρο. Όταν γεννήσει, εξαφανίζεται καθώς ο οργανισμός επανέρχεται στα φυσιολογικά επίπεδα», μας αναλύει ο γιατρός επισημαίνοντας πως πρόκειται για μια προειδοποίηση καθώς αν η γυναίκα δεν προσέξει, δεν ακολουθήσει μια καλή διατροφή και δεν γυμναστεί, τότε υπολογίζεται πως περίπου 8 χρόνια μετά τη γέννα θα αναπτυχθεί διαβήτης.

Ποιες είναι οι φυσιολογικές τιμές σακχάρου στο αίμα;

Υπάρχουν οι τιμές νηστείες, δηλαδή, όταν δεν έχουμε φάει τίποτα και οι τιμές μετά το φαγητό.

Σε τιμές νηστείες, τα επίπεδα πρέπει να είναι κάτω από 100 ενώ στη δεύτερη περίπτωση, δηλαδή,μετά το φαγητό πρέπει να είναι μέχρι 140. 

Ποια είναι τα σημάδια που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου;

Όπως μας εξηγεί ο κ. Ρηγόπουλος, δεν υπάρχουν σημάδια παρά μόνο όταν η κατάσταση φτάσει στα άκρα. Σε αυτήν την περίπτωση, ο ασθενής αρχίζει κι έχει ορισμένες ενδείξεις. Για παράδειγμα, έχει πολυουρία, ταυτόχρονα διψάει πολύ κι επειδή με τα ούρα του αποβάλλει πολλή ζάχαρη, αυτή η ζάχαρη είναι θερμίδες και χάνει βάρος.

Όταν ένας άνθρωπος πεινάει διαρκώς και τρώει πολύ, πηγαίνει διαρκώς στην τουαλέτα, πίνει πολύ νερό και αδυνατίζει, τότε αυτό είναι το τελευταίο στάδιο.

Ο κίνδυνος για διαβήτη υπάρχει και είναι σημαντικό να μην κλείνεις τα μάτια και τα αυτιά σου. Μάλιστα, υπάρχει περίπτωση κάποιος να έχει διαβήτη πέντε χρόνια και να μην το έχει καταλάβει γιατί δεν έχει κάνει ποτέ προληπτικό έλεγχο. Όπως μας επισημαίνει ο Δημήτρης Ρηγόπουλος είναι εξαιρετικά σημαντικό να κάνουμε προληπτική εξέταση μετά τα 40 και κάθε τρία χρόνια να κάνουμε εξετάσεις αίματος για το σάκχαρο.

Ποιοι είναι καλό να κάνουν κάθε χρόνο;

Όσοι έχουν γονείς με διαβήτη.Οι γυναίκες που έχουν περάσει διαβήτη κύησης.Οι γυναίκες που έχουν το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.Όσοι έχουν υπέρταση.Όσοι λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή, όπως κορτιζόνες, αντικαταθλιπτικά χάπια κ.α.Οι υπέρβαροι, με ΔΜΣ πάνω από 30.Κάνω εξετάσεις αίματος κι έχω λίγο σάκχαρο παραπάνω. Πρέπει να ανησυχήσω;

Ίσως ανήκεις κι εσύ σε αυτήν την κατηγορία. Πήγες να κάνεις εξετάσεις αίματος και είδες ότι έχεις λίγο ανεβασμένο το σάκχαρο. Πότε υπάρχει κίνδυνος για διαβήτη;

Ας πούμε πως έχεις μια τιμή 105. Τότε πρέπει να προβληματιστείς καθώς είναι πάνω από το 100 που είναι το επιτρεπτό όριο και πρόκειται για ένα σημάδι ότι θα πάθεις διαβήτη.

Συγκεκριμένα στο 125 παθαίνουμε διαβήτη αλλά από το 100 μέχρι και το 125, όπως μας αναλύει ο Διαβητολόγος, είμαστε σε μια κατάσταση που ονομάζεται «προδιαβήτης» και είναι το ίδιο επιβλαβής. Ωστόσο, υπολογίζεται πως μετά από 5 χρόνια μπορεί να μετατραπεί σε διαβήτη. Αυτό σημαίνει πως χρόνος υπάρχει!

«Όταν έχω σάκχαρο 105, 110, πρέπει να αντιμετωπίζω την κατάσταση σαν να έχω ήδη 135, 140. Δεν χάνω χρόνο, αλλάζω τη ζωή μου, τις συνήθειές μου, μειώνω τους υδατάνθρακες, χάνω βάρος, αυξάνω τη φυσική δραστηριότητα. Υπάρχει αρκετός χρόνος για να αντιστρέψεις το νούμερο», επισημαίνει ο κ. Ρηγόπουλος.

Πώς είναι η ζωή ενός διαβητικού;

Πολύπολοκη αλλά εξαρτάται με το πώς έχει μάθει να ζει με την ασθένεια.

Υπάρχουν διαβητικοί που έχουν αφιερώσει αρκετό χρόνο και είναι πλήρως ενημερωμένοι. Αυτοί οι άνθρωποι δεν αντιμετωπίζουν συνήθως προβλήματα ενώ χρησιμοποιούν τον διαβήτη ως ένα «κίνητρο» για να ακολουθήσουν ένα μοτίβο υγιεινής ζωής που ίσως να μην ακολουθούσαν σε διαφορετική περίπτωση.

Από την άλλη, υπάρχουν κι εκείνοι οι άνθρωποι που είτε αρνούνται την ασθένεια, είτε φοβούνται την ασθένεια, είτε γιατί βρίσκονται σε σύγχυση και δεν ξέρουν τι ακριβώς να κάνουν και πώς να το αντιμετωπίσουν, δεν ενδιαφέρονται για την ασθένειά τους, τα παρατάνε.

Πώς αντιμετωπίζεται ο διαβήτης;

Οι θεραπείες για τον διαβήτη τύπου 1 είναι η ινσουλίνη, μας αναφέρει ο Διαβητολόγος ενώ η κυριότερη θεραπεία για τον διαβήτη τύπου 2 είναι η διατροφή.

Αν έχεις πειθαρχία στη διατροφή σε συνδυασμό με τη γυμναστική, όπως περπάτημα, τρέξιμο τότε ο διαβήτης μπορεί να ανταποκρίνεται σωστά και να μην σε απασχολήσει.

Παράλληλα, υπάρχουν φάρμακα (έχουν βγει νέα φάρμακα που προστατεύουν την καρδιά και τα νεφρά), φάρμακα που πριν δέκα χρόνια δεν υπήρχαν. Οι ενέσεις είναι μια ακόμη μέθοδος, ενώ στο μέλλον, θα βγουν νέα φάρμακα που θα κάνουν τη ζωή μας πιο εύκολη.

Το «παράδοξο» που μοιράστηκε μαζί μας ο κ. Ρηγόπουλος είναι πως ενώ πριν 20 χρόνια δεν είχαμε τόσα φάρμακα ο ρυθμισμένος διαβήτης ήταν περίπου στο 50%. Σήμερα, που έχουμε περισσότερα φάρμακα και καλύτερα, το ποσοστό παραμένει δυστυχώς το ίδιο. Ο άνθρωπος δεν επωφελείται από την τεχνολογία καθώς είναι μια ψυχοσωματικοκοινωνική αλλά και οικονομική οντότητα. Έτσι, σε αρκετές περιπτώσεις αρνείται την αγωγή, ίσως δεν έχει τα χρήματα και την ασφάλιση για να μπορεί να την ακολουθήσει, ίσως απλά δεν θέλει ή η αγωγή έχει μια αρνητική επίδραση πάνω του.

Γι’ αυτό και το καλύτερο φάρμακο, όπως τονίζει ο Διαβητολόγος, είναι η διατροφή και η άσκηση.

Μάλιστα, ο διαβήτης τύπου 2 που εμφανίζεται σε μεγαλύτερες ηλικίες και οφείλεται στη διατροφή αλλά και στη καθιστική ζωή μπορεί να εξαφανιστεί τελείως όταν αποβάλλεις το λίπος, όταν αδυνατίσεις και ακολουθήσεις ένα μοντέλο υγιεινής ζωής για πάντα. Και φυσικά αξίζει τον κόπο.

«Ο διαβητικός μπορεί να ζήσει με τον διαβήτη του λαμπερά με όμορφα χρώματα. Αν, όμως, κλειστεί στον φόβο και την άγνοια μπορεί αυτό το χρώμα να γίνει σκούρο», αναφέρει ο κ. Ρηγόπουλος.

Είναι σημαντικό να ενημερώνεσαι και να κάνεις τον προληπτικό έλεγχο. Η ρύθμιση του διαβήτη δεν είναι μια θεραπεία, ή μια τιμωρία. Είναι ακριβώς το αντίθετο, είναι μια ευκαιρία να ακολουθήσει κανείς ένα υγιεινό μοντέλο ζωής. Η ρύθμιση του Διαβήτη σημαίνει δυνατότητα για μια ζωή χωρίς κινδύνους, με καλή ποιότητα ζωής, χωρίς άγχος για το μέλλον και χωρίς απομόνωση από το κοινωνικό περιβάλλον.

Δες ακόμα:

Η σωστή διατροφή για τον διαβήτη | Αναλυτικός οδηγός

Photo: iStock

Το άρθρο Πότε ο κίνδυνος του διαβήτη είναι υπαρκτός και ποιες τιμές δεν είναι φυσιολογικές; εμφανίζεται στο iPop.