ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΤΙΚΗ: «ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΡΙΣΕΩΣ…»

Το βιβλίο του Χρήστου Β. Μασσαλά, Ερωτήσεις κρίσεως…, από τις εκδόσεις Gutenberg σας παρουσιάζει σήμερα το matrix24.gr.

Της Αγνής Γ. Παπακώστα, Δρ Νεοελληνικής Λογοτεχνίας

Η απόπειρα ειδολογικής κατάταξης του νέου βιβλίου του πολυγραφότατου πρύτανη κ. Χ. Β. Μασσαλά Ερωτήσεις Κρίσεως… οδηγεί τον αναγνώστη στη διαπίστωση ότι ένας τόσο καίριος, σύγχρονος προβληματισμός πάνω σε θέματα που πραγματικά μαστίζουν την ελληνική κοινωνία του σήμερα επενδύεται με μια σειρά λογοτεχνικών- φιλοσοφικών-δοκιμιακών πρακτικών που καθιστούν το κείμενο μια γοητευτική διαδρομή ανάμεσα στο παρελθόν

και το παρόν, μέσω της αντιθετικής διαδικασίας, που δεν δρα ισοπεδωτικά, αλλά με συνθετικό και δομικό τρόπο, ενώ αποφεύγεται έντεχνα μια ακόμα ανιαρή πολιτική-στοχαστική ανάλυση του τύπου: «Πώς φτάσαμε στο αδιέξοδο» που συνηθίζεται στις κρίσιμες μέρες μας.

Η ευφυής σύλληψη να πλαισιωθεί μια προσωπική αναζήτηση, πάλη του πνεύματος θα τη χαρακτήριζα, που δεν αποτελεί απλώς τον προβληματισμό ενός σύγχρονου σκεπτόμενου, πνευματικού ανθρώπου, αλλά αντλεί στέρεο θεωρητικό υπόβαθρο από φιλοσοφικές αναλύσεις δόκιμων στοχαστών, ενώ παράλληλα συνοψίζει και το απόσταγμα σοφίας των απλών ανθρώπων του άλλοτε και του σήμερα συνιστά την πρωτοτυπία του συγκεκριμένου βιβλίου.

Ειδικότερα, μια και η γραμματειακή ένταξη του κειμένου ήταν το έναυσμα της δικής μου αναζήτησης καθώς το διάβαζα -ομολογουμένως απνευστί- εύκολα συνειδητοποίησα ότι η ιδιαιτερότητά του έγκειται στο γεγονός ότι μια απόπειρα του συγγραφέα, που είναι γνωστός στο πανελλήνιο μέσω της αρθρογραφίας του σε έγκυρες εφημερίδες και περιοδικά, να ερμηνεύσει την κρίση που κατατρύχει την ελληνική κοινωνία και να προτείνει τρόπους αντιμετώπισής της επενδύεται πρωτότυπα με μια λογοτεχνικότητα που έλκει την καταγωγή της σε καλλιτεχνικά πρότυπα ύψιστης αισθητικής αξίας. Η συνάντηση-διάλογος καθηγητή και μαθητή, οι υπαρκτές συνθήκες του χώρου (ένα κάποιο ελληνικό νησί) και του χρόνου (η σύγχρονη εποχή) δίνουν μια στέρεη αληθοφάνεια που ούτως ή άλλως το βιβλίο δεν τη χρειάζεται, γιατί όλο το σώμα του διαπερνάται από τη μία και μόνη βασανιστική αλήθεια: τα πιεστικά αδιέξοδα του σήμερα.

Αναρωτώμενη επίμονα γιατί επιλέχθηκε αυτός ο τρόπος δόμησης ενός καίριου προβληματισμού, αντιλήφθηκα πως πίσω και πέρα απ’ το συγγραφικό υλικό η κυριαρχία ενός αυτοβιογραφικού υποστρώματος ήταν κυρίαρχη και καθοριστική. Η με έμπνευση στημένη συνάντηση καθηγητή και μαθητή εξυπηρετεί έναν διπλό σκοπό: αφενός να πριμοδοτήσει μια βασική παράμετρο του βιβλίου, την αντιθετική παρουσίαση παρελθόντος-παρόντος με ό,τι αυτό συνεπάγεται: αντιπαραβολή της εμπειρίας-απειρίας, αντιπαράθεση των αξιών σε όλα τα επίπεδα, το ηθικό, πνευματικό, κοινωνικό, πολιτικό, πριμοδότηση του παράγοντα της παιδείας, της κουλτούρας, της εθνικής ταυτότητας ως διαχρονικών στοιχείων και αφετέρου να συμπυκνώσει το απόσταγμα εμπειρίας και σοφίας που ο συγγραφέας αποκόμισε απ’ αυτή ακριβώς την προσωπική του επαφή με τους νέους ως πανεπιστημιακός δάσκαλος