Βράζουν οι Βρυξέλλες με την «κυρία nein»

Η ευρωζώνη βρίσκεται στη χειρότερη φάση της δεκάχρονης ιστορίας της, ενώ όλες οι προσπάθειες λήψης δραστικών μέτρων με στόχο την άρση του αδιεξόδου συναντούν την κατηγορηματική άρνηση της Γερμανίδας καγκελαρίου, Ανγκελα Μέρκελ, της «κυρίας nein», όπως την αποκαλούν πλέον στις Βρυξέλλες και στις περισσότερες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.

Ύφεση, ανεργία, δημοσιονομικά προβλήματα, τραπεζική κρίση, όλα τα κακά έχουν σωρευτεί στην

ευρωζώνη, απειλώντας όχι μόνο το ευρώ, αλλά και την ευρωπαϊκή και παγκόσμια οικονομία. Ποτέ στο παρελθόν Αμερικανός πρόεδρος δεν συνομίλησε με ξένο ηγέτη περισσότερες φορές απ’ όσες ο Μπαράκ Ομπάμα με τη Μέρκελ, την οποία παρότρυνε να συναινέσει στη λήψη δραστικών μέτρων ώστε να επανέλθει η ηρεμία στις αγορές.

Από το φθινόπωρο του 2009 που εμφανίστηκε η ελληνική κρίση δημόσιου χρέους, η καγκελάριος κινείται με εσωτερική ατζέντα. Γνωρίζει ότι η εκλογική κεντροδεξιά πελατεία της είναι εχθρική σε διασώσεις άλλων χωρών, ενώ οι ψηφοφόροι της είναι εξαιρετικά ευαίσθητοι στη σταθερότητα των τιμών και του νομίσματος. Η Μέρκελ επιχειρεί κάθε φορά να συνδυάσει και τα δύο, δηλαδή αρνείται να συναινέσει στη λήψη μέτρων σε κοινοτικό επίπεδο ωσότου η κρίση αρχίσει να απειλεί το ίδιο το ευρώ. Τότε υποχωρεί έναντι των εταίρων και εμφανίζει στους ψηφοφόρους της την υποχώρηση ως επιβεβλημένη προκειμένου να διασωθεί το νόμισμα. Κινείται δηλαδή στη λογική του ακροβάτη που περπατάει πάνω στο σχοινί χωρίς δίχτυ.

Μέχρι στιγμής στην περίπτωση της διάσωσης της Ελλάδας, αν και ενέργησε με πολύ μεγάλη καθυστέρηση, κατάφερε να μείνει στο σχοινί και να αποφύγει το πολιτικό κόστος. Ωστόσο, οι Ευρωπαίοι εταίροι έχουν κουραστεί και η κόπωση αυτή έχει εξελιχθεί πλέον σε έντονη δυσφορία, με αποτέλεσμα η «κυρία nein» να κινδυνεύει να βρεθεί σε μία άνευ προηγουμένου απομόνωση. Κάθε φορά που οι εταίροι ζητούν τη λήψη μέτρων για ανάπτυξη, απασχόληση, τραπεζική ενοποίηση ή έκδοση ευρωομολόγων, εκείνη αρνείται διατυπώνοντας αστεία επιχειρηματολογία. Για παράδειγμα, στο αίτημα για έκδοση ευρωομολόγων απαντά ότι θα πρέπει πρώτα να επιτύχουμε την οικονομική και πολιτική ένωση. Δηλαδή μετά από δέκα χρόνια, όταν η Ευρώπη δεν θα έχει ανάγκη τα ευρωομόλογα.

Κορυφαίοι εταίροι, όπως ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, έχουν καταστήσει σαφές στην καγκελάριο ότι στη Σύνοδο Κορυφής (28-29 Ιουνίου) δεν θα συναντηθούν στις Βρυξέλλες για ασκήσεις επί χάρτου και μεγαλόπνοα σχέδια πολιτικής ενοποίησης. Θα την πιέσουν αφόρητα να υποχωρήσει και να δεχτεί σημαντικές αποφάσεις, κυρίως για την προώθηση της ανάπτυξης και την αντιμετώπιση της τραπεζικής κρίσης στην Ισπανία.

Η Μέρκελ δεν έχει να αντιμετωπίσει μόνο την πίεση των εταίρων της, αλλά και τη γερμανική αντιπολίτευση, η οποία στα περισσότερα θέματα συμπλέει με την υπόλοιπη ευρωζώνη, δίνοντας μεγάλη έμφαση στα θέματα της ανάπτυξης και της επίλυσης της τραπεζικής κρίσης. Πολιτικά θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να συνεχίσει το περπάτημα στο σχοινί, γιατί αυτή τη φορά ουδείς διατίθεται να ρισκάρει μια πανευρωπαϊ