Πώς καταστράφηκαν όλα τα αλχημικά χειρόγραφα για να μην μάθει κανείς τη συνταγή του χρυσού
Το 290 μ.Χ., ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Διοκλητιανός εξέδωσε μια από τις πιο παράξενες και ριζοσπαστικές διαταγές στην ιστορία της γνώσης: να καταστραφούν όλα τα βιβλία που περιείχαν πληροφορίες για την κατασκευή χρυσού και αργύρου. Και μάλιστα όχι γενικά, αλλά συγκεκριμένα τα χειρόγραφα των Αιγυπτίων, που θεωρούνταν τότε οι πιο προχωρημένοι γνώστες της αλχημείας και της μεταλλουργίας.
Ο λόγος δεν ήταν ούτε θρησκευτικός ούτε μαγικός. Ήταν καθαρά οικονομικός. Εκείνη την εποχή, η ρωμαϊκή οικονομία ήταν σε κρίση. Το νόμισμα είχε χάσει την αξία του, ο πληθωρισμός αυξανόταν, και ο χρυσός είχε γίνει
Η διαταγή εκτελέστηκε. Κείμενα που μεταφέρονταν από στόμα σε στόμα επί αιώνες, σε παπύρους γραμμένους στα ελληνικά, στα κοπτικά ή σε παλιούς συμβολισμούς, εξαφανίστηκαν. Οι τεχνικές της μεταστοιχείωσης – ακόμα και αν δεν λειτουργούσαν όπως πίστευαν – έκρυβαν μέσα τους μια βαθύτερη ιδέα: ότι τα μέταλλα δεν είναι σταθερά, ότι η ύλη αλλάζει, ότι κάτι ευτελές μπορεί να γίνει πολύτιμο. Και αυτή η ιδέα, από μόνη της, αρκούσε για να θεωρηθεί επικίνδυνη.
Παρόλα αυτά, κάποια ίχνη σώθηκαν. Ο πιο διάσημος τέτοιος πάπυρος είναι ο “Papyri Graecae Magicae” ή αλλιώς Πάπυρος της Λέιντεν. Βρέθηκε αιώνες μετά σε τάφο στη Θήβα, και σήμερα φυλάσσεται στην Ολλανδία. Είναι γραμμένος στα ελληνικά και περιέχει τεχνικές, συνταγές, χημικά μείγματα – μια σπάνια ματιά στο τι χάθηκε. Δεν είναι ξεκάθαρο αν περιέχει πραγματική “αλχημεία”, αλλά αποδεικνύει πως όλη αυτή η γνώση υπήρχε, ήταν οργανωμένη, και κάποτε θεωρήθηκε τόσο επικίνδυνη που έπρεπε να καεί.
Το εντυπωσιακό είναι πως αυτή η μαζική καταστροφή δεν έγινε σε σκοτεινούς μεσαιωνικούς αιώνες. Έγινε από έναν αυτοκράτορα που νομοθετούσε, οργάνωνε τη φορολογία, έκανε μεταρρυθμίσεις. Κι όμως, μπροστά στον φόβο ότι κάποιοι τεχνίτες σε εργαστήρια της Αλεξάνδρειας ή της Μέμφιδας ίσως είχαν ανακαλύψει κάτι που δεν έπρεπε, προτίμησε να εξαφανίσει κάθε πιθανότητα.
Κανείς δεν ξέρει τι χάθηκε τότε. Αν υπήρχε όντως γνώση που θα άλλαζε την πορεία της χημείας ή αν απλώς κάηκαν συμβολικά όνειρα. Αλλά αυτό που σίγουρα δείχνει η ιστορία είναι ότι υπήρξαν εποχές που η εξουσία φοβήθηκε τη γνώση πριν ακόμα τη καταλάβει. Και έδρασε.
Όχι για να τη διορθώσει.
Αλλά για να τη σβήσει.
Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Κατηγορίας Αθλητικά
- Final Four 2025: Η πρώτη κρυάδα του Παναθηναϊκού και η χαλαρότητα της Φενέρμπαχτσε
- Ολυμπιακός: Ανέκφραστα πρόσωπα και μία μηχανή έτοιμη να σηκώσει το φορτίο
- Ολυμπιακός: Δεν ξεχνάει τον Μπεργκ – Αρέσει πολύ στο Λιμάνι
- Ίσακ: Ο χρόνος του στη Νιούκαστλ… μετρά αντίστροφα;
- Οι αλήθειες και τα ψέματα του 25%
- Η Red Bull θα έχει ένα μεγάλο πλεονέκτημα στο Μονακό μετά την άφιξη της Cadillac
- Τσελέντης για τον σεισμό στην Κρήτη - Ξεκάθαρη απάντηση για τα 8,1 Ρίχτερ
- Απέρριψε Μίσιτς ο Αταμάν- Το μεγαλύτερο όνομα που ζήτησε από Γιαννακόπουλο!
- Final Four 2025, Ολυμπιακός, Παναθηναϊκός: Αυτοί σφυρίζουν τους «αιώνιους»
- Euroleague Final Four 2025: Το κάρφωμα του Λεσόρ που έφερε χαμόγελα
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Sportime
- Ολυμπιακός: Δεν ξεχνάει τον Μπεργκ – Αρέσει πολύ στο Λιμάνι
- Η φωνή που ένωσε τον Μάνο με τη Λίνα, τον Ελύτη με τον Νικολόπουλο, και το χθες με ό,τι μας μένει
- Έλληνες μετέτρεψαν την Ευρώπη σε social network. Έστελναν βιβλία με αφιερώσεις, κώδικες και δαχτυλίδια
- Aπό τα 17 του φόρεσε τη φανέλα του ΠΑΟΚ, στην οποία και έμεινε πιστός μέχρι την απόσυρσή του
- Αν δεν ήξερες την απάντηση σε έτρωγε – Ένας τη βρήκε και αυτή αυτοκτόνησε
- Ο Έλληνας που πήγε στις ΗΠΑ με πρόσκληση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Τον επέλεξαν για να βελτιώσει την εικόνα της Αμερικής
- Πώς καταστράφηκαν όλα τα αλχημικά χειρόγραφα για να μην μάθει κανείς τη συνταγή του χρυσού
- Από τις βαμβακοφυτείες της Αιγύπτου, ήρωας της Λήμνου. Και στο τέλος, ξανά αγρότης
- Ντοκιμαντέρ Ολυμπιακού : Αυτός άλλαξε τη νοοτροπία…
- Σέρρες: Έπιναν ουράνιο για πέντε χρόνια χωρίς να το ξέρουν
- Τελευταία Νέα Sportime
- Πώς καταστράφηκαν όλα τα αλχημικά χειρόγραφα για να μην μάθει κανείς τη συνταγή του χρυσού
- Η φωνή που ένωσε τον Μάνο με τη Λίνα, τον Ελύτη με τον Νικολόπουλο, και το χθες με ό,τι μας μένει
- Ντοκιμαντέρ Ολυμπιακού : Η άγνωστη ιστορία με το φυλαχτό του Τζολάκη και τη Μαρίνα
- Το αλλόκοτο καμουφλάζ στα πλοία που έσωσε χιλιάδες ναύτες στον πόλεμο
- Το Σινικό Τείχος της Ελλάδας, το απίθανο τείχος της Μεσσήνης που άντεξε 2.300 χρόνια
- Για 500 χρόνια το ποδόσφαιρο θεωρούνταν παιχνίδι για χωριάτες. Οι ευγενείς το έλεγαν βάρβαρο
- Μέχρι ποια ηλικία μπορούσες να πολεμάς στην αρχαία Σπάρτη; Τι γινόταν αν ήσουν φτωχός;
- Αν νομίζεις πως έχεις πάει σε τρελό πάρτι, δεν έχεις δει τι έκαναν οι αρχαίοι μεθυσμένοι φιλόσοφοι
- Έλληνες μετέτρεψαν την Ευρώπη σε social network. Έστελναν βιβλία με αφιερώσεις, κώδικες και δαχτυλίδια
- Τελευταία Νέα Κατηγορίας Αθλητικά
- Θεοδωρίδης: «Δεν έχω ξαναδεί ατμόσφαιρα όπως αυτή στο Καραϊσκάκη με την Άστον Βίλα – Δεν θα ξεχάσω ποτέ εκείνη τη μέρα» (vids)
- «Ο Ολυμπιακός είναι μια ιδέα, ένας θρύλος – Ο Βαγγέλης Μαρινάκης θέλει τον σύλλογο πάντα πρωταθλητή»
- Συλαϊδόπουλος: «Είμαι περήφανος που είμαι ο πρώτος Έλληνας προπονητής που κατακτά ευρωπαϊκό τρόπαιο»
- Ο Μασούρας μιλάει για το γκολ με τη Φιορεντίνα και… ανατριχιάζει: «Θυμάμαι να βλέπω πρόσωπα δακρυσμένα, πρόσωπα χαρούμενα…»
- Ο Τζολάκης εξιστορεί το έπος της Πόλης: Το φυλακτό, η απόκρουση στο πέναλτι του Μπονούτσι και το απίστευτο με τον Μασούρα (vids)
- Κοβάσεβιτς: «Όταν ένας παίκτης παίζει στον Ολυμπιακό πρέπει να νιώθει αυτά τα χρώματα» (vid)
- Ανιγκό για Youth League: «Στην αρχή θέλαμε να φτάσουμε τουλάχιστον στους 16 – Στον τελικό δεν είχαμε τίποτα να χάσουμε»
- Τσέφεριν στο ντοκιμαντέρ «Ολυμπιακός, ο Θρύλος»: «Το Conference League είναι μια παγκόσμια διοργάνωση»
- Μουζακίτης: «Στην ακαδημία του Ολυμπιακού μεγάλωσα σαν ποδοσφαιριστής, σαν άνθρωπος και σαν προσωπικότητα» (vids)
