Γιατί ο Τέσλα έσκισε συμβόλαιο που θα τον έκανε δισεκατομμυριούχο;

13:52 6/6/2025 - Πηγή: Sportime

Στα τέλη του 19ου αιώνα, ο πόλεμος του ρεύματος μεταξύ του εναλλασσόμενου (AC) και του συνεχούς (DC) είχε ήδη ξεκινήσει. Ο Νίκολα Τέσλα είχε αναπτύξει ένα καινοτόμο σύστημα παροχής εναλλασσόμενου ρεύματος που μπορούσε να μεταφερθεί σε μεγάλες αποστάσεις και να ηλεκτροδοτήσει ολόκληρες πόλεις. Οι πατέντες του ήταν η καρδιά ενός νέου κόσμου. Κι εκείνος, ιδιοφυής, μόνος, λιτοδίαιτος, είχε στα χέρια του το μέλλον.

Ο βιομήχανος George Westinghouse πίστεψε στον Τέσλα. Αγόρασε τις πατέντες του για το σύστημα AC και του υποσχέθηκε ποσοστά ανά κιλοβάτ ενέργειας

που θα χρησιμοποιούσε η Αμερική — μια συμφωνία που, αν εφαρμοζόταν πλήρως, θα έκανε τον Τέσλα έναν από τους πλουσιότερους ανθρώπους στην ιστορία, ίσως και τον πρώτο δισεκατομμυριούχο με σύγχρονα δεδομένα.

Αλλά τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν ομαλά. Οι πιέσεις από την αγορά, οι νομικές επιθέσεις του Τόμας Έντισον και οι οικονομικές δυσκολίες της Westinghouse Electric απειλούσαν να τινάξουν τα πάντα στον αέρα. Αν ο Westinghouse χρεοκοπούσε, το σύστημα του Τέσλα θα χάνονταν μαζί του. Και τότε, έγινε το αδιανόητο.

Ο Τέσλα, βλέποντας πως η εμμονή με τα χρήματα θα κατέστρεφε την εφεύρεση του, αποφάσισε να παραιτηθεί από το συμβόλαιό του. Σύμφωνα με μεταγενέστερες μαρτυρίες, έσκισε το συμφωνητικό μπροστά στα μάτια του Westinghouse, λέγοντας πως δεν ήθελε τα χρήματα, ήθελε να φωτιστεί ο κόσμος.

Ήταν μια πράξη χωρίς προηγούμενο. Η εφεύρεσή του κέρδισε τον πόλεμο του ρεύματος και έγινε η βάση για το παγκόσμιο δίκτυο ηλεκτροδότησης. Ο Τέσλα, όμως, δεν πήρε τίποτα από όλα αυτά. Όσα εκατομμύρια είχε αποκτήσει νωρίτερα, τα ξόδευε σε νέες εφευρέσεις, πατέντες, πειράματα και περιστέρια. Δεν ζήτησε ποτέ δόξα, ούτε πολυτέλεια. Δεν έκανε περιουσία, δεν είχε σπίτι, δεν είχε οικογένεια.

Πέθανε το 1943, μόνος, σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου στη Νέα Υόρκη, με χρέη και την πλειοψηφία των πατεντών του ξεχασμένες ή εκμεταλλευμένες από άλλους. Η General Electric και η Westinghouse κυριάρχησαν στην αγορά. Αλλά χωρίς εκείνον, κανένα φως δεν θα είχε ανάψει.

Η πράξη του να σκίσει το συμβόλαιο δεν ήταν απλώς ένα συμβολικό επεισόδιο. Ήταν η δήλωση ζωής ενός ανθρώπου που αρνήθηκε να βάλει τιμή στο έργο του. Και αυτό είναι ίσως που τον έκανε, τελικά, αθάνατο.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο >>

Keywords