Έφτιαξε λιγότερους από 50 πίνακες. Ούτε ένας δεν πουλήθηκε όσο ζούσε. Τώρα τους φυλάνε σαν θησαυρούς.

13:07 6/6/2025 - Πηγή: Sportime

Κανείς δεν ήξερε ότι μέσα σε εκείνο το μικρό δωμάτιο στο Ντελφτ, ένας ήσυχος άντρας ζωγράφιζε το φως όπως δεν το είχε ζωγραφίσει κανείς. Ο Γιοχάνες Βερμέερ δεν έκανε σκίτσα, δεν δίδαξε μαθητές, δεν άφησε σχολή. Απλώς ζωγράφιζε. Με ακριβά χρώματα, με εξαντλητική ακρίβεια, με σιωπή. Οι πίνακές του έμειναν σχεδόν όλοι μέσα στην ίδια πόλη. Δεν πουλήθηκαν, δεν ταξίδεψαν, δεν αναγνωρίστηκαν. Ήταν σαν να μην υπήρξε ποτέ.

Ζούσε με τη γυναίκα του και τα δεκαπέντε παιδιά τους στο σπίτι της πεθεράς του. Εκεί είχε το

εργαστήριό του, ένα δωμάτιο με παράθυρο στα αριστερά. Εκείνη ζωγράφιζε, γεννούσε, και ζούσαν όλοι με χρέη. Όταν η αγορά τέχνης κατέρρευσε με τον πόλεμο του 1672, ο Βερμέερ «έπεσε σε φρενίτιδα», λέει η γυναίκα του. Μέσα σε ενάμιση 24ωρο πέθανε. Δεν άφησε πίσω του χρήματα, μόνο πίνακες. Και ένα φορτωμένο σπίτι.

Ένας φούρναρης είχε μερικούς πίνακές του ως ενέχυρα για τα ψωμιά που τους έδινε. Η χήρα του Βερμέερ τού πούλησε άλλους δύο για να ξεχρεώσει. Τα έργα του βγήκαν στο σφυρί. Κανείς δεν τα ήθελε. Ούτε καν τον ανέφεραν στα βιβλία της εποχής. Σιγή.

Δύο αιώνες μετά, ένας Γάλλος, ο Θεόφιλος Θορέ-Μπίργκερ, τρελαίνεται με έναν πίνακα που βλέπει και αρχίζει να ψάχνει ποιος τον ζωγράφισε. Βρίσκει το όνομα Vermeer. Ξεκινάει μανιαστικά να τον αναστήσει. Δημοσιεύει άρθρα, φτιάχνει κατάλογο με πάνω από 70 έργα (πολλά λάθος), και ξαφνικά, το φάντασμα του Βερμέερ επιστρέφει στην ιστορία της τέχνης.

Σήμερα, γνωρίζουμε μόλις 34 έργα του. Κανένα δεν μπορεί να αγοραστεί. Είναι όλα σε μουσεία ή συλλογές που δεν τα δανείζουν σχεδόν ποτέ. Η έκθεση του 2023 στο Rijksmuseum που συγκέντρωσε 28 από αυτά, θεωρήθηκε θαύμα. 650.000 άνθρωποι έκλεισαν εισιτήρια μήνες πριν, για να δουν τα έργα ενός ζωγράφου που όσο ζούσε δεν πούλησε ούτε έναν.

Οι πίνακές του μοιάζουν με στιγμές παγωμένες στο χρόνο. Δεν υπάρχει δράμα, ούτε αφήγηση. Υπάρχει απλώς φως. Ένα φως που γλιστράει σε ένα ποτήρι, που στέκεται στα χέρια μιας υπηρέτριας, που κρύβεται πίσω από μια κουρτίνα. Σαν να βλέπεις τον Θεό να ψιθυρίζει σ’ ένα δωμάτιο. Και όμως, ο άνθρωπος που τα ζωγράφισε αυτά πέθανε με δάνεια, ξεχασμένος.

Κάποιοι λένε πως δούλευε με φακούς ή με κάμερα ομπσκούρα. Άλλοι πως είχε απλώς μάτι εξωπραγματικό. Κανείς δεν ξέρει. Δεν άφησε πίσω του ούτε ένα σχέδιο. Μόνο έργα. Όχι πολλά. Αλλά τόσο σπάνια, που σήμερα τα φυλάνε σαν θησαυρούς.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο >>

Keywords