Στη λίμνη ενός ηφαιστείου κοντά στη Ρώμη, βρήκαν ναό της Άρτεμης που επέπλεε σαν πλοίο

Κανείς δεν φανταζόταν ότι πίσω από την αινιγματική λάμψη της λίμνης Νέμι, στα δάση της Αλμπανίας, κρυβόταν ένα μυστικό βυθισμένο για σχεδόν δύο χιλιάδες χρόνια. Η λίμνη βρίσκεται μέσα στον κρατήρα ενός αρχαίου ηφαιστείου, μόλις τριάντα χιλιόμετρα από τη Ρώμη, και περιβάλλεται από σιωπηλούς λόφους και πυκνή βλάστηση. Αλλά οι ντόπιοι ήξεραν πάντα πως κάτω από την επιφάνειά της δεν υπήρχε μόνο νερό. Από τον Μεσαίωνα, ανέσυραν κατά καιρούς μεταλλικά εξαρτήματα, αγάλματα και περίεργες πέτρες που κανείς δεν μπορούσε να εξηγήσει. Όλοι μιλούσαν για δύο πλοία-φαντάσματα που κοιμούνταν

Η πρώτη απόπειρα ανάσυρσης έγινε ήδη από τον 15ο αιώνα, αλλά ήταν μάταιη. Η λίμνη είχε μεγάλο βάθος και η τεχνολογία της εποχής δεν επέτρεπε να πλησιάσουν τα ναυάγια. Χρειάστηκε να περάσουν πέντε αιώνες και να φτάσει το 1928, για να πάρει την υπόθεση στα χέρια του ο Μπενίτο Μουσολίνι. Το σχέδιο ήταν εξωπραγματικό: να αδειάσει η λίμνη. Κατασκευάστηκαν σήραγγες, τοποθετήθηκαν γιγαντιαίες αντλίες και επί τρία χρόνια τα νερά υποχωρούσαν, αποκαλύπτοντας σιγά σιγά ένα μεγαλείο που κανείς δεν φανταζόταν.

Το θέαμα που αντίκρισαν ήταν σχεδόν μυθικό. Δύο γιγαντιαία ρωμαϊκά πλοία, κατασκευασμένα τον 1ο αιώνα μ.Χ., βγήκαν στο φως με σχεδόν άθικτες τις υπερκατασκευές τους. Το ένα είχε διαστάσεις 73 x 24 μέτρα, όσο μια σύγχρονη φρεγάτα. Αλλά δεν ήταν πολεμικά πλοία. Ήταν πλωτές βασιλικές κατοικίες. Πιο συγκεκριμένα, ήταν ναοί και παλάτια χτισμένα… επάνω στο νερό.

Το πρώτο πλοίο αναγνωρίστηκε ως ναός αφιερωμένος στην Άρτεμη – την ελληνική θεά του κυνηγιού, που στη ρωμαϊκή λατρεία ταυτιζόταν με τη Ντιάνα. Στην κουπαστή του υπήρχαν ιωνικά και κορινθιακά κιονόκρανα, μαρμάρινες επενδύσεις, ακόμα και πλατείες με εσωτερικούς διαδρόμους. Στο εσωτερικό διακρίνονταν ιχνάρια από ιερό βωμό, ενώ το πάτωμα είχε μωσαϊκό και σωληνώσεις για θερμαινόμενο αέρα, ένα κανονικό hypocaust. Δεν ήταν ένα απλό πλοίο λατρείας. Ήταν ένας ιερός ναός επίδειξης δύναμης – πιθανότατα για τελετές που τελούσε ο ίδιος ο αυτοκράτορας Καλιγούλας.

Το δεύτερο πλοίο ήταν ένα αυτοκρατορικό παλάτι. Είχε μεταλλικά πλαίσια, πολύπλοκα συστήματα πηδαλίου, ράμπες, και ολόκληρα τμήματα εσωτερικών αιθουσών. Το βάρος του υπολογίζεται ότι ξεπερνούσε τους 700 τόνους. Ήταν πλωτό ανάκτορο. Ο Καλιγούλας φαίνεται πως είχε σκοπό να απολαμβάνει τελετές και διασκεδάσεις μέσα σε ένα τεχνητό παραλίμνιο βασίλειο, μακριά από τα βλέμματα της Ρώμης.

Η τεχνολογία κατασκευής τους ήταν τόσο προηγμένη, που έκανε πολλούς μηχανικούς της εποχής να αναθεωρήσουν όσα πίστευαν για τη ρωμαϊκή ναυπηγική. Υπήρχαν μηχανισμοί αγκυροβολίας με στρόφιγγες, διακοσμητικά μπρούτζινα άκρα, και εξαρτήματα που θύμιζαν ρουλεμάν. Ορισμένοι μάλιστα θεωρούν ότι τα πλοία αυτά είχαν στοιχεία που πλησίαζαν την έννοια του “κινητού ναού”, κάτι μοναδικό σε όλη την αρχαιότητα.

Δυστυχώς, η μοίρα τους ήταν τραγική. Στις 31 Μαΐου 1944, όταν η Ιταλία βρισκόταν ακόμη υπό γερμανική κατοχή, μια πυρκαγιά κατέστρεψε ολοσχερώς και τα δύο πλοία. Οι συνθήκες δεν διαλευκάνθηκαν ποτέ. Άλλοι μίλησαν για εμπρησμό των αποχωρούντων Γερμανών, άλλοι για τυχαίο ατύχημα από στρατιώτες που έκαναν κατάχρηση του χώρου. Η πιο μετριοπαθής εκδοχή μιλά για πυροτεχνήματα που άναψαν κοντά σε εύφλεκτα υλικά.

Σήμερα, ό,τι απέμεινε από αυτή την απίστευτη ανακάλυψη φυλάσσεται στο Museo delle Navi Romane δίπλα στη λίμνη Νέμι. Οι σκελετοί των πλοίων, κάποια τμήματα μηχανισμών, μπρούτζινα διακοσμητικά και λίγα σωζόμενα κομμάτια, θυμίζουν πως κάποτε, σε μια λίμνη ηφαιστείου λίγο έξω από τη Ρώμη, οι Ρωμαίοι κατασκεύασαν πλωτούς ναούς θεών και παλατιών που ούτε η φαντασία δεν μπορούσε να χωρέσει.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.