Ταυτοποιήθηκαν 18 εκτελεσμένοι στο Αδελε

Με τη μέθοδο του DNA βρέθηκε σε ποιους ανήκαν τα οστά των πατριωτών που θάφτηκαν σε ομαδικό τάφο

Μπορεί να έχουν περάσει 83 χρόνια από τη Μάχη της Κρήτης, όμως έφτασε η στιγμή που οι συγγενείς των ανθρώπων που εκτελέστηκαν εν ψυχρώ από τους Γερμανούς θα αναγνωρίσουν τους νεκρούς τους, σε μία μοναδική εκδήλωση μνήμης, όπου η Ιστορία θα συναντήσει την επιστήμη!

Ηταν 2 Ιουνίου του 1941, λίγο μετά τη Μάχη

της Κρήτης, όταν γερμανικές δυνάμεις εισέβαλαν στο νησί για να το καταλάβουν, όμως αντιμετώπισαν σημαντική και προφανώς απροσδόκητη αντίσταση από τον τοπικό, κυρίως άμαχο, κρητικό πληθυσμό, και παρότι κατέκτησαν τελικά το νησί έπειτα από σκληρές μάχες εννιά ημερών, έχασαν χιλιάδες άνδρες τους.

Ως αντίποινα για τις πολυάριθμες γερμανικές απώλειες δόθηκε άμεσα η διαταγή να εξολοθρευτούν οι Κρητικοί. Ακολούθησαν το κάψιμο χωριών και η εξόντωση ολόκληρου του αρσενικού πληθυσμού κάθε περιοχής που αντιστάθηκε.

Τραγικό παιχνίδι

Ανάμεσα στους πληθυσμούς που αντιστάθηκαν λυσσαλέα με δική τους ένοπλη ομάδα ήταν και κάτοικοι του Αδελε, ενός ευημερούντος πεδινού χωριού στο βορειοανατολικό τμήμα της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνου. Οι γερμανικές δυνάμεις περικύκλωσαν το χωριό, συνέλαβαν όπου και αν βρίσκονταν 18 άνδρες, ανάμεσά τους δύο πατεράδες με τους ενήλικους γιους τους, δύο ζευγάρια αδερφών και δύο εφήβους, και τους οδήγησαν στην τοποθεσία Σαρακίνα.

Οι Κρητικοί νόμιζαν πως θα τους οδηγήσουν στη φυλακή για καταναγκαστικά έργα, όμως η μοίρα επιφύλασσε τραγικό παιχνίδι για εκείνους. Οι κατακτητές τούς έδωσαν φτυάρια και τους ανάγκασαν να σκάψουν οι ίδιοι τον λάκκο τους. Αφού τους εκτέλεσαν εν ψυχρώ, τους έριξαν σαν τα σκυλιά στον ομαδικό τους τάφο.

Ακολούθησαν μαρτυρικές ημέρες για τους συγγενείς τους, που έψαχναν να βρουν ένα σημάδι τους εναγωνίως. Τελικά, έπειτα από πολυήμερες αναζητήσεις κατάφεραν να βρουν τον ομαδικό τάφο, η δέουσα τιμή αποδόθηκε στους νεκρούς και σήμερα στο σημείο υπάρχει μία προθήκη με τα 18 κρανία των άτυχων ανδρών που, όμως, δεν είχαν ταυτοποιηθεί ποτέ.

Σήμερα, η επιστήμη έρχεται να βάλει το δικό της «λιθαράκι», ώστε οι συγγενείς να αναγνωρίσουν τους νεκρούς προγόνους τους και να αισθανθούν δικαίωση! Οπως αναφέρει ο δρ Νίκος Πουλακάκης, επικεφαλής του εργαστηρίου Παλαιογενωμικής και Εξελικτικής Γενετικής του Ινστιτούτου Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Ερευνας, το 2021 μέλη του Πολιτιστικού Συλλόγου Αδελε – Αγίας Παρασκευής ήρθαν σε επαφή με τους επιστήμονες, προκειμένου να μπορέσει να γίνει η ταυτοποίηση των σορών.

Ο δρ Ν. Πουλακάκης αναφέρει πως ελήφθησαν δείγματα οστού κρανίου ή από το δόντι των εκτελεσθέντων κι έγινε προσπάθεια να βρεθεί συγκεκριμένο οστό, το λεγόμενο λιθοειδές οστό, που δίνει περισσότερες πιθανότητες διατήρησης DNA. Παράλληλα, ελήφθη δείγμα από τους συγγενείς των νεκρών, ακολουθήθηκαν όλες οι διαδικασίες, με βάση τη δεοντολογία και τους κανόνες που προβλέπονται, και ταυτοποιήθηκαν τα 16 από τα 18 κρανία. Από δύο κρανία έλειπε το συγκεκριμένο οστό ή διαπιστώθηκε πως δεν ήταν τοποθετημένο στην προθήκη το οστό από την ίδια σορό. Σε αυτήν την περίπτωση εξακριβώθηκε η ηλικία των νεκρών και έτσι έγινε η κατάλληλη αντιστοίχιση.

Γονιδίωμα

Με λήψεις δειγμάτων, αναλύσεις γονιδιώματος και, τελικά, την πολυπόθητη ταυτοποίηση οι επιστήμονες κατάφεραν να δώσουν στους απογόνους 18 ηρώων αυτό που ποθούσε η ψυχή τους: να αναγνωρίσουν, επιτέλους, τους νεκρούς τους! «Η μελέτη μας περιελάμβανε τη συλλογή δειγμάτων αίματος για εξαγωγή DNA από 20 ενήλικες εθελοντές, από μία γυναίκα και 19 άνδρες, που είναι οι πιο στενοί εν ζωή συγγενείς των θυμάτων, με συγγένεια έως και 3ου βαθμού με κάθε θύμα» συμπλήρωσε. Ο δρ Νίκος Πουλακάκης αναφέρει πως είναι η πρώτη φορά που με αυτήν τη μεθοδολογία αναγνωρίζονται οι σοροί από ομαδικό τάφο που δημιούργησαν οι κατοχικές δυνάμεις τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Σε κλίμα βαθιάς συγκίνησης η φετινή επέτειος

Οι εκδηλώσεις μνήμης και τιμής που γίνονται κάθε χρόνο φέτος θα έχουν ξεχωριστό χαρακτήρα και θα είναι «πλημμυρισμένες» από συγκίνηση. Οπως έχει ήδη ανακοινωθεί από τον Δήμο Ρεθύμνου, Σάββατο 1η και Κυριακή 2η Ιουνίου αναμένεται να γίνει η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της επιστημονικής έρευνας που διενεργήθηκε από ερευνητές του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Ερευνας αναφορικά με την ταυτοποίηση των κρανίων των εκτελεσθέντων, που φυλάσσονται ευλαβικά στον χώρο της εκτέλεσης.