Κουρέλι το Σύνταγμα για να περάσει ο Προϋπολογισμός

Κουρέλι το Σύνταγμα για να περάσει ο Προϋπολογισμός17.04.2019Παρασκήνιο

«Είναι εθνική ατιμία η πράξις σας» φώναζαν οι βουλευτές το 1874 στον Δημήτριο Βούλγαρη

Από την
Κατερίνα Κανάκη

Μία από τις πιο μελανές σελίδες της κοινοβουλευτικής ιστορίας της χώρας μας γράφτηκε στις 30 Νοεμβρίου 1874. Την ημέρα εκείνη καταστρατηγήθηκαν και το Σύνταγμα και η δημοκρατία,

όταν η κυβέρνηση του Δημητρίου Βούλγαρη ψήφισε τον Κρατικό Προϋπολογισμό -μία από τις πιο σημαντικές ψηφοφορίες της Βουλής ήδη από τον 19ο αιώνα- δίχως να έχει απαρτία!

Σύμφωνα με το Σύνταγμα της εποχής, για να αναγνωριστεί απαρτία έπρεπε να είναι παρόντες το λιγότερο 96 βουλευτές σε σύνολο 190. Στη συνεδρίαση εκείνη παρόντες στην ψήφιση του Προϋπολογισμού ήταν μόλις 85 βουλευτές, εκ των οποίων μάλιστα οι 81 προέρχονταν από την κυβέρνηση.

Η συνεδρίαση διήρκησε δύο ώρες. Αρχισε στις 15.00 και ολοκληρώθηκε στις 17.00. Προήδρευε ο Ιωάννης Ζάρκος. Οι αντιπολιτευόμενοι βουλευτές που ήταν παρόντες κατήγγειλαν πως «η επικύρωση των πρακτικών είναι παράνομος, αντισυνταγματική και βανδαλική» και πως δεν υπάρχει απαρτία, φωνάζοντας στον πρόεδρο: «Δεν είναι απαρτία. Αναγνώσατε τον ονομαστικόν κατάλογον των βουλευτών διά να πεισθήτε. Είναι εθνική ατιμία η πράξις σας».

Χαρακτήρισαν δε την επιμονή της κυβέρνησης να ψηφιστεί ο Κρατικός Προϋπολογισμός «παρανομία», «περιφρόνησιν προς το Σύνταγμα» και «ύβριν προς την ηθικήν». Παρ' όλα αυτά, ο Προϋπολογισμός ψηφίστηκε χωρίς απαρτία. Η ντροπιαστική συνεδρίαση άνοιξε όμως τον ασκό του Αιόλου. Η αντιπολίτευση πήρε την απόφαση για αποχή από τις συνεδριάσεις, ενώ η Βουλή «κατέβασε ρολά» για αρκετούς μήνες.

Τον Μάρτιο βέβαια άνοιξε ξανά, λειτουργώντας πάλι χωρίς απαρτία. Η χώρα οδηγήθηκε έτσι στα λεγόμενα στηλιτικά, με τον Τύπο και την κοινή γνώμη να ξεσηκώνονται, καταγγέλλοντας γελοιοποίηση του Κοινοβουλίου και «εσχάτη προδοσία». Τελικώς, η κυβέρνηση Βούλγαρη αναγκάστηκε να παραιτηθεί και ανέλαβε ο Χαρίλαος Τρικούπης που σχημάτισε νέα κυβέρνηση, αποκαθιστώντας την τάξη. Η νέα Βουλή παρέπεμψε την υπόθεση σε ειδικό δικαστήριο, ωστόσο η δίκη ματαιώθηκε λόγω του θανάτου του Βούλγαρη το 1877.