Νέα έρευνα: Ο χρόνος στην οθόνη είναι σύμπτωμα μαζί και αιτία της βίαιης συμπεριφοράς των παιδιών

Δίνουμε στα παιδιά το κινητό μας για να παίζουν ανεξέλεγκτα; Μάλλον δεν θα έπρεπε.

Το παιδί μας δεν μας ακούει ό,τι κι αν του ζητάμε; Κλωτσάει και ουρλιάζει όταν θυμώνει; Τότε, γονείς και φροντιστές, ίσως χρειαστεί να επανεξετάσουμε τον χρόνο που περνάει μπροστά στην μια οθόνη, σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύτηκε τη Δευτέρα, 9 Ιουνίου στο Psychological Bulletin, το περιοδικό της Αμερικανικής Ψυχολογικής Εταιρείας, όπως γράφει στο Cnn η Κάρα Αλάιμο*, αναπληρώτρια καθηγήτρια

επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο Fairleigh Dickinson. 

Το άρθρο ενισχύει την υπόθεση πως όσο περισσότερο χρόνο περνούν τα παιδιά μπροστά σε μια οθόνη, τόσο πιο πιθανό είναι οι πράξεις και τα συναισθήματά τους να μην ανταποκρίνονταν στις κοινωνικές προσδοκίες και να είναι παράλογα ορμητικά και βίαια. Το κείμενο βασίστηκε σε μετα-ανάλυση 117 μελετών, με δείγμα παιδιά ηλικίας κάτω των 10 ετών. Και τα παιδιά που συμμετείχαν παρουσίαζαν στην πλειοψηφία τους κοινωνικοσυναισθηματικά προβλήματα με κυρίαρχα το άγχος, τα συμπτώματα κατάθλιψης, την υπερκινητικότητα και την επιθετικότητα. Ιδίως τα κορίτσια.

Πότε τα παιδιά γίνονται επιθετικά

Οι επιμέρους μελέτες διεξήχθησαν με διάφορους τρόπους. Αλλά το πρόβλημα εμφανιζόταν κυρίως όταν τα παιδιά περνούσαν περισσότερες από δύο ώρες την ημέρα παίζοντας μπροστά στον υπολογιστή, το κινητό ή την τηλεόραση. Και το χειρότερο είναι ότι σε όλες τις ομάδες (2 έως 5, 6 έως 8 και 9 έως 10 ετών), όταν τα παιδιά θύμωναν και ξεσπούσαν, το μόνο που μπορούσε να τα κατευνάσει, ήταν και πάλι... η οθόνη. Αυτό σημαίνει ότι η μανία με την οθόνη είναι ταυτόχρονα και αιτία της επιθετικότητας, αλλά και σύμπτωμα που παρουσιάζουν τα παιδιά αμέσως μόλις τα καταλαμβάνει ένα δυσάρεστο συναίσθημα. Με άλλα λόγια, μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα. 

«Η αφιέρωση πολλών ωρών στο παιχνίδι μπροστά στην οθόνη δεν είναι απλώς μια αιτία προβλημάτων. Μερικές φορές, είναι ένα σύμπτωμα εθισμού και κατάθλιψης», προειδοποιεί η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Ρομπέρτα Πίρες Βασκονσέλος, ενώ η ίδια προσθέτει πως «ενώ το κινητό μπορεί να προσφέρει στα παιδιά βραχυπρόθεσμη ανακούφιση, με την πάροδο του χρόνου η οθόνη απειλεί να τα παγιδεύσει σε έναν φαύλο κύκλο που ενισχύει τις συναισθηματικές δυσκολίες, την απομόνωση και το ενδεχόμενο κατάθλιψης».

Εμείς οι γονείς, είμαστε χαμένοι;

Ο πανικός και η παραίτηση δεν είναι καλοί σύμβουλοι. Σύμφωνα με επιστημονικά δεδομένα, υπάρχουν συγκεκριμένες ενέργειες που μπορούμε να κάνουμε εμείς οι γονείς ή οι κηδεμόνες και να έχουν ουσιαστικό και θετικό αντίκτυπο στην ψυχική υγεία των παιδιών μας. Ας δούμε τα τί και τα πώς. 

1. Δεν χρησιμοποιούμε την οθόνη ως μέσο για να καλμάρουμε τα παιδιά μας

«Όπως είδαμε και προηγουμένως, ενώ αυτό μπορεί να προσφέρει βραχυπρόθεσμη ανακούφιση, με μαθηματική ακρίβεια οδηγεί σε μακροπρόθεσμα προβλήματα», υπογραμμίζει η Βασκονσέλος.

Διότι η «αποβλάκωση» μπροστά από μια οθόνη εμποδίζει τα παιδιά να έρθουν σε επαφή με τα συναισθήματά τους και να μάθουν να τα διαχειρίζονται κατάλληλα. Δηλαδή, αντί τα παιδιά να αναπτύξουν δεξιότητες αυτορρύθμισης, καταλήγουν να εξαρτώνται από τις οθόνες για να απαλλαγούν από δυσάρεστα συναισθήματα, τα οποία λίγο αργότερα επιστρέφουν με ακόμα μεγαλύτερη ορμή.

Οπότε, αν παρατηρήσουμε ότι το παιδί μας κάθε φορά που έχει ένα πρόβλημα στρέφεται στην οθόνη, φροντίζουμε στις στιγμές κρίσης να πάρουμε από μπροστά του τις συσκευές. Στην αρχή θα αντιδράσει άσχημα αλλά πρέπει να έχουμε υπόψιν ότι όλο αυτό γίνεται για το καλό του. 

2. Οι σχολικοί σύμβουλοι ή θεραπευτές είναι επίσης καλές πηγές υποστήριξης

Ρωτάμε αν το παιδί έχει επεισόδια επιθετικότητας και στο σχολείο. Κι αν μας ενημερώσουν για κάτι τέτοιο, φροντίζουμε όλοι μαζί να διαχειριστούμε το ζήτημα. Παίρνουμε διαρκώς ανατροφοδότηση, κι αν δεν μας αρκεί το προσωπικό του σχολείου απευθυνόμαστε και σε έναν θεραπευτή της εμπιστοσύνης μας. 

3. Προσέχουμε τα βιντεοπαιχνίδια

Ο χρόνος που τα παιδιά αφιερώνουν στο παιχνίδι είναι επίσης σημαντικό να σημειωθεί. Διότι ειδικά τα διαδικτυακά παιχνίδια ενέχουν πρόσθετους κινδύνους επειδή συχνά λειτουργούν σαν πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης. Και δεδομένου ότι αυτά τα παιχνίδια συνεχίζονται ακόμα και όταν ένας παίκτης αποσυνδεθεί, τα παιδιά μπορεί να αισθάνονται πίεση να παραμείνουν συνδεδεμένα για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα, γεγονός που μπορεί να τα οδηγήσει στο να παραμελούν σημαντικές δραστηριότητες της πραγματικής ζωής, όπως ο ύπνος, οι σχολικές εργασίες και οι ζωντανές αλληλεπιδράσεις. Οπότε αν δούμε ότι μια μέρα το παιδί υπερβαίνει τον συνηθισμένο χρόνο που έχουμε συμφωνήσει, αμέσως του ζητάμε να αποσυνδεθεί. 

4. Θέτουμε κανόνες και χρησιμοποιούμε γονικούς ελέγχους

Οι περισσότερες συσκευές προσφέρουν ενσωματωμένα εργαλεία για να μας βοηθήσουν να διαχειριστούμε τον χρόνο που περνάει το παιδί μπροστά στην οθόνη και να φιλτράρουμε το περιεχόμενο. Χρησιμοποιούμε λοιπόν αυτές τις ρυθμίσεις για να ορίσουμε εύλογα τα ημερήσια όρια και να διασφαλίσουμε ότι το παιδί μας έχει πρόσβαση μόνο σε υλικό κατάλληλο για την ηλικία του».

5. Είναι εντελώς λογικό έως αναγκαίο να λέμε στα παιδιά μας όχι μερικές φορές

Οι αντιδράσεις τους φυσικά δεν θα είναι πάντα ευχάριστες και μετρημένες. Όμως γονείς και φροντιστές πρέπει να υπενθυμίζουμε στον εαυτό μας ότι δουλειά μας είναι να παίρνουμε τις καλύτερες δυνατές αποφάσεις για τα μικρά μας. Κι όχι να γινόμαστε σώνει και ντε «καλοί και ευχάριστοι». 

Φροντίζουμε, συμπερασματικά, να μην επιτρέπουμε στα παιδιά να εκτίθενται στην οθόνη περισσότερη από μια ώρα την ημέρα, το πολύ δυο τα Σάββατα ή τις Κυριακές. Κι ακόμα κι αν αυτό τους κακοφανεί στην αρχή, σύντομα θα το συνηθίσουν. Είναι μόνο για το δικό τους όφελος. Και αυτό είναι κάτι που δεν πρέπει να το ξεχνάμε. 

* Το βιβλίο της, Κάρα Αλάιμο, «Over the Influence: Social Media Is Toxic for Women and Girls — And How We Can Take It Back» (Πέρα από την επιρροή: Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι τοξικά για τις γυναίκες και τα κορίτσια — και πώς μπορούμε να τα ανακτήσουμε) εκδόθηκε το 2024. 

(Mε πληροφορίες από CNN). 

Related...Πνιγμός: H No1 αιτία παιδικών θανάτων - 8 SOS μέτρα για να κρατήσουμε τα παιδιά μας ασφαλήTo εγκληματικό λάθος που κάνουμε προτού σφάξουμε το καρπούζι - Βλάπτει εμάς και τα παιδιά μαςΈνα junk σνακ που ωστόσο βοηθά να αναρρώσουμε από το κρυολόγημα - Ιδίως για τα παιδιά