Άυξηση συγκρούσεων μεγάλων σαρκοφάγων σε όλη την Ευρώπη

17 Μαρτίου 2022 -Μαζί με τις Copa-Cogeca ( Ευρωπαική Ένωση Κτηνοτρόφων και Αγροτών ), CEJA ( Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Νέων Αγροτών ) και ELO ( Ομοσπονδία άνω των 60 οργανώσεων-μελών από όλη την Ευρώπη που ασχολούνται με δραστηριότητες όπως η γεωργία, η κτηνοτροφία, η δασοκομία, το κυνήγι, το ψάρεμα κ.τ.λ ), η FACE ( Ευρωπαική Ομοσπονδία Κυνηγιού ) προσχώρησε σε κοινή δήλωση σχετικά με την αύξηση των συγκρούσεων μεγάλων σαρκοφάγων στην Ευρώπη, η οποία υπογραμμίζει τα πιο πιεστικά ζητήματα για κάθε τομέα και θέτει

σαφή αιτήματα πολιτικής.

Για την κυνηγετική κοινότητα οι συγκρούσεις είναι ποικίλες, από τον αποκλεισμό από τη λήψη αποφάσεων μετά από χρόνια επιτυχημένης προστασίας, τον αντίκτυπο στους πληθυσμούς θηραμάτων από τις υψηλές πυκνότητες μεγάλων σαρκοφάγων μέχρι και την απώλεια πολύτιμων κυνηγετικών σκύλων.

Λόγω των πρόσφατων αιτημάτων για αυστηρότερη προστασία, της έλλειψης σαφών στόχων διατήρησης και των απαξιωμένων αιτημάτων των αγροτικών φορέων, η κοινωνική ανοχή απέναντι στα μεγάλα σαρκοφάγα έχει φτάσει στα όρια της ή μειώνεται σε πολλές περιοχές της Ευρώπης.

Για να εξασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη διατήρηση των μεγάλων σαρκοφάγων της Ευρώπης, θα χρειαστεί μια ενεργή και ευέλικτη διαχείριση πολλών πληθυσμών, η οποία θα προωθεί την κοινωνική αποδοχή και την επιτυχή συνύπαρξη.

Ο Torbjörn Larsson, πρόεδρος της FACE, δήλωσε ότι: “Η δήλωση αυτή ενισχύει τη θέση της FACE σε σχέση με την οδηγία για τους οικοτόπους και τις διατάξεις της για τη διατήρηση των μεγάλων σαρκοφάγων, την ανάγκη για μεγαλύτερη ευελιξία και την προσαρμογή του επιπέδου προστασίας των ειδών όταν υπάρχει έντονη ανάκαμψη (χρήση του άρθρου 19 της οδηγίας για τους οικοτόπους). Για να είμαστε σαφείς, πρόκειται για τη χρήση των υφιστάμενων διατάξεων της οδηγίας για τους οικοτόπους και όχι για την αναθεώρηση της οδηγίας”.

Ακολουθεί η κοινή δήλωση των 4 Οργανισμών.

Κοινή δήλωση

Η αύξηση των συγκρούσεων μεγάλων σαρκοφάγων στην Ευρώπη.

Το 2022 σηματοδοτεί την 30ή επέτειο της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 1992, για την διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας – η οδηγία για τους οικοτόπους- η οποία έχει προστατεύσει ένα ευρύ φάσμα οικοτόπων και ειδών στην Ευρωπαϊκή Ένωση για τα τελευταία 30 χρόνια. Ωστόσο, λόγω των συνεχιζόμενων επιτυχημένων μέτρων διατήρησης, ορισμένοι πληθυσμοί μεγάλων σαρκοφάγων ειδών προκαλούν αυξημένες συγκρούσεις, οι οποίες επιδεινώνεται από τα δύσκολα νομικά πλαίσια. Σε πολλές περιπτώσεις, η νομική ερμηνεία της έννοιας “αυστηρή προστασία” εμποδίζει την εφαρμογή της ενεργού διαχείρισης των ειδών, η οποία μπορεί να συμβάλει στη μείωση των σοβαρών συγκρούσεων με την κτηνοτροφία, τους ανθρώπους και τα πλούσια σε βιοποικιλότητα τοπία. Οι συγκρούσεις αυτές επιτείνουν τις υφιστάμενες πιέσεις στα αγροτικά μέσα βιοπορισμού.

Πλαίσιο

Η οδηγία της ΕΕ για τους οικοτόπους έχει έναν σημαντικό στόχο, όπως εκφράζεται στο άρθρο 2, και συγκεκριμένα τη διατήρηση ή αποκατάσταση, “σε ευνοϊκή κατάσταση διατήρησης, των φυσικών οικοτόπων και των ειδών άγριας πανίδας και χλωρίδας κοινοτικού ενδιαφέροντος”, ενώ ταυτόχρονα τα κράτη μέλη “λαμβάνουν υπόψη τις οικονομικές, κοινωνικές και πολιτιστικές απαιτήσεις και τα περιφερειακά και τοπικά χαρακτηριστικά”.
Δυστυχώς, το πρόσφατα δημοσιευμένο “έγγραφο καθοδήγησης” της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την αυστηρή προστασία των ζωικών ειδών κοινοτικού ενδιαφέροντος στο πλαίσιο της Οδηγίας για τους οικοτόπους” δεν παρέχει σαφείς οδηγίες και διευκρινίσεις σχετικά με τη διαχείριση των αυστηρά προστατευόμενων ειδών υπό το πρίσμα της αύξησης των πληθυσμών των μεγάλων σαρκοφάγων και της αύξησης των συγκρούσεων συνύπαρξης. Επιπλέον, ορισμένοι πληθυσμοί μεγάλων σαρκοφάγων ειδών στην ΕΕ δεν απαιτούν πλέον αυστηρή προστασία βάσει του παραρτήματος IV της οδηγίας για τους οικοτόπους, καθώς δεν θεωρούνται πλέον απειλούμενοι ή ευάλωτοι. Ωστόσο, οι πληθυσμοί αυτοί παραμένουν στον κατάλογο ως αυστηρά προστατευόμενοι στο παράρτημα IV της οδηγίας. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κάλεσε την Επιτροπή να θέσει σε εφαρμογή διαδικασία για την τροποποίηση των παραρτημάτων της οδηγίας, όπως απαιτείται σε μια τέτοια περίπτωση, αλλά τα αιτήματα αυτά δεν οδήγησαν σε καμία ενέργεια.

Κτηνοτροφικές συγκρούσεις

Με την αύξηση των μεγάλων σαρκοφάγων έρχεται και η αύξηση του φόβου και των επιθέσεων στα ζώα και σε ορισμένες περιπτώσεις, σε ανθρώπους από αρκούδες. Σκύλοι, πρόβατα, βοοειδή, ακόμη και άλογα πέφτουν θύματα ανεξέλεγκτων επιθέσεων, με τραυματισμούς που κυμαίνονται από εκδορές έως και θανάτους σε αμέτρητες περιπτώσεις.

Για παράδειγμα, το 2020, οι Γάλλοι κτηνοτρόφοι βίωσαν τη θανάτωση 9.872 ζώων, κυρίως πρόβατα, από τον εθνικό πληθυσμό των λύκων- ενώ οι θάνατοι στην Ισπανία το ίδιο διάστημα ανήλθαν σε πάνω από 5.000.

Παράλληλα, το κόστος αποζημίωσης ανέρχεται σε πάνω από 28,5 εκατομμύρια ευρώ ετησίως για ζημιές σε ζώα και περιουσιακά στοιχεία- επιπλέον, το μέσο κόστος ανά θηρευτή ανέρχεται σε 2.400 ευρώ για τους λύκους και 1.800 ευρώ για τις αρκούδες. Από την έναρξή του το 1992, το πρόγραμμα LIFE έχει διαθέσει πάνω από 88 εκατομμύρια ευρώ σε έργα που περιλάμβαναν πρόληψη και μετριασμό των ζημιών που προκαλούνται από τα μεγάλα σαρκοφάγα, και επιπλέον 36 εκατομμύρια ευρώ έχουν επενδυθεί επί του παρόντος σε τρέχοντα έργα.

Αλλά δεν είναι μόνο το χρηματικό κόστος που επηρεάζει τους αγρότες, αλλά και το ψυχολογικό κόστος με τους αγρότες να έχουν τα προς το ζην συνεχώς υπό φόβο με τα ζώα τους να υφίστανται τραυματισμούς, αποβολές, μείωση της γονιμότητας και συνολική απώλεια στο κοπάδι τους. Οι συνεχώς αυξανόμενες επιθέσεις στα μέσα διαβίωσης των γεωργών αποτελούν σοβαρό κίνδυνο για το μέλλον της γεωργίας σε ορισμένες από τις πιο απειλούμενες περιοχές της Ευρώπης, ιδίως στις ορεινές κοινότητες της Ευρώπης.

Συγκρούσεις με τη φύση

Τα προληπτικά μέτρα που τίθενται σε εφαρμογή καταναλώνουν μεγάλα ποσά χρόνου, χρημάτων και εργασίας για τους κατοίκους της υπαίθρου και τους αγρότες που στοχεύουν στην προστασία των σπιτιών τους και των μέσων διαβίωσής τους.

Ωστόσο, τις περισσότερες φορές, τα μέτρα αυτά, συμπεριλαμβανομένων των προστατευτικών περιφράξεων, των συστημάτων συναγερμών για αποθήκες, στάβλους, κατοικίες και σκύλους φύλακες, στην πραγματικότητα κάνουν περισσότερο κακό παρά καλό στην προστασία και την αναζωογόνηση των βιοποικιλόμορφων οικοτόπων μας. Η περίφραξη μειώνει την ελεύθερη μετακίνηση των μεγαλύτερων θηλαστικών, όπως τα ελάφια και άλλα οπληφόρα, ενώ τα ποιμενικά σκυλιά έχουν αρνητικό αντίκτυπο στα πτηνά που αναπαράγονται στο έδαφος και σε άλλα είδη άγριας ζωής- και τα συστήματα συναγερμού διαταράσσουν το φυσικό περιβάλλον.

Η εκτατική κτηνοτροφική γεωργία είναι μια πρακτική που είναι σε μεγάλο βαθμό εναρμονισμένη με το περιβάλλον της και με τα φυσικά ενδιαιτήματα στα οποία διεξάγεται- και ως τέτοια είναι το κλειδί για τη διατήρηση και την αποκατάσταση των ανοικτών τοπίων που υπάρχουν στις πιο απομακρυσμένες τοποθεσίες.

Επομένως, είναι ζωτικής σημασίας να διασφαλιστεί ότι αυτές οι περιοχές και οι αγροτικοί φορείς μπορούν να συνεχίσουν να συμβάλλουν σημαντικά στην προστασία του περιβάλλοντος, στον έλεγχο της διάβρωσης του εδάφους και στο ανεκτίμητο κεφάλαιο των τοπίων πλούσιων σε βιοποικιλότητα.

Συγκρούσεις κυνηγών

Οι κυνηγοί ήταν και θα είναι πάντα βασικοί παράγοντες στη διατήρηση και διαχείριση των μεγάλων σαρκοφάγων στην Ευρώπη. Για την κυνηγετική κοινότητα της Ευρώπης, ορισμένα μεγάλα σαρκοφάγα είδη μπορεί να έχουν μεγάλη αξία ανάλογα με το νομικό και κοινωνικοπολιτισμικό πλαίσιο.

Οι συγκρούσεις είναι ποικίλες, από τον αποκλεισμό από τη λήψη αποφάσεων μετά από χρόνια επιτυχημένης προστασίας άρα και αύξησης των πληθυσμών κάποιων σαρκοφάγων ( λύκος και αρκούδα), επιπτώσεις στους πληθυσμούς των θηραμάτων από τις υψηλές πυκνότητες των μεγάλων σαρκοφάγων, μέχρι και την απώλεια των πολύτιμων κυνηγετικών σκύλων. Λόγω των ανεπαρκών προσεγγίσεων στη διαχείριση των μεγάλων σαρκοφάγων, των παραμελημένων αιτήσεων των αγροτικών φορέων, η κοινωνική ανοχή για τα μεγάλα σαρκοφάγα έχει φτάσει στο όριο της ή μειώνεται σε πολλές περιοχές της Ευρώπης.

Τα κράτη μέλη πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να διαχειρίζονται ενεργά τα μεγάλα σαρκοφάγα με τρόπο που να επιτρέπει την ευνοϊκή διατήρησή τους καθώς και τη διατήρηση άλλων ειδών άγριας πανίδας και άλλων δραστηριοτήτων χρήσης γης, που να συμπεριλαμβάνει το κυνήγι και τη διαχείριση των θηραμάτων.

Αιτήματα πολιτικής

Διαδικασία για την τροποποίηση των παραρτημάτων της οδηγίας για τους οικοτόπους:

Η οδηγία για τους οικοτόπους προβλέπει νομική υποχρέωση για την επικαιροποίηση των παραρτημάτων για την προσαρμογή των ειδών σε καθεστώς προστασίας λόγω των πληθυσμιακών εξελίξεων που είναι εγγενείς σε όλη την Ευρώπη.

Η υποχρέωση αυτή εκφράζεται στο άρθρο 19:
“Οι τροποποιήσεις που είναι αναγκαίες για την προσαρμογή των παραρτημάτων I, II, III, V και VI στα τεχνικά δεδομένα.
και την επιστηµονική πρόοδο, θεσπίζονται από το Συµβούλιο µε ειδική πλειοψηφία µετά από πρόταση της Επιτροπής. Οι τροποποιήσεις που είναι αναγκαίες για την προσαρµογή του παραρτήματος IV στην τεχνική και επιστημονική πρόοδο θεσπίζονται από το Συμβούλιο που αποφασίζει ομόφωνα, κατόπιν πρότασης της Επιτροπής.”

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έλαβε πολιτική απόφαση να μην υποβάλει τις αναγκαίες προτάσεις για την προσαρμογή των παραρτημάτων στους ευνοϊκούς πληθυσμιακούς αριθμούς. Το γεγονός αυτό είναι κατάφωρη παραβίαση της νομικής απαίτησης της οδηγίας ότι τα είδη πρέπει να περιλαμβάνονται μόνο στο παράρτημα IV υπό την προϋπόθεση ότι ο τρέχων πληθυσμός τους τα καθιστά ικανά για μια τέτοια αυστηρή προστασία. Συνέπεια της θέσης της Επιτροπής είναι ότι γίνεται όλο και πιο δύσκολο για τα κράτη μέλη να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους βάσει της οδηγίας – όσον αφορά τη διατήρηση και τη βιώσιμη διαχείριση των ειδών αυτών, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τις οικονομικές, κοινωνικές και πολιτιστικές συγκρούσεις. Επιπλέον, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι όλα τα είδη που περιλαμβάνονται στο παράρτημα V εξακολουθούν να προστατεύονται. Τα κράτη μέλη πρέπει να διασφαλίζουν ότι η εκμετάλλευση και η λήψη τους στη φύση είναι συμβατή με τη διατήρηση της ευνοϊκής κατάστασης διατήρησής τους. Επιπλέον, η υποχρέωση παρακολούθησης βάσει της οδηγίας για τους οικοτόπους απαιτεί από τα κράτη μέλη να διαθέτουν ένα μόνιμο και δομημένο σύστημα παρακολούθησης. Συνεπώς, το παράρτημα V επιτρέπει τη διαχείριση των ειδών, διασφαλίζοντας παράλληλα την προστασία τους.
Ευελιξία για τη διαχείριση των περιφερειακών συγκρούσεων με τα μεγάλα σαρκοφάγα και την προώθηση της επιτυχούς συνύπαρξης:

Οι συγκρούσεις και οι προκλήσεις συνύπαρξης με τα μεγάλα σαρκοφάγα διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή και εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το οικονομικό-πολιτικό-κοινωνικό πλαίσιο. Για τη διαχείριση αυτών των διαφορετικών και πολύπλοκων συγκρούσεων, απαιτείται ευελιξία. Ενώ το γενικότερο νομικό πλαίσιο σχετικά με τη διαχείριση και τη διατήρηση των πληθυσμών μεγάλων σαρκοφάγων έχει καθοριστεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι αποφάσεις εφαρμογής πρέπει να καθορίζονται και να λαμβάνονται σε τοπικό επίπεδο και περιφερειακά επίπεδα με βάση την ενεργό διαχείριση για να αυξηθεί η αίσθηση της ενδυνάμωσης και να μειωθούν οι συγκρούσεις με τους ανθρώπους που ζουν στην ίδια περιοχή με τα μεγάλα σαρκοφάγα και να εξασφαλιστεί η επιτυχής συνύπαρξη.

Κοινή γεωργική πολιτική

Είναι ενδεικτικό του αυξανόμενου αριθμού των πληθυσμών ότι οι μελλοντικές επιθέσεις στο ζωικό κεφάλαιο θα αυξηθούν. Το κόστος των μέτρων πρόληψης και αποζημίωσης είναι τεράστιο και σε συνδυασμό με τη συχνή μη προσβασιμότητα της αποζημίωσης για ορισμένους κτηνοτρόφους και γεωργούς. Από την άποψη της γεωργίας, είναι σημαντικό ότι τα μελλοντικά μέτρα που θα τεθούν σε εφαρμογή για την πρόληψη και αποτροπή των επιθέσεων από τα προστατευόμενα είδη σαρκοφάγων της οδηγίας οικοτόπων να αντλούνται από άλλες πηγές χρηματοδότησης, εκτός των κονδυλίων της ΚΓΠ. Η χρηματοδότηση της ΚΓΠ έχει ήδη φτάσει στα όριά της.

του Αλέξανδρου Παλαιολόγου για το iHunt.gr

The post Άυξηση συγκρούσεων μεγάλων σαρκοφάγων σε όλη την Ευρώπη appeared first on iHunt.