Η τελευταία ευκαιρία


Του Διονύση Χιόνη*

Τα τελευταία χρόνια η συνοχή της Ευρωζώνης δοκιμάστηκε από την κρίση, αλλά και από τις μεγάλες αποκλίσεις στις οικονομικές επιδόσεις των χωρών-μελών. Η συνθήκη του Μάαστριχτ αλλά και το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης στηρίχθηκαν στην οικονομική σύγκλιση και στην απουσία κρίσεων.
Μετά τα προβλήματα ρευστότητας από την κατάρρευση της Leeman Brothers σταδιακά η διαφοροποίηση της κάθε οικονομίας δεν απεικονιζόταν πια στις συναλλαγματικές ισοτιμίες, αλλά στην απόδοση των ομολόγων, πράγμα που δημιούργησε πρόσθετα προβλήματα. Ετσι, σήμερα δεν είναι μόνο οι αποδόσεις

των ομολόγων που διαφέρουν είναι και τα επιτόκια, η ευκολία κίνησης κεφαλαίων, η ασφάλεια των καταθέσεων αλλά και ο πληθωρισμός μεταξύ των χωρών. Οι επιδόσεις στην πραγματική οικονομία διευρύνονται και έτσι είναι η πρώτη ΟΝΕ στην ιστορία που απαρτίζεται από οικονομίες οι οποίες βρίσκονται σε φάση απόκλισης. Δεδομένων αυτών των μεγάλων αποκλίσεων δεν μπορεί να υπάρξουν και κοινές πολιτικές χωρίς μεγάλο κόστος ιδιαίτερα για τις χώρες του Νότου. Η οποιαδήποτε προσπάθεια εφαρμογής κοινής πολιτικής ακυρώνεται σε σύντομο χρονικό διάστημα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι ανακοινώσεις του M. Dragi περί ενιαίας τραπεζικής πολιτικής, η οποία ακυρώθηκε από το Εurogroup μετά από λίγους μήνες. Η διαφύλαξη της ενότητας της ΕΕ δεν μπορεί να συνοδεύεται από μεγαλύτερη μελλοντική ενοποίηση.
Αντίθετα, πρέπει να γίνουν κάποια βήματα προκειμένου να αναγνωριστούν οι ιδιαιτερότητες κάποιων χωρών, όπως η Ελλάδα. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσουν αυτές οι χώρες να προσαρμόσουν τις πολιτικές τους (δημοσιονομική και νομισματική) στα δεδομένα της μεγάλης κρίσης.
Μετά την ολοκλήρωση των συνομιλιών με την τρόικα ένα εθνικό σχέδιο ανάπτυξης αποτελεί αναγκαιότητα. Σε αυτό το σχέδιο οι βασικοί πυλώνες θα μπορούσαν να είναι η κλαδική πολιτική, δηλαδή η υποστήριξη των κλάδων της οικονομίας που εμφανίζουν συγκριτικό πλεονέκτημα, η άμεση ενίσχυση της ρευστότητας της ελληνικής οικονομίας, η ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών και, τέλος, η ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής αποτελούν τον μονόδρομο για την ανάπτυξη και την τελευταία ευκαιρία.

*Ο κ. Δ. Χιόνης είναι καθηγητής Οικονομικών του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΔΠΘ.