Γιατί η επικοινωνία είναι ο σημαντικότερος παράγοντας για μια υγιή σχέση μεταξύ γονέων και παιδιών

Τα είδη και τα πρότυπα μεταξύ οικογενειακών σχέσεων είναι αμέτρητα και συνεχώς αλλάζουν και εξελίσσονται. Οι ενδοοικογενειακές σχέσεις διαφέρουν σημαντικά σε κάθε οικογένεια αφού οι παράγοντες που τις καθορίζουν διευρύνονται από συντελεστές όπως η κουλτούρα, η κοινωνική και οικονομική κατάσταση, η θρησκεία και φυσικά τα πιστεύω και οι προσωπικές απόψεις του κάθε ανθρώπου. Σε αυτό το άρθρο, λοιπόν, θα εστιάσω σε ένα τυποποιημένο πρότυπο μιας φαινομενικά υγιούς σχέσης και στα όρια μεταξύ γονέων και παιδιών, δίνοντας βάση στην σημασία τις επικοινωνίας ανάμεσα στα μέλη μιας οικογένειας και στην

λεπτή γραμμή που διαφοροποιεί μια σχέση ασφάλειας με μια σχέση τοξικής αλληλεξάρτησης.

Βασισμένη στα λόγια της ψυχολόγου και ψυχοθεραπεύτριας Gestalt, Βάσιας Ιγνατίου Καραμανώλη, θα δούμε πώς χρησιμεύουν τα όρια σε μια οικογένεια και πώς η έλλειψη και η υπερβολή στην θέσπιση ορίων μπορεί να μετατρέψει μια σχέση ασφάλειας σε μια σχέση που καταπατά την ιδιωτικότητα, και περιορίζει τις δυνατότητες τόσο των γονέων όσο και των παιδιών.

Σε μια στοργική σχέση μεταξύ γονέων και παιδιών η τοποθέτηση ορίων και κανόνων παρέχει συναισθηματική ασφάλεια για το παιδί και δημιουργεί μια αίσθηση εμπιστοσύνης, απαραίτητη για την λειτουργικότητα της οικογένειας. «Τα παιδιά έχουν ανάγκη από όρια. Το όριο είναι αγάπη. Το όριο είναι φροντίδα. Το όριο είναι σημείο συνάντησης. Το όριο σημαίνει ταυτόχρονα ένωση και χωρισμός. Το όριο είναι εκεί που συναντιέμαι εγώ με τον άλλο, αλλά κι εκεί που χωρίζομαι από αυτόν. Το όριο είναι το σημείο επαφής. Το όριο προστατεύει. Το να θέτει κανείς όρια σημαίνει προσοχή και σεβασμό στην ανθρώπινη προσωπικότητα!».

Unsplash

Η παραπάνω περιγραφή των ορίων παρουσιάζει μια ιδανική ισορροπία όπου τα όρια λειτουργούν ως καθοδηγητικοί κανόνες που ενισχύουν ένα περιβάλλον δημιουργικής ανάπτυξης και ασφάλειας. Μεγαλώνοντας όμως, γίνεται σταδιακά πιο δύσκολο να βρεθεί αυτή η ισορροπία καθώς το παιδί σχηματίζει τον δικό του χαρακτήρα και αρχίζει να δημιουργεί την δική του ανεξάρτητη ζωή. Κατά αυτή την περίοδο, είναι πολύ σημαντικό να εγκατασταθεί μια συνεχής επικοινωνία ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας ώστε ο καθορισμός τον ορίων να μην συνάδει με υπερπροστασία και καταπάτηση της ιδιωτικότητας και της προσωπικής εξέλιξης.

Όρια μεταξύ γονέων και παιδιών: Πώς μπορούμε να τα εξασφαλίσουμε;

Από τη πλευρά των γονιών το ένστικτο της προστασίας είναι συχνά τόσο έντονο που ασυνείδητα ξεπερνά τις ανάγκες του παιδιού και εμφανίζονται τα θέλω του γονέα. «Στη διαδικασία ανατροφής συναντούμε διαρκώς τουλάχιστον δυο παιδιά: το παιδί μπροστά και δίπλα μας, αλλά και το παιδί μέσα μας. Και όσο εντονότερα ζει το παιδί μέσα μας, τόσο περισσότερο επιθυμεί να προφυλάξει το παιδί μπροστά μας από τον πόνο, τη λύπη και το φόβο που ίσως βιώσαμε οι ίδιοι ως παιδιά. Αλλά και τόσο περισσότερο συμβάλλουμε στη μετάδοση των φόβων και των ανασφαλειών του».

Όταν συμβαίνει αυτό είναι πολύ σημαντικό να ακούσουμε πραγματικά τις ανάγκες του παιδιού και να προσπαθήσουμε να δημιουργήσουμε μια σχέση ανοιχτής επικοινωνίας οπού και τα δυο μέλη μπορούν να εκφράσουν ανοιχτά και άφοβα τους προβληματισμούς και τις σκέψεις τους με σκοπό να χτιστεί εμπιστοσύνη και να υπάρχει κατανόηση. Κατά αυτόν τον τρόπο, το παιδί έχει την ελευθέρια να χτίσει την δική του ζωή χωρίς να προκαλεί άγχος και αβεβαιότητα για την ασφάλειά του στους γονείς μέσα από την ανοιχτή επικοινωνία και συζήτηση. Πέρα από την επιτυχημένη τοποθέτηση ορίων, αυτή η μέθοδος συμβάλει στην εξέλιξη μιας πραγματικά ουσιαστικής και ειλικρινούς σχέσης γονέων – παιδιών και χτίζει σεβασμό και εκτίμηση στο οικογενειακό περιβάλλον.  

Αντίστοιχα είναι πολύ εύκολο κατά την ενηλικίωση να «θολώσουν» τα όρια για ένα παιδί στην προσπάθεια να ανακαλύψει τον εαυτό του. Σε αυτή την περίοδο είναι σημαντικό για το παιδί να κατανοήσει ότι τα όρια και η σχέση με τους γονείς δεν έχει σκοπό να το περιορίσει, αλλά αντίθετα να εξασφαλίσει τις ιδανικές συνθήκες συναισθηματικής ασφάλειας και προστασίας  για το μέλλον του. «Τα παιδιά παίζουν με τα όρια, για να ελέγξουν τις δυνάμεις τους, να φλερτάρουν με τον κίνδυνο, να νιώσουν και να νικήσουν τους φόβους τους». Αυτό είναι απόλυτα φυσιολογικό να συμβεί και ο τρόπος για να συμβεί με ασφάλεια μας οδηγεί πάλι στην σημαντικότητα της επικοινωνίας.

Συμπεριλαμβάνοντας και τον εαυτό μου, τα παιδιά μεγαλώνοντας έχουν την ανάγκη να σχηματίσουν εμπειρίες μαθαίνοντας από  τα δικά τους λάθη που θα οδηγήσουν στην ωρίμανση και την δημιουργία του χαρακτήρα τους. Εάν κατά αυτή την περίοδο υπάρχει μια ανοιχτή επικοινωνία με τους γονείς, οι συζητήσεις περί ορίων και κανόνων θα γίνουν πολύ πιο ευχάριστες και θα προσφέρουν μεγάλη ασφάλεια και στα ιδιά τα παιδιά μα και στους γονείς. Μια θεμελιώδες βάση για να συμβεί αυτό με επιτυχία είναι να υπάρχει πρόθεση για ειλικρίνεια και κατανόηση από όλα τα μέλη, και το παιδί να νιώσει πως δεν θα κριθεί για τα λάθη του η τις επιλογές του. Κατά αυτό τον τρόπο, σχηματίζεται μια σχέση εμπιστοσύνης και ασφάλειας όπου το παιδί θα νιώθει πιο άνετα να μοιράζεται μέρη της ζωής του από δική του επιλογή και θέληση και ο γονέας θα μάθει να δείχνει εμπιστοσύνη στην ειλικρίνεια που χαρακτηρίζει την σχέση τους.

Τι χρειάζεται για να μεγαλώσεις ένα χαρούμενο παιδί; Τα βήματα που θα σε βοηθήσουν να το ανακαλύψεις

Unsplash

Ενώ όλα αυτά είναι πιο εύκολα στην θεωρία από ό,τι στην πράξη και διαφοροποιούνται σημαντικά με  βάση τον χαρακτήρα του κάθε ανθρώπου, με μικρά βήματα και απλές καθημερινές πράξεις, χτίζεται μια σχέση εμπιστοσύνης ενώ διατηρείται η ανεξαρτησία και η ιδιωτικότητα των παιδιών και των γονέων. Τα υγιή όρια μεταξύ γονέων και παιδιών είναι η αρχή του τέλους στα προβλήματα επικοινωνίας στις οικογενειακές σχέσεις.

Διάβασε πρώτος όλα τα θέματα του iPop.gr στο Google News

Το άρθρο Γιατί η επικοινωνία είναι ο σημαντικότερος παράγοντας για μια υγιή σχέση μεταξύ γονέων και παιδιών εμφανίζεται στο iPop.