Η δύναμη του συμβολισμού

Η μορφή και το περιεχόμενο υπήρξαν πάντα δύο έννοιες αξεδιάλυτα μπλεγμένες μεταξύ τους σε όλους τους τομείς και ειδικά στη γλώσσα. Οποιαδήποτε αλλαγή στη μορφή επηρέαζε πάντοτε λιγότερο ή περισσότερο το περιεχόμενο.

Του Νίκου Καραμάνογλου

Σε μια ακόμη, ωστόσο, νεοελληνική καινοτομία και πρωτοτυπία κατορθώσαμε στην πολιτική μας ζωή να αλλάξουμε τη μορφή, αφήνοντας ωστόσο αναλλοίωτο το -θλιβερό στην προκειμένη περίπτωση- περιεχόμενο. Έτσι το «μνημόνιο», μια λέξη καταδικαστέα ες αεί πλέον στην ελληνική συνείδηση, έγινε «σύμβαση», χωρίς να αλλάξει επί της ουσίας το περιεχόμενό του, και

η «τρόικα» έγινε «θεσμοί», χωρίς να αλλάξουν ούτε η τριμερής σύστασή της, αλλά ούτε κυρίως οι διαθέσεις της προς την Ελλάδα.

Και το καλύτερο από όλα, τα «τεχνικά κλιμάκια» μεταμορφώθηκαν στο… εξωτικό «Brussels group», που παραπέμπει σε ακίνδυνο όνομα ποπ συγκροτήματος. Το ερώτημα τώρα που προκύπτει είναι: Αισθάνομαι καλύτερα, όταν αποκαλώ την τρόικα θεσμούς; Και βέβαια. Όχι μόνο αισθάνομαι καλύτερα, αισθάνομαι και εθνικά υπερήφανος. Διότι, ως Έλλην, μπορώ αυτόν που με (εκ)βιάζει να τον αποκαλώ όπως θέλω.

Φοβάμαι ότι με αυτά που συμβαίνουν χάνω και τις τελευταίες ελπίδες που έχω. Η επιφανειακότητα, με την οποία επιμένουμε ως έθνος να αντιμετωπίζουμε τα πράγματα, είναι αχαρακτήριστη. Και αυτή την επιφανειακότητα σε συνδυασμό με τη δύναμη του συμβολισμού σπεύδει να εκμεταλλευτεί η κυβέρνηση, η οποία παρά την ομολογουμένως αγαθή της προαίρεση μόνο την αλλαγή των λέξεων έχει να παρουσιάσει ως σημαντική νίκη.

Μα αν είναι έτσι, ας πάμε λίγο πιο πίσω και ας πούμε τις «μίζες» για τις δημόσιες προμήθειες «διοικητικές διευκολύνσεις», τα «εξαφανισμένα λεφτά» των ταμείων «διαχειριστικό ατόπημα», τα «μαγειρέματα» για να μπούμε στην ΟΝΕ «δημιουργική λογιστική», τα «δανεικά» που παίρναμε «φιλικές διευκολύνσεις», τη «διαγραφή ονομάτων» από τη λίστα Λαγκάρντ «ατυχή πληκτρολόγηση» και την «είσοδό μας στο μνημόνιο» από τον Γιώργο Παπανδρέου «άστοχη πρωτοβουλία».

Γιατί αυτή η διευκόλυνση στην αλλαγή των λέξεων δεν μπορεί να ισχύει μόνο για την παρούσα κυβέρνηση, αλλά και για τις προηγούμενες –χωρίς με αυτό που λέω να θέλω να εξισώσω τη σημερινή κυβέρνηση με τις κολάσιμες συμπεριφορές του παρελθόντος ή, για να είμαι σύμφωνος με το πνεύμα του κειμένου, με τις «διοικητικές αστοχίες». Και έτσι να απαλλαγούμε εύκολα και γρήγορα και από το παρελθόν μας και από την κακοδαιμονία που μας κατατρύχει. «Αν του αλλάξουμε το όνομα, δεν υπάρχει». Αυτό είναι το νέο σύνθημα της avant garde ελληνικής πολιτικής σκηνής.