Η κυπριακή οικονομία θέμα συζήτησης στο LSE

Το υψηλό επίπεδο του ιδιωτικού χρέους και η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων που ευνοούν την ανάπτυξη επισημάνθηκαν ως οι κύριες προκλήσεις για την κυπριακή οικονομία κατά τη διάρκεια ημερίδας που διοργάνωσε το Ελληνικό Παρατηρητήριο του London School of Economics στη βρετανική πρωτεύουσα την Παρασκευή, με τίτλο «Το Σχέδιο Ανάκαμψης της Κύπρου: Μία Ενδιάμεση Αποτίμηση».

Ο εκ των ομιλητών Μάαρτεν Φέρβεϊ, πρώην

εκπρόσωπος της Κομισιόν στην τρόικα, ανέφερε χαρακτηριστικά ως προς το ιδιωτικό χρέος ότι «η Κύπρος είναι η πρωταθλήτρια της Ευρώπης στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια».Σε ό,τι αφορά το πρόγραμμα στήριξης, είπε ότι έχει αποδώσει καλύτερα από όσο οι περισσότεροι θα θεωρούσαν πιθανό, λόγω της ανθεκτικότητας των Κυπρίων, της δυνατής εφαρμογής και του ευνοϊκού εξωτερικού περιβάλλοντος, με ιδιαίτερη αναφορά στη δέσμευση Ντράγκι ότι η ΕΚΤ «θα κάνει ό,τι είναι δυνατόν» για την προστασία της ευρωζώνης. Ο κ. Φέρβεϊ αναγνώρισε ωστόσο ότι η κατάσταση είναι ακόμα «πολύ πολύ σκληρή» για τους πολίτες.Σε ό,τι αφορά τις «ενισχυτικές της ανάπτυξης μεταρρυθμίσεις» είπε ότι παρατηρεί με κάποια ανησυχία την επιδείνωση της εφαρμογής του οικονομικού προγράμματος, παρά τις καλύτερες προθέσεις των αρχών και προειδοποίησε ενάντια στη χαλάρωση σε αυτή τη κρίσιμη περίσταση.Ο πρώην Υπουργός Οικονομικών Μιχάλης Σαρρής ανέφερε μεταξύ άλλων ότι οι συνέπειες του bail-in δεν ήταν όσο καταστροφικές είχαν προβλεφθεί, εν μέρει λόγω του τουρισμού και εν μέρει λόγω της ανθεκτικότητας του τομέα επαγγελματικών υπηρεσιών. «Εναπόκειται στους οικονομικούς ιστορικούς του μέλλοντος να κρίνουν αν το bail-in ήταν ένας ακριβός ή λογικός τρόπος επίλυσης του προβλήματος», είπε ο κ. Σαρρής.Μετά από μια συνοπτική παρουσίαση των εξωτερικών και ενδογενών αιτιών που οδήγησαν στην κυπριακή κρίση, ο κ. Σαρρής δήλωσε πως φοβάται ότι δεν μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι, εκτός αν υπάρξει μία νέα γενιά πολιτικών και δραματικές αλλαγές στις πολιτικές που ακολουθούνται σε επίπεδο ευρωζώνης.Απαντώντας σε ερώτηση που αναφερόταν στα εμπόδια που έχουν παρουσιαστεί ως προς την εφαρμογή του προγράμματος προσαρμογής στην Κύπρο, ο κ. Σαρρής είπε ότι η τρόικα γίνεται «κάπως παράλογη» με την επιμονή της κάθε διευθέτηση να είναι τέτοια ώστε οι τράπεζες να μη χάνουν ούτε ένα ευρώ. Χαρακτήρισε επίσης «παράλογη» τη μεταχείριση των εγγυητών σε περιπτώσεις αφερεγγυότητας οφειλετών.Σε ερώτηση για το τι διημείφθη τα ξημερώματα της 25ης Μαρτίου 2013, όταν έκλεισε η συμφωνία που προέβλεπε το bail-in, ο εκπρόσωπος της Κομισιόν απέφυγε να απαντήσει. Ο κ. Σαρρής αντίθετα είπε ότι «στις 4 το πρωί με βασικούς υπουργούς να ετοιμάζονται να φύγουν και να σε αφήσουν βασικά να εγκαταλείψεις την ευρωζώνη το επόμενο πρωί, έπρεπε να συμφωνήσεις σε κάτι». Όπως συμπλήρωσε: «Κατά την κρίση μας ήταν η καλύτερη συμφωνία που θα μπορούσαμε να είχαμε κάνει εκείνη τη στιγμή».Τελευταίος αλλά κεντρικός ομιλητής της ημερίδας που διήρκησε πάνω από εννιά ώρες ήταν ο Χριστόφορος Πισσαρίδης. Ο Νομπελίστας οικονομολόγος παρουσίασε μια σειρά στατιστικών στοιχείων διεθνών οργανισμών, όπως η Παγκόσμια Τράπεζα και το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, που δείχνουν ότι η Κύπρος υπολείπεται κατά πολύ άλλων αναπτυγμένων κρατών ως προς τις συνθήκες για ένα καλό επιχειρηματικό περιβάλλον.Άσκησε δριμεία κριτική στον συνολικό τρόπο λειτουργίας των θεσμών, παραθέτοντας και στοιχεία από το Ευρωβαρόμετρο που καταδεικνύουν την έλλειψη εμπιστοσύνης των Κυπρίων πολιτών σε αυτούς.Έκανε μεταξύ άλλων λόγο για ατιμωρησία, για απουσία ουσιαστικού δημοσίου διαλόγου καταλογίζοντας ευθύνες στα μέσα ενημέρωσης, για κομματικούς ιστούς σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας πολιτών, για διαφθορά και γραφειοκρατία και για ανυπέρβλητες μέχρι στιγμής δυσκολίες στην απαιτούμενη μεταρρύθμιση του δημοσίου τομέα.Μια νότα αισιοδοξίας προσέφερε η Πρόεδρος της Εταιρείας Υδρογονανθράκων Τούλα Ονουφρίου. Αφού παρουσίασε την πρόοδο του σχεδιασμού αξιοποίησης των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, επισήμανε τα ενισχυμένα γεωστρατηγικά πλεονεκτήματα της Κύπρου, τον κομβικό ρόλο του νησιού στην προσπάθεια ανάπτυξης περιφερειακών δικτύων συνεργασίας, ενώ τόνισε πως μεταξύ των στόχων που έχουν τεθεί είναι η προοπτική που ανοίγουν οι υδρογονάνθρακες να λειτουργήσουν και ως καταλύτης για μια λύση στο Κυπριακό ζήτημα.Από τους υπόλοιπους ομιλητές ο Διευθύνων Σύμβουλος της Κεντρικής Συνεργατικής Τράπεζας Μάριος Κληρίδης ανέλυσε τις συνέπειες του μνημονίου στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα, ενώ ο Διευθυντής του Κέντρου Ευρωπαϊκών Πολιτικών Μελετών Ντάνιελ Γκρος αναφέρθηκε στην τραπεζική ένωση σημειώνοντας ότι δεν είναι πανάκεια αλλά θα μπορεί να ελέγξει το βαθμό διόγκωσης των προβλημάτων.Ο καθηγητής Οικονομικών στο Imperial College Business School του Λονδίνου Αλέξανδρος Μιχαηλίδης επιχείρησε μία σύνοψη των αιτιών που έφεραν την Κύπρο κοντά στη χρεοκοπία τον Μάρτιο του 2013, ενώ ο αναπληρωτής καθηγητής Οικονομικών στο London Business School Ηλίας Παπαϊωάννου είπε πως η ευρωζώνη διέπραξε ένα θεμελιώδες λάθος πολιτικής επικεντρώνοντας την προσοχή της στα συμπτώματα και όχι στους παράγοντες στους οποίους οφείλεται η κρίση, που είναι οι διαφορές στις επιδόσεις των θεσμών και στην ικανότητα του κράτους ανά χώρα μέλος.Ο Πρόεδρος του πανεπιστημίου Λευκωσίας Νίκος Περιστιάνης εξήγησε την ιδιαιτερότητα της «άβολης συνύπαρξης» των μοντέλων τόσο του ευρωπαϊκού βορρά όσο και του μεσογειακού νότου στην Κύπρο και πώς αυτή επέδρασε στην κρίση και επιδρά στην ανάκαμψη και ο Σταύρος Ζένιος, καθηγητής της Διοικητικής Επιστήμης και Χρηματοοικονομικών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου μετέφερε το αίτημα της κοινωνίας πολιτών για μεταρρυθμίσεις και περισσότερη διαφάνεια Σε παρόμοιο θέμα η συνιδρύτρια του Gender Advisory Team Μαρία Χατζηπαύλου επισήμανε το θέμα της ανισότητας και άλλα κοινωνικά φαινόμενα η συζήτηση επί των οποίων έχει υπονομευθεί λόγω της παρατεταμένης ενασχόλησης με το Κυπριακό και λόγω υποτίμησής τους από τους πολιτικούς, ενώ παρέπεμψε σε κάποιες ενισχυόμενες πρωτοβουλίες ομάδων πολιτών.Ο επικεφαλής του κυπριακού γραφείου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) Λίμπορ Κρκόσκα έδωσε ένα περίγραμμα των δραστηριοτήτων της EBRD στο νησί, τονίζοντας μεταξύ άλλων την ανθεκτικότητα του τομέα των επαγγελματικών υπηρεσιών, ενώ ο Πρόεδρος και Διευθυντής της εταιρείας Cypressa Αντώνης Γερολέμου έδωσε την οπτική του επιχειρηματία, προτείνοντας ενέργειες για την αναβάθμιση των τομέων του τουρισμού και της κτηματομεσιτικής αγοράς στην Κύπρο.

Πηγή: ΚΥΠΕ