9/4/1953 : Η γενναία υποτίμηση της δραχμής
Από τα τέλη του 1952 τη χώρα κυβερνούσε ο δεξιός «Δημοκρατικός Συναγερμός» του Αλέξανδρου Παπάγου (αρχηγού του Εθνικού Στρατού κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου), ο οποίος είχε επιτύχει μια σαρωτική νίκη στις εκλογές της 16ης Νοεμβρίου λόγω του πλειοψηφικού εκλογικού συστήματος.
Ηγετική προσωπικότητα της νέας κυβέρνησης ήταν ο υπουργός Συντονισμού, Σπυρίδων Μαρκεζίνης, ο οποίος
Ήταν κάτι παρά πάνω από «τσάρος» της οικονομίας, όπως θα λέγαμε σήμερα.
Την αντιπολίτευση αποτελούσαν τα δύο κεντρώα κόμματα της ΕΠΕΚ και των Φιλελευθέρων.
Η Αριστερά, λόγω του πλειοψηφικού, δεν εκπροσωπούνταν στη Βουλή.
Τα προηγηθένταΣτις αρχές του 1953, με νωπές τις πληγές από τον Εμφύλιο, η ελληνική οικονομία είχε ολοκληρώσει τη μεταπολεμική ανασυγκρότησή της.
Η παραγωγή και η κατανάλωση είχαν υπερβεί τα προπολεμικά επίπεδα, ενώ αξιοσημείωτη ήταν η πρόοδος στον τεχνολογικό εκσυγχρονισμό σε πολλούς τομείς της οικονομικής δραστηριότητας.
Όμως, για το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού το βιοτικό επίπεδο ήταν ακόμη πάρα πολύ χαμηλό.
Παρότι το εθνικό μας νόμισμα είχε υποτιμηθεί επτά φορές από τη γερμανική κατοχή, ούτε η οικονομία είχε εξυγιανθεί ούτε η δραχμή ήταν αξιόπιστη.
Η χρυσή λίρα ήταν το κυρίαρχο νόμισμα στις συναλλαγές, το ισοζύγιο πληρωμών και ο προϋπολογισμός μονίμως ελλειμματικά, και το κράτος λειτουργούσε χάρη στα χρήματα της αμερικανικής βοήθειας.
Είναι γεγονός ότι η κυβέρνηση Πλαστήρα (1951-1952), διά του αρμοδίου υπουργού Συντονισμού, Γεωργίου Καρτάλη, είχε εφαρμόσει μια αντιπληθωριστική πολιτική, με πολιτικό κόστος είναι αλήθεια, που συνέβαλε στη μείωση των ελλειμμάτων του ισοζυγίου πληρωμών και του προϋπολογισμού.
Αλλά αυτό δεν έφθανε, σύμφωνα με τους πιο αξιόλογους έλληνες οικονομολόγους (Βαρβαρέσος, Ζολώτας κ.ά.), που θεωρούσαν την αναπροσαρμογή της δραχμής έναντι του δολαρίου αναγκαία συνθήκη, προκειμένου να αυξηθούν οι εξαγωγές, κυρίως των αγροτικών προϊόντων, και να αποκατασταθεί το ισοζύγιο εξωτερικών πληρωμών, γεγονός που θα συνέβαλλε στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας.
Ο καθηγητής Κυριάκος Βαρβαρέσος, σε ένα απόσπασμα της έκθεσής του προς τον πρωθυπουργό Νικόλαο Πλαστήρα για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας (5/1/1952), που κρατήθηκε μυστικό, σημείωνε:
«…Η αναπροσαρμογή της δραχμής εις επίπεδον το οποίον να ανταποκρίνεται προς την πραγματικήν αγοραστικήν της δύναμιν είναι συνεπώς μία εκ των απαραιτήτων προϋποθέσεων διά την βελτίωσιν των οικονομικών της χώρας και ιδία την αποκατάστασιν του ισοζυγίου των εξωτερικών πληρωμών…»
Απαραίτητη, όμως, προϋπόθεση για να επιτύχει η αναπροσαρμογή, σύμφωνα με τον Βαρβαρέσο, ήταν η εξυγίανση της οικονομίας, η κάλυψη των ελλειμμάτων του προϋπολογισμού, η καταπολέμηση του πληθωρισμού, η μείωση των κερδών των επιχειρηματιών με αύξηση της άμεσης φορολογίας κλπ.
Ο ίδιος πρότεινε η ισοτιμία της δραχμής να αλλάξει από 1 δολάριο=15.000 δραχμές, σε 1 δολάριο=25.000 δραχμές.
Ο Γεώργιος Καρτάλης, επίσης, υποστήριζε την υποτίμηση της δραχμής στη σχέση 1 δολάριο=22.000 δραχμές.
Η αναγγελία της υποτίμησηςΣτις 9 το βράδυ της 9ης Απριλίου 1953, ανήμερα των 44ων γενεθλίων του, ο υπουργός Συντονισμού, Σπύρος Μαρκεζίνης, αιφνιδιάζει τους πάντες και ανακοινώνει από το κρατικό ραδιόφωνο (τότε ΕΙΡ, νυν ΕΡΑ) πως από εκείνη τη στιγμή η επίσημη σχέση του αμερικανικού νομίσματος και της δραχμής καθορίζεται στις 30.000 δραχμές το δολάριο, δηλαδή επιβάλλει μια γενναία υποτίμηση της τάξεως του 50%.
Αναλόγως αναπροσαρμόζονται και οι τιμές σε δραχμές όλων των άλλων ξένων νομισμάτων.
Αργότερα θα αφαιρεθούν τα τρία μηδενικά και η σχέση θα διαμορφωθεί στο 1 δολάριο=30 δραχμές.
Βέβαια, η απόφαση για την υποτίμηση της δραχμής δεν ελήφθη εν θερμώ από τον εκτροχιασμό του προϋπολογισμού ήδη από το μήνα Μάρτιο.
Το σχέδιο επεξεργαζόταν από καιρό ο Μαρκεζίνης, και ήταν πλήρως ενημερωμένοι γι’ αυτό ο πρωθυπουργός, Αλέξανδρος Παπάγος, ο υπουργός Εμπορίου, Θάνος Καψάλης (στενός συνεργάτης του Μαρκεζίνη), ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, Γεώργιος Μαντζαβίνος, η αμερικανική πρεσβεία στην Αθήνα διά των διπλωματικών υπαλλήλων Τσαρλς Γιοστ και Αλ Κοστάντζο, καθώς και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Ο μόνος που γνώριζε το ακριβές ποσοστό της υποτίμησης και την ακριβή ημερομηνία της ανακοίνωσης, εκτός του Μαρκεζίνη, ήταν ο πρωθυπουργός Παπάγος.
Στη ραδιοφωνική του ομιλία ο Μαρκεζίνης αιτιολόγησε την κυβερνητική απόφαση για την τόσο δραστική υποτίμηση της δραχμής ως εξής:
«Με αδικαιολογήτως ευθηνήν τιμήν του δολαρίου, συμφέρουσα ήτο η εξαγωγή κεφαλαίων εις το εξωτερικόν και ο ελληνικός τουρισμός εις την αλλοδαπήν. Όταν το ελληνικό νόμισμα αποκτήση την πραγματικήν αξίαν του και καταστή ευθηνότερον, τότε συμφέρον θα είναι ο εξ αλλοδαπής τουρισμός εις την Ελλάδα και ο επαναπατρισμός ελληνικών κεφαλαίων εις την πατρίδα ή και η διευκόλυνσις προσελκύσεως γενικώς ξένου κεφαλαίου. Προσέλκυσις δε ξένου κεφαλαίου και προώθησις της πολιτικής των επενδύσεων δεν αποτελεί απλώς εν εκ των κυριοτέρων μελημάτων της κυβερνήσεως, αλλά ταυτοχρόνως και την βασικήν ελπίδα της αναγεννήσεως του τόπου».
Ο Μαρκεζίνης ανακοινώνει την κατάργηση όλων των κλειστών επαγγελμάτων, την απελευθέρωση των εισαγωγών και την πάταξη της κερδοσκοπίας.
Όσον αφορά την επιλογή της 9ης Απριλίου για την υποτίμηση της δραχμής, ο Μαρκεζίνης δίνει τη δική του εξήγηση:
«Διεδόθη σκοπίμως ότι επελέγη η 9η Απριλίου, διότι συνέπιπτε με την ημέρα των γενεθλίων μου (9 Απριλίου 1909, δηλαδή την 99η ημέρα του έτους). Η αλήθεια, όμως, ήταν διαφορετική. Η 9η Απριλίου ήταν Μεγάλη Πέμπτη και οι επόμενες πέντε ημέρες ήταν ημέρες αργίας. Έτσι θα απεφεύγετο ενδεχομένη άμεση αντίδραση, χωρίς να χρειασθεί να κλείσει το Χρηματιστήριο, πράξη που ενείχε τους δικούς της κινδύνους».
(Πηγή πληροφοριών: sansimera.gr)
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Κατηγορίας Ειδήσεις
- Ανοιχτές για τους πιστούς οι εκκλησίες για 4 ώρες τη Μεγάλη Παρασκευή
- Κορωνοϊός: Πόσο καιρό επιβιώνει σε μάσκες, χαρτονομίσματα – Νέα έρευνα
- Έρχεται Φτώχεια, Τεράστια η ύφεση που προβλέπει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου
- Νεκρός από πυροβολισμό οδηγός φορτηγού στην εθνική οδό
- Τραγωδία στον Ασπρόπυργο: Νεκρός εντοπίστηκε οδηγός νταλίκας
- Τι εκνεύρισε τον Αλέξη Τσίπρα
- Η τελευταία πράξη του δράματος: Εντοπίστηκε το πτώμα και του 8χρονου δισέγγονου του Ρόμπερτ Κένεντι
- Η τραγωδία της Καστοριάς
- Αλέξης Τσίπρας: Aποστάσεις από Πολάκη και ακραίους, καλά λόγια για Τσιόδρα
- Αρκάς-Κορωνοϊός: Η νέα «θεωρία συνωμοσίας»
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις In.gr
- Επικίνδυνα παιχνίδια στην οικονομία – Τρίζουν τα θεμέλια της Ευρώπη μετά το αδιέξοδο στο Eurogroup
- Κοροναϊός : Πώς γίνεται το κατ’ οίκον τεστ – Τι είπε ο υφυπουργός Υγείας
- Αστρολογικές προβλέψεις για την Πέμπτη 9 Απριλίου
- Κοροναϊός : Ένας… κτηνίατρος σώζει τις Νήσους Φερόες
- 9/4/1953 : Η γενναία υποτίμηση της δραχμής
- Κοροναϊός : Πόσοι γιατροί και νοσηλευτές έχουν μολυνθεί – Τι είπε ο Τσιόδρας
- Κοροναϊός : Την προέλευση της πανδημίας εξακολουθούν να αναζητούν οι επιστήμονες
- Γέφυρα κατέρρευσε στην Ιταλία – Δεν υπήρξαν θύματα λόγω της απαγόρευσης κυκλοφορίας
- Κοροναϊός: Πώς μπορούμε να θωρακίσουμε την υγεία μας σύμφωνα με τους ειδικούς
- Κοροναϊός : Η οικονομία στην… εντατική – Ρεκόρ χρεών 2,17 δισ. από το δημόσιο πριν την κρίση
- Τελευταία Νέα In.gr
- 9/4/1953 : Η γενναία υποτίμηση της δραχμής
- Νεκρός οδηγός νταλίκας στον Ασπρόπυργο – Βρέθηκε πυροβολημένος
- Κοροναϊός : Έκπτωση 25% – Τα μυστικά και η προθεσμία για επιχειρήσεις και εργαζόμενους
- Κοροναϊός : Εννέα εκατομμύρια μάσκες και χλωροκίνη για 240 χιλ. άτομα προμηθεύτηκε η Κύπρος
- Γέφυρα κατέρρευσε στην Ιταλία – Δεν υπήρξαν θύματα λόγω της απαγόρευσης κυκλοφορίας
- Γερμανία : 246 νέοι θάνατοι λόγω του κοροναϊού – Αύξηση των κρουσμάτων
- Κοροναϊός : Ένας… κτηνίατρος σώζει τις Νήσους Φερόες
- Ίβιτς για Αγια-Σοφιά : Κολαστήριο για κάθε αντίπαλο η νέα έδρα της ΑΕΚ
- Παναθηναϊκός : Ο προπονητικός σχεδιασμός για την επόμενη ημέρα
- Σλούκας : Ποιος δε θα τον ήθελε στον Ολυμπιακό;
- Τελευταία Νέα Κατηγορίας Ειδήσεις
- Ασπρόπυργος: Οδηγός φορτηγού βρέθηκε νεκρός στην Εθνική Οδό
- Bloomberg: Ο κορωνοϊός θέτει σε κίνδυνο 25 εκατ. θέσεις εργασίας στις αερομεταφορές
- Τηλεθέαση: Το 25% των καναλιών εκτός μέτρησης
- Νέα συνεδρίαση του Eurogroup μετά το χθεσινό «ναυάγιο» – Τα μέτρα για τον κορονοϊό διχάζουν την ΕΕ
- Στήριξη του ΕΣΥ και χρήση του μαξιλαριού ασφαλείας προτείνει ο Α.Τσίπρας
- Ένοπλη επίθεση Θεσσαλονίκη: Υπάλληλος σε μίνι μάρκετ απέτρεψε ληστή
- Σλούκας Ολυμπιακός: Η άγνωστη πρόταση και το ντόμινο με ΝΒΑ
- Πρόσφυγες Λαύριο: Αντέδρασαν στη μεταφορά τους
- Σλούκας : Ποιος δε θα τον ήθελε στον Ολυμπιακό;
- Ασπρόπυργος: Νεκρός από σφαίρες εντοπίστηκε οδηγός νταλίκας