Μην μπερδεύεστε: Άλλο Ιταλία, κι άλλο Brexit ή Τραμπ

Ο Ματέο Ρέντσι πήρε την εξουσία το 2014 υποσχόμενος να αλλάξει την Ιταλία ή να αλλάξει... δουλειά. Την Κυριακή, οι Ιταλοί επέλεξαν γι' αυτόν, απορρίπτοντας τη συνταγματική μεταρρύθμιση στην οποία ο Ιταλός πρωθυπουργός στήριξε την πολιτική του ύπαρξη.

Είναι εύκολο να συνδέει κανείς το δημοψήφισμα της Βρετανίας για έξοδο από την ΕΕ και την εκλογή Τραμπ στις ΗΠΑ με το ιταλικό δημοψήφισμα

που έβαλε «ταφόπλακα» στην κυβέρνηση Ρέντσι , αλλά και στις ελπίδες του να αλλάξει τη φυσιογνωμία της πολιτικής στην Ιταλία. Σε όλες τις περιπτώσεις, νίκησαν οι λαϊκιστές και απορρίφθηκε η καθεστηκυία τάξη. Κάπου εδώ ταιριάζει απόλυτα μια φράση του Τολστόι που μπορεί να υιοθετηθεί και για την περίπτωση των εκλογών: όλες οι νίκες μοιάζουν μεταξύ τους, αλλά η κάθε ήττα αποτελεί αποτυχία με τον τρόπο της.

Τι έπεται για την Ιταλία

Οι λαϊκιστές αρέσκονται στη ρητορική του Brexit και του Τραμπ. Η Μαρίν Λε Πεν έγραψε την Κυριακή στο twitter πως οι Ιταλοί με την ψήφο τους απέρριψαν την ΕΕ και τον Ρέντσι. Είχε δίκιο μόνον εν μέρει κι αυτό γιατί οι Ιταλοί υποστηρίζουν την ΕΕ και το ευρώ, ακόμα κι αην η Κίνηση των 5 Αστέρων θέλουν την Ιταλία εκτός ευρώ. Σε αντίθεση με τους Αμερικανούς που ψληφισαν τον Τραμπ, οι Ιταλοί αποφάσισαν να κρατήσουν το τρέχον πολιτικό σύστημα.

Όταν στα 39 του χρόνια ο Ρέντσι ανέλαβε πρωθυπουργός ενεργοποίησε αλλαγές στο εκλογικό σύστημα και διευκόλυνε τους εργοδότες να προσλαμβάνουν και να απολύουν εργαζόμενους.

Εδιωξε CEOs από τις μεγαλύτερες ιταλικές εταιρείες και τοποθέτησε την πρώτη γυναίκα CEO σε μια κρατική εταιρεία. Παράλληλα, προσπάθησε να δημοπρατήσει έναν στόλο από πολυτελή κρατικά αυτοκίνητα. Πολλές από τις προσπάθειές του έμειναν στη μέση. Αλλά για τα ιταλικά δεδομένα, οι ενέργειές του δεν ήταν αυτό που λέμε... business as usual.

Τελευταίος του στόχος να αλλάξει τις συνταγματικές ρυθμίσεις που ο ίδιος θεωρούσε ότι ευθύνονταν για τα δεινά του κράτους. Ζήτησε τη μείωση του μεγέθους της Γερουσίας και των εξουσιών της, καθώς και την αλλαγή της δομής της.

Η οικονομία στο μεταξύ βίωνε τα δικά της δεινά και η κρίση γινόταν όλο και πιο βαθιά. Στη νεολαία η ανεργία έφτασε το 37% .

Οταν ανέλαβε πρωθυπουργός είχε στις δημοσκοπήσεις ποσοστά 74%, έναν χρόνο μετά μόλις 35%. Η πρσωπική του δημοφιλία είχε αντίκτυπο και στη δημοφιλία της πρότασης του για το Σύνταγμα.

Η κρίση στις τράπεζες έγινε επίσης βαθύτερη κι ο Ρέντσι από μεταρρυθμιστής έγινε συνώνυμο αυτού που είχε συνηθίσει να βλέπει η Ιταλία: ένας αναποτελεσματικός ηγέτης μια αδύναμης κυβέρνησης σε μια διχασμένη Βουλή.

Την ίδια ώρα, ο θρίαμβος της Κίνησης των 5 Αστέρων έχει κάποιες ομοιότητες με την ψήφο υπέρ του Brexit ή τον Τραμπ. Σε καθεμιά από αυτές τις περιπτώσεις, ένας λαϊκιστής, αντικομφορμιστής outsider (Νάιτζελ Φάρατζ στη Βρετανία, Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ και Μπέπε Γκρίλο στην Ιταλία) έπεισε κοινό και μίντια.
Ωστόσο, σε αντίθεση με την ψήφο για το Brexit και τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές, στην Ιταλία και τα «ναι» και τα «όχι» αφορούσαν μια αλλαγή στο σύστημα: η διαφορά είναι στο πώς είδε η κάθε πλευρά το στάτους κβο που ήθελε να επικρατήσει.