Η «δωρεάν» υγεία

Του ΔΗΜΗΤΡΗ Ν. ΠΑΤΣΑΚΗ

Το «παλλαϊκό» αίτημα των «προοδευτικών» αυτοκαλούμενων πολιτικών σχηματισμών για την καθολική και πλήρη παροχή υπηρεσιών περίθαλψης στο σύνολο χρηζόντων θεραπείας, ανακούφιση από τα συμπτώματα κάθε νόσου, προαγωγής υγείας, πρόληψης και εν γένει επίτευξης ενός αξιοπρεπούς επιπέδου ζωής, είναι γενικώς αποδεκτό. Κανείς λογικός άνθρωπος, ανεξάρτητα από την κοινωνικοοικονομική του κατάσταση, δεν αρθρώνει λόγο περί του αντιθέτου.
Από την άλλη, η διαρκής επίκληση του «δωρεάν» συναντά αρκετές αντιρρήσεις. Η μηδενική συμμετοχή

των ασθενών στο κόστος της περίθαλψης, όπου υπάρχει, καλύπτεται από ένα εξαιρετικό υψηλό ποσοστό φορολογίας και φορολογικών εσόδων στο ΑΕΠ. Χαρακτηριστική είναι η «νορβηγική» περίπτωση, όπου τα φορολογικά έσοδα ανέρχονται, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, στο 45%. Ως εκ τούτου, προκειμένου να φτάσουμε κάποια στιγμή στην πλήρη εφαρμογή του αιτήματος, απαιτείται σθένος, υπερπροσπάθεια, επιμονή, αυταπάρνηση, συνέπεια λόγων και έργων. Το ότι τα περισσότερα από αυτά έχον αντικατασταθεί από πολλών ετών σε καταγγελτικές και συνωμοσιολογικές «αρλούμπες», μάλλον δεν είναι και τόσο συμπτωματικό.
Τι ακριβώς, όμως, σημαίνει το «δωρεάν» για όλους; Οι αποδείξεις της «μη-διοίκησης» στο σύνολο σχεδόν των φορέων κάλυψης περίθαλψης είναι εξαιρετικά επιβαρυντικές για το σύνολο των «καλεσμένων» στο «πάρτι» που διαδραματιζόταν επί δεκαετίες, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια. Χωρίς αμφιβολία, ένα σημαντικό τμήμα της διόγκωσης των δαπανών αφορά στη διεύρυνση της δημογραφικής πυραμίδας, την εξέλιξη της ιατρικής τεχνολογίας, την κυκλοφορία νέων και αποτελεσματικότερων φαρμάκων κ.τ.λ. Αυτό που –ομολογουμένως– «βγάζει μάτι» είναι οι αποκλίσεις μεταξύ των διαφόρων ομάδων πληθυσμού που δεν χαρακτηρίζονται από ιδιάζουσα νοσηρότητα ή δεν υπάρχουν δείκτες που να αποδεικνύουν την όντως μεγαλύτερη ανάγκη πρόσβασης στους παρόχους –κρατικούς ή ιδιωτικούς– υπηρεσιών υγείας. Η παρατήρηση των στοιχείων που είναι διαθέσιμα στον ενδιαφερόμενο πολίτη εμφανίζει την ανισομέρεια μεταξύ, για παράδειγμα, καθαρά ιδιωτικού τομέα και «ευνοημένων» (ΙΚΑ-ΕΤΑΤ-ΤΑΥΤΕΚΩ), τη διαφορά δαπανών μεταξύ ελευθέρων «ευγενών» επαγγελματιών και «πληβείων» συναδέλφων τους (ETAA-OAEE) κ.ο.κ.
Η ισχύουσα «ισότητα», τόσο των εισφορών όσο και των παροχών, απλώς «δεν υπάρχει». Η αναντιστοιχία, λόγου χάρη, εισφορών περίθαλψης στο ΙΚΑ (ποσοστό επί των συνολικών αποδοχών, μηδενικής δυνατότητας φοροδιαφυγής) και στα μέλη ισχυρών συντεχνιακών ομάδων (σταθερό ποσό αδιαφόρως του δηλούμενου, συνήθως μικρού μέρους του πραγματικού εισοδήματος) είναι πασίδηλη. Αντίστοιχα, οι παροχές, υπολογιζόμενες ανά δικαιούχο (ασφαλισμένο και εξαρτώμενα μέλη), είναι υψηλότερες στους φορείς των «στοχοποιημένων», κατά την πάγια άποψή τους, πολιτών. Πώς αλλιώς να εξηγήσει κανείς ότι η κ/κ δαπάνη στον τομέα περίθαλψης των λειτουργών του Ιπποκράτη είναι μακράν η χαμηλότερη εντός του Ε.Τ.Α.Α;
Συνεπώς, το «όραμα» ενός πραγματικού «Εθνικού» Συστήματος Υγείας θα παραμείνει «όνειρο», εάν δεν υπάρξο