Μυστήριο πίσω απο το λογισμικό του ΓεΣΥ

Τεράστια και σοβαρά ερωτηματικά εγείρονται περί νομιμότητας αλλά και διαφάνειας του τρόπου με τον οποίο ενήργησε ο Οργανισμός Ασφάλισης Υγείας (ΟΑΥ) για την προώθηση των διαδικασιών σε σχέση με το λογισμικό πρόγραμμα του Γενικού Σχεδίου Υγείας (ΓεΣΥ).

Πρόκειται μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες της «Σημερινής», για ένα έργο που εκτιμάται ότι το κόστος του θα ανέλθει γύρω στα €55 εκατομμύρια, για επτά χρόνια. Πιο αναλυτικά, τα ερωτηματικά γεννώνται από την πρόσφατη πρόσκληση του Οργανισμού σε μόνο δύο εταιρείες και συγκεκριμένα στους κολοσσούς ΙΒΜ

και ΝCR, για υποβολή προσφορών ανάθεσης έργου ανάπτυξης, λειτουργίας και υποστήριξης μιας συνολικής λύσης για το Σύστημα Πληροφορικής του ΓεΣΥ. Επί τούτου και κυρίως για τη μέθοδο που χρησιμοποιήθηκε, ώστε να προσκληθούν οι δύο εταιρείες για να υποβάλουν τις προσφορές τους, θα πρέπει ν’ απαντήσει ο ΟΑΥ, ως η Αναθέτουσα Αρχή του Διαγωνισμού.

Άξιο λόγου είναι και το γεγονός ότι από προηγούμενες γνωματεύσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας για υποθέσεις προσφορών, με τις οποίες ενθαρρύνει τους ανοικτούς διαγωνισμούς, ώστε να μπορούν να ελκύσουν πολλούς προσφοροδότες και, ως εκ τούτου, να εξασφαλιστούν χαμηλότερες τιμές, φαίνεται να μην ζητήθηκε η άποψη της από τον ΟΑΥ, για το τελικό αυτό στάδιο της συγκεκριμένης διαδικασίας.

Σε αυτό το σημείο προκύπτει και το εξής ερώτημα: Πώς μπορεί ένας διαγωνισμός, τόσων εκατομμυρίων, να είναι αποτελεσματικός και αποδοτικός όταν απευθύνεται κλειστά σε δύο μόνο εταιρείες, τη στιγμή που σήμερα θα μπορούσαν να υποβάλουν προσφορές τουλάχιστον άλλες οκτώ κυπριακές εταιρείες και δεκάδες άλλες ευρωπαϊκές;

Η φτωχή ανάρτηση μετά από οδύσσεια οκτώ χρόνων…
Με μια λιτή ανακοίνωση που ανήρτησε στην ιστοσελίδα του ΟΑΥ και από την οποία απουσιάζουν οι στοιχειώδεις πληροφορίες (ποσά, χρονική διάρκεια κ.λπ.), γίνεται γνωστό ότι «το Διοικητικό Συμβούλιο του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας, σε συνεδρία του στις 3 Σεπτεμβρίου 2015, αποφάσισε όπως η διαδικασία του Ανταγωνιστικού Διαλόγου του διαγωνισμού για την ‘‘Ανάπτυξη, Υλοποίηση, Λειτουργία και Υποστήριξη μιας Συνολικής Λύσης για το Σύστημα Πληροφορικής και άλλων Επιχειρησιακών Διαδικασιών του Γενικού Συστήματος Ασφάλισης Υγείας στην Κύπρο’’, προχωρήσει στο τρίτο και τελευταίο της στάδιο, αυτό της πρόσκλησης υποβολής προσφορών από τους συμμετέχοντες οικονομικούς φορείς».

Μετά, δηλαδή, από οδύσσεια οκτώ χρόνων για την προώθηση των διαδικασιών του Συστήματος Πληροφορικής, το οποίο, τονίζεται, ήταν και είναι η βασική προϋπόθεση για την εφαρμογή του ΓεΣΥ στην Κύπρο, ο Οργανισμός επέλεξε να προβεί σε ενημέρωση, χωρίς καν να παραθέτει τα σημαντικότερα στοιχεία! Στην ανακοίνωση δεν αναφέρεται τίποτα απολύτως, πρώτον, ότι πρόκειται για ένα έργο με δαπάνη €55 εκατομμυρίων ευρώ. Δεύτερον, ότι μέρος του συνολικού κόστους θα συγχρηματοδοτηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τρίτον, ότι το συμβόλαιο θα είναι για 7 χρόνια, εκ των οποίων ενάμιση χρόνος για στήσιμο του συστήματος και πεντέμισι χρόνια για τη λειτουργία του, και τέταρτον, ότι οι δύο εταιρείες στις οποίες δόθηκαν οι προσκλήσεις για υποβολή προσφορών είναι οι κολοσσοί ΙΒΜ και ΝCR, κάτι που ήταν γνωστό από το 2007.

Παρενθετικά σημειώνεται ότι το ολοκληρωμένο Σύστημα Πληροφορικής θα διασφαλίζει την αποτελεσματική διαχείριση και παρακολούθηση των ασθενών από τους γιατρούς, τη γρήγορη εξυπηρέτηση, τον συνεχή έλεγχο, την πρόληψη και τον εντοπισμό τυχόν περιπτώσεων απάτης ή κατάχρησης. Σημειωτέον δε ότι το Σύστημα αυτό περιλαμβανόταν στο Σχέδιο Στρατηγικής, που ετοιμάστηκε με τη βοήθεια του Οίκου Συμβούλων ΜcKinsey &Co, και περιλαμβάνει σε λεπτομέρεια όλους τους σχεδιασμούς για την εφαρμογή του ΓεΣΥ και τη μετάβαση από το υφιστάμενο στο νέο σύστημα υγείας.

Το ιστορικό του Συστήματος
Το 2006 δόθηκε το Σχέδιο Στρατηγικής Εφαρμογής του ΓεΣΥ με την καθοδήγηση των ΜcKinsey &Co. Ο διαγωνισμός για το Σύστημα Πληροφορικής προκηρύχθηκε τον Απρίλη του 2007, μέσω της διαδικασίας του Ανταγωνισμού Διαλόγου, εφόσον τότε ο OAY δεν γνώριζε ακριβώς τις ανάγκες της Κύπρου για αυτό το Σύστημα. Η διαδικασία του Ανταγωνιστικού Διαλόγου αφορούσε τεχνικά ζητήματα.

Σύμφωνα με τον Νόμο 12(Ι)2006, Ανταγωνιστικός Διάλογος γίνεται στις περιπτώσεις που η Αναθέτουσα Αρχή δεν μπορεί αντικειμενικά να καθορίσει τα τεχνικά μέσα, τα οποία θα μπορούσαν να ικανοποιήσουν τις ανάγκες και τους στόχους της και επίσης δεν είναι σε θέση να προσδιορίσει τη νομική ή/και χρηματοοικονομική οργάνωση ενός σχεδίου. Όπως μας λέχθηκε, «συνηθίζεται επίσης η Αναθέτουσα Αρχή να προσφεύγει στη διαδικασία αυτή όταν επείγεται για την εξασφάλιση των ζητουμένων σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα και δεν έχει χρόνο μελέτης και καθορισμού σε λεπτομέρεια των αναγκών της».

Όλα αυτά τα χρόνια, και ειδικά το 2014, προέκυψαν νέες αλλαγές στις απαιτήσεις του Συστήματος Πληροφορικής και το 2015 ολοκληρώθηκε ο Διάλογος. Αναμένεται ότι στις αρχές του 2016 θα κατακυρωθεί το έργο στην εταιρεία (ΙΒΜ ή ΝCR) που θα καταθέσει την πιο συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά.

Αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός ότι την περασμένη άνοιξη, μετά από έντονη κριτική του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας κατά του ΟΑΥ, για την καθυστέρηση στην υλοποίηση του Συστήματος Πληροφορικής, ο Οργανισμός είχε εκδώσει ανακοίνωση στην οποία ανέφερε, μεταξύ άλλων, τα εξής:

Με βάση σχετική πρόνοια του Μνημονίου Συναντίληψης που υπογράφηκε τον Απρίλιο του 2013, ο Οργανισμός υποχρεώθηκε να παγώσει τη διαδικασία της προσφοράς μέχρι την επικαιροποίηση της αναλογιστικής μελέτης για το ΓεΣΥ, η οποία ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο του 2013.Σύμφωνα με τα Μνημόνια Συναντίληψης που υπογράφηκαν τον Ιούλιο του 2013 μέχρι τον Φεβρουάριο του 2014 και λαμβάνοντας υπόψη τα νέα δεδομένα της οικονομίας, ο ΟΑΥ υποχρεώθηκε να μελετήσει όλες τις εναλλακτικές επιλογές για τη βελτίωση των προδιαγραφών του Συστήματος Πληροφορικής, με σκοπό να μειωθεί το συνολικό κόστος του έργου. Η μελέτη αυτή έγινε με τη βοήθεια ειδικού εμπειρογνώμονα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο του 2014.Ακολούθησε η επανεξέταση της νομικής βάσης της διαδικασίας του Ανταγωνιστικού Διαλόγου μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων Αρχών (Υπουργός Υγείας, Γενικός Ελεγκτής, Γενική Εισαγγελία, Γενικό Λογιστήριο, ΟΑΥ), με αποτέλεσμα νέα καθυστέρηση στη διαδικασία μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2014.Παροχή τεχνικής βοήθειας για το Σύστημα Πληροφορικής από την Ομάδα Υποστήριξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία αναμενόταν τον Νοέμβριο του 2014, ενώ άρχισε τελικά τον Φεβρουάριο του 2015.