Καθυστερήσεις & προβλήματα στο σύστημα φροντίδας αναπήρων

Καθυστερήσεις διαπιστώνουν βουλευτές της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εργασίας, αλλά και οργανώσεις, στην εξέταση των αιτήσεων για την παροχή επιδόματος φροντίδας σε ηλικιωμένους και άτομα με αναπηρία, ενώ εντοπίζουν παράλληλα και προβλήματα στον τρόπο υπολογισμού του εν λόγω επιδόματος και στον τρόπο καταβολή τους σε δικαιούχους και φροντιστές.

Η Υπουργός Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Ζέτα Αιμιλιανίδου, η οποία κλήθηκε να συμμετάσχει στη σημερινή συνεδρία της Επιτροπής, είπε ότι υπάρχει

η διαδικασία ένστασης και οποιοσδήποτε μπορεί να υποβάλει τα παράπονά του και να επιλύονται, σημειώνοντας ότι για πρώτη φορά εγκαθιδρύθηκε σύστημα φροντίδας όχι μόνο για δικαιούχους ΕΕΕ, αλλά και χαμηλοσυνταξιούχους που δεν ήταν δικαιούχοι δημοσίου βοηθήματος ή ΕΕΕ.

Σύμφωνα με την Υπουργό, πέραν των δυο χιλιάδων χαμηλοσυνταξιούχων είναι δικαιούχοι φροντίδας ανάλογα με τα εισοδήματά τους. Υπέδειξε ότι εκείνο που έχει σημασία είναι οι προσπάθειες που γίνονται καθημερινά για να βελτιωθεί στο σύστημα.

Η κ. Αιμιλιανίδου σημείωσε ότι το σύστημα εφαρμόζεται με αντικειμενικά κριτήρια. «Αν υπάρχουν προβλήματα, είναι άλλη ιστορία, διαφωνώ με το να μηδενίζουμε οποιαδήποτε προσπάθεια γίνεται», είπε.

Όπως ανέφερε, τα ποσά έχουν αυξηθεί σε σχέση με το τι ίσχυε για λήπτες δημοσίου βοηθήματος και ανέρχονται σε 400 ευρώ για φροντίδα στο σπίτι και 625-745 ευρώ για φροντίδα σε όσους είναι σε τροφεία και γηροκομεία.

Επίσης, για πρόσωπα με αναπηρία που παίρνουν βοήθεια από το Τμήμα Κοινωνικής Ενσωμάτωσης, εάν χρειάζεται εξειδικευμένη φροντίδα, εγκρίνονται και επιπρόσθετα ποσά. «Υπάρχουν περιπτώσεις που εγκρίνουμε και δύο και τρεις φροντίστριες για να καλύπτουμε όλο το 24ωρο», ανέφερε η Υπουργός.

Αναφερόμενη στην κατάσταση που ίσχυε προηγουμένως, η Ζέτα Αιμιλιανίδου είπε ότι δεν υπήρχε αντικειμενικό κριτήριο για το ποιος χρειάζεται επίδομα και ποιος όχι. «Δεν υπήρχε τρόπος για αξιολόγηση της φροντίδας, προηγουμένως απλώς εγκρίναμε αλλοδαπές οικιακές βοηθούς», είπε.

Η Υπουργός σημείωσε ότι δημιουργήθηκε μητρώο φροντιστών και φροντιστριών που παρέχουν εξειδικευμένη φροντίδα σε κείνους που τη χρειάζονται.

«Κανένα σύστημα δεν είναι τέλειο. Καλύτερα όμως να αρχίζεις κάτι ,παρά να θεωρείς ότι μετά από πέντε - δέκα χρόνια θα κάνω το τέλειο σύστημα. Εμείς κάνουμε συστήματα τα οποία είμαστε έτοιμοι να βελτιώσουμε και να διορθώσουμε», τόνισε.

Υπενθύμισε ότι τον περασμένο Ιανουάριο, έχοντας εντοπίσει αδυναμίες στο σύστημα φροντίδας, εξέδωσε διάταγμα βάσει του οποίου πιστοποιημένο ανάπηρο άτομο που έχει αξιολογηθεί από τους κοινωνικούς λειτουργούς, θα λαμβάνει 240 ευρώ για μερική φροντίδα και 400 ευρώ για ολική.

Την ίδια ώρα, η Υπουργός εξήγγειλε σχέδιο το οποίο θα αφορά τις αυξημένες ανάγκες των ατόμων με αναπηρία, για το οποίο θα ενημερώσει την Επιτροπή μόλις αυτό εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο.

Η Διευθύντρια των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας Τούλα Κούλουμου, απέρριψε τα όσα ακούστηκαν περί μειώσεων στο επίδομα φροντίδας, κάνοντας λόγο για «παρερμηνευμένη θέση», αφού, όπως ανέφερε, υπάρχουν πολλές περιπτώσεις στις οποίες εγκρίθηκε αύξηση του ποσού, με βάση την επιστημονική αξιολόγηση που γίνεται σήμερα.

Σύμφωνα με την κ. Κούλουμου, υποβλήθηκαν περίπου 14 χιλιάδες αιτήματα για φροντίδα και πάνες και αυτή τη στιγμή εκκρεμούν περίπου 800 αιτήματα που δεν έχουν αξιολογηθεί.

Σε ό,τι αφορά τον χρόνο εξέτασης των αιτήσεων, είπε ότι χρειάζεται να βελτιωθεί η ανταπόκρισή τους.

Παράλληλα, ανέφερε ότι υποβάλλονται και νέα αιτήματα και πρόσθεσε ότι έχει δώσει οδηγίες μέχρι το τέλος του μήνα να αξιολογηθεί το 50% τουλάχιστον από τα 800 αιτήματα που εκκρεμούν.

Την ίδια ώρα, προβλήματα διαπιστώνεται ότι αντιμετωπίζουν οι φροντίστριες του καταλόγου των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας, οι οποίες καταγγέλλουν ότι σε πολλές περιπτώσεις δεν τους καταβάλλονται τα δεδουλευμένα τους.

Συγκεκριμένα, κατά τη συνεδρία της Επιτροπής, φροντίστριες επεσήμαναν ότι παραμένουν απλήρωτες από τον Οκτώβριο, ενώ άλλες υποστήριξαν ότι δικαιούχοι κατ’ οίκον φροντίδας λαμβάνουν μεν το επίδομα από το κράτος, αλλά δεν τις πληρώνουν.

Έγινε, επίσης, αναφορά σε περιπτώσεις όπου λόγω θανάτου ενός δικαιούχου, εκκρεμεί η πληρωμή τους από τους συγγενείς του αποβιώσαντος.

Οι φροντίστριες ζήτησαν την παρέμβαση του κράτους προκειμένου να τους καταβληθούν τα δεδουλευμένα τους και εισηγήθηκαν στο συμβόλαιο που υπογράφουν με τους δικαιούχους κατ’ οίκον φροντίδας, να αναγράφονται ρητά οι χρεώσεις ανά ώρα.

Ανέφεραν, ακόμα, ότι η τιμή θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη την απόσταση που θα καλυφθεί μέχρι την οικία του δικαιούχου της κατ’ οίκον φροντίδας.

Η Υπουργός επεσήμανε ότι υπάρχουν ιδιωτικά συμβόλαια μεταξύ των φροντιστριών και των φροντιζόμενων, στα οποία δεν μπορεί να παρέμβει το κράτος. «Δεν μπορεί το κράτος να υπεισέλθει σε ιδιωτική συμφωνία που έκανε με τον επωφελούμενο (η φροντίστρια) για τις ώρες και την τιμή ανά ώρα».

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Εργασίας Ανδρέας Φακοντής, δήλωσε ότι έχουν πολλαπλασιαστεί οι φωνές διαμαρτυρίας για «κουτσούρεμα στο επίδομα φροντίδας».

Είπε ότι μια αίτηση για φροντίδα είτε απορρίπτεται είτε εγκρίνεται για ποσό που δεν ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες των ατόμων, με αποτέλεσμα να αναγκάζονται να υποβάλουν ενστάσεις, οι πλείστες εκ των οποίων ικανοποιούνται, πράγμα που αποδεικνύει, όπως είπε, ότι «το περιβόητο εργαλείο αξιολόγησης των αναγκών φροντίδας έχει αποτύχει».

Τρανή απόδειξη, είπε, ότι το εργαλείο έχει αποτύχει, αποτελούν τόσο η πρόσφατη απόφαση της Υπουργού για έκδοση διατάγματος που αυξάνει τα ποσά για παροχή κατ' οίκον φροντίδας σε άτομα με αναπηρία, και η εξαγγελία για νέο σχέδιο φροντίδας για άτομα άνω των 75 ετών.

Με βάση το νέο σχέδιο, οι ανάπηροι και τα άτομα άνω των 75 ετών θα εξαιρούνται από την αξιολόγηση με βάση το νέο εργαλείο αξιολόγησης, αλλά θα καλύπτονται από το νέο σχέδιο που θα ανακοινωθεί από την Υπουργό.

Ο κ. Φακοντής είπε ακόμα ότι ο τρόπος και οι μέθοδοι που ακολουθούνται στην αξιολόγηση που γίνεται σε άτομα ηλικιωμένα και με αναπηρίες για σκοπούς φροντίδας, «τους εξευτελίζουν, τους οδηγούν στον κοινωνικό αποκλεισμό και στην περιθωριοποίηση».

Αναφέρθηκε, δε, σε τεράστια προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι φροντιστές και κάλεσε την κυβέρνηση να αναθεωρήσει την απόφαση του Υπουργείο Εργασίας με την οποία η παρεχόμενη υπηρεσία φροντίδας μετατρέπεται σε ελεύθερο επάγγελμα και οι φροντιστές που περιλαμβάνονται στον προκαταρκτικό κατάλογο του Υπουργείου πληρώνονται απευθείας από τους φροντιζόμενους.

Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Μάριος Μαυρίδης είπε ότι οι απαντήσεις που δόθηκαν από την Υπουργό ήταν πολύ ικανοποιητικές και ότι γίνεται πολύ καλή δουλειά στο Υπουργείο Εργασίας.

Σε σχέση με το τι επικρατούσε προηγουμένως, είπε, η κατάσταση είναι πάρα πολύ βελτιωμένη και από πλευράς στόχευσης, αλλά και από πλευράς κάλυψης περισσοτέρων ατόμων, για θέματα φροντίδας, αναπηρίας και γενικά για θέματα κοινωνικής πρόνοιας.

Οι δικαιούχοι, είπε, είναι περισσότεροι και τα ποσά που λαμβάνουν είναι ψηλότερα, αλλά ο στόχος, επεσήμανε, δεν είναι να έχουμε άτομα με επιδόματα, αλλά άτομα με θέσεις εργασίας.

Το κόστος, είπε, του ΕΕΕ και της κοινωνικής πρόνοιας, με βάση την έκθεση της γενικής λογίστριας για τα δημοσιονομικά του κράτους, έχει αυξηθεί με βάση τα στοιχεία του 2016 από τα €240 εκ. στα €280.

Ο πρόεδρος του Κινήματος Οικολόγων - Συνεργασίας Πολιτών Γιώργος Περδίκης, είπε ότι το νέο σύστημα αξιολόγησης για τη φροντίδα ηλικιωμένων ατόμων και ατόμων με αναπηρία αντιμετωπίζει προβλήματα.

Αναφέρθηκε χαρακτηριστικά σε περίπτωση ατόμου με διπλή αναπηρία, του οποίου το επίδομα περικόπηκε από τα 300 ευρώ στα 145 ευρώ, με βάση τη διαδικασία αξιολόγησης.

«Εμείς ζητήσαμε σήμερα να μας δώσουν αυτή την επιστημονική διαδικασία και μας είπαν ότι είναι άκρως απόρρητη και μυστική. Αν είναι δυνατόν τα κριτήρια με τα οποία αξιολογούνται άτομα που χρειάζονται φροντίδα να είναι μυστικά και να μην υπόκεινται σε διαδικασία κοινοβουλευτικού ελέγχου», ανέφερε.

Ο κ. Περδίκης επεσήμανε ότι το σύστημα πρέπει να είναι ανθρωποκεντρικό και να βασίζεται σε εξατομικευμένα και ανθρωποκεντρικά κριτήρια.

Σε ό,τι αφορά τα προβλήματα που προκύπτουν μεταξύ των φροντιζόμενων και των φροντιστριών, είπε ότι πρέπει να υπάρχει περισσότερη παρέμβαση και έλεγχος από την πλευρά του Υπουργείου.

Η εκπρόσωπος της Βουλής των Γερόντων, Αλέκα Γράβαρη Πρέκα, εξέφρασε ανησυχία για τις καθυστερήσεις που παρουσιάζονται, οι οποίες, είπε, φέρνουν μεγάλα προβλήματα.

Όπως ανέφερε, το κόστος της φροντίδας έχει ανέβει από τα 6 στα 15 ευρώ την ώρα.

Μας απασχολεί, πρόσθεσε, και το θέμα της ανθρώπινης αντιμετώπισης των ηλικιωμένων από ανθρώπους που δεν είναι εκπαιδευμένοι και με τους οποίους δεν μιλούν την ίδια γλώσσα.

Ο Πρόεδρος της ΚΥΣΟΑ, Χριστάκης Νικολαΐδης, είπε ότι το ζήτημα της φροντίδας είναι πολυσύνθετο και σημείωσε ότι το κράτος θα πρέπει να αυξήσει τα ποσά που παρέχονται σε άτομα με αναπηρίες για φροντίδα.

Το θέμα της καθυστέρησης, είπε, είναι πάρα πολύ σοβαρό, και όταν καθυστερεί να εξεταστεί το ΕΕΕ, καθυστερεί και η φροντίδα.

Είπε, επίσης, ότι μετά το διάταγμα που εξέδωσε η Υπουργός τον περασμένο Ιανουάριο, έγιναν μειώσεις σε επιδόματα.

Ο Γενικός Γραμματέας της Ένωσης Συνταξιούχων Κύπρου (ΕΚΥΣΥ) Κώστας Σκαρπάρης δήλωσε ότι δεν μηδενίζουν τις προσπάθειες του Υπουργείο Εργασίας, ωστόσο οφείλουν να ασχοληθούν με τα προβλήματα.

Το νέο σχέδιο αξιολόγησης για τη φροντίδα έχει δημιουργήσει προβλήματα, ανέφερε.

«Καταντήσαμε να χρειάζεται παρέμβαση βουλευτή για να γίνει ένσταση για το κατά πόσον άτομο 90 χρονών χρειάζεται φροντίδα», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Πηγή: ΚΥΠΕ