Βρετανία και Ευρωπαϊκή Ένωση: Αρχίζει το "ματς"

Η εκκίνηση για το δημοψήφισμα σχετικά με το εάν η Βρετανία θα πρέπει να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει γίνει ακόμη. Αλλά ο Ντέιβιντ Κάμερον κατέστησε σαφές ότι αναμένει να ολοκληρωθεί η επαναδιαπραγμάτευση του συνόλου των μεταρρυθμίσεων της ΕΕ στις Βρυξέλλες, μέχρι το τέλος του Φεβρουαρίου. Δεδομένου ότι η πράξη του δημοψηφίσματος

προβλέπει μια ελάχιστη εκστρατεία τεσσάρων μηνών, κάποιοι λένε ότι η ψηφοφορία θα μπορούσε πλέον να πραγματοποιηθεί πριν από το τέλος του Ιουνίου, αν και οι γνώστες σκέφτονται ότι τα τέλη Σεπτεμβρίου είναι μια πιο πιθανή ημερομηνία.

Είτε έτσι είτε αλλιώς, οι συμμετέχοντες στις εκστρατείες υπέρ και κατά ετοιμάζονται, αρχίζοντας με την συγκέντρωση χρημάτων. Εναπόκειται στην Εκλογική Επιτροπή να ορίσει, για κάθε πλευρά, μία επικεφαλής οργάνωση που θα έχει επιπλέον χρήματα, δωρεάν φυλλάδια και τα δικαιώματα μετάδοσης σε αντάλλαγμα τα αυστηρά όρια δαπανών. Η επιλογή είναι σαφέστερη από την πλευρά υπέρ της παραμονής: θα είναι η "Britain Stronger in Europe" (Βρετανία Ισχυρότερη στην Ευρώπη), υπό την προεδρία του Λόρδου Ρόουζ, πρώην αφεντικού της αλυσίδας καταστημάτων Marks & Spencer. Ο διευθυντής της Γουίλ Στρο, λέει ότι είναι μια ευρεία διακομματική ομάδα παρόμοια με την "Better Together" (Καλύτερα Μαζί) που κέρδισε το 2014 το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Σκωτίας, αλλά πρόθεσή του είναι να έχει μια πιο θετική και πατριωτική προσέγγιση.

Η "Βρετανία Ισχυρότερη στην Ευρώπη" είχε ένα ασταθές ξεκίνημα, αλλά τώρα φαίνεται πιο αποτελεσματική. Ωστόσο, φαίνεται ότι ακόμα υστερεί των αντιπάλων της, οι οποίοι έχουν ένα απλό και σαγηνευτικό μήνυμα για να ξεφύγουν από το μακροχρόνιο χάος της Ευρώπης. Αυτό μπορεί να συμβαίνει επειδή οι δημοσκοπήσεις έχουν μειωθεί. Ο Άλαν Τζόνσον, ο οποίος είναι επικεφαλής της εκστρατείας του Εργατικού Κόμματος, παραπονιέται επειδή θεωρεί ότι η ομάδα του έχει καλύτερους στίχους αλλά οι αντίπαλοί του έχουν καλύτερα τραγούδια. Ωστόσο, η εκστρατεία υπέρ της αποχώρησης έχει τα δικά της προβλήματα, ξεκινώντας με το γεγονός ότι είναι διχασμένη.

Η ομάδα "Leave.eu", που χρηματοδοτείται από τον επιχειρηματία Άρον Μπανκς, συνδέεται στενά με τον ηγέτη του Κόμματος Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου Νάιτζελ Φάρατζ και επικεντρώνεται σε θέματα μετανάστευσης. Στην "Vote Leave" επικεφαλής είναι ο Μάθιου Έλιοτ και έχει ευρύτερη βάση, η οποία και περιλαμβάνει τον μοναδικό βουλευτή του UKIP Ντάγκλας Κάρσγουελ, καθώς και τα μέλη των άλλων κομμάτων. Φαίνεται πιο πιθανό να κερδίσει την επίσημη υποψηφιότητα, καθώς ο Ελιοτ και ο συνάδελφός του, Ντομινίκ Κάμινγκς είναι βετεράνοι σε προηγούμενες επιτυχημένες καμπάνιες, συμπεριλαμβανομένης και της ήττας ενός δημοψηφίσματος για την εκλογική μεταρρύθμιση του 2011 και τα σχέδια για μια Βορειοανατολική Περιφερειακής Εθνοσυνέλευση το 2004.

Και οι δύο πλευρές είναι πρόθυμες να αντλήσουν διδάγματα από τα προηγούμενα δημοψηφίσματα στη Βρετανία και σε άλλες χώρες. Μεταξύ αυτών είναι η άποψη ότι είναι σημαντικό να αρχίσουν νωρίς, ότι οι βασικές ανησυχίες όπως η απασχόληση και η οικονομία είναι πολύ σημαντικά, ότι υπάρχει μια προκατάληψη υπέρ του status quo και ότι, αν και τα αρνητικά μηνύματα για την άλλη πλευρά μπορεί να λειτουργήσουν, θα πρέπει να συμπληρωθούν και από θετικά. Στην περίπτωση της ΕΕ, η επαναδιαπραγμάτευση του Κάμερον θα μετρήσει λίγο, αλλά η άποψή του (και της κυβέρνησής του) θα μετρήσουν πολύ. Και πάντα παρόν είναι ο κίνδυνος να μονοπωλήσουν την ψηφοφορία άσχετα θέματα.

Τα περισσότερα από αυτά τα μαθήματα θα έπρεπε να ευνοήσουν την πλευρά της παραμονής. Οι κύριες επιχειρηματικές και συνδικαλιστικές οργανώσεις υποστηρίζουν την ένταξη της Βρετανίας στην ΕΕ για οικονομικούς λόγους, όπως και το μεγαλύτερο μέρος του βρετανικού κατεστημένου. Το status quo θα κλίνει προς την κατεύθυνση της παραμονής αν και η ομάδα Vote Leave προσπαθεί να υποστηρίξει ότι, εφόσον η ΕΕ αλλάζει τόσο γρήγορα και κινείται αμείλικτα προς τη στενότερη πολιτική ένωση, το πραγματικό status quo θα πρέπει να είναι αυτό που θα θέλει να φύγει.

Ομοίως, ένα αρνητικό μήνυμα είναι πιο δύσκολο να αποκρουστεί από την για Vote Leave. Όπως στη Σκωτία, είναι ευάλωτη στην κατηγορία ότι δεν προσφέρει μια σαφώς μελετημένη εναλλακτική της ένταξης στην ΕΕ. Θα κρατήσει η Βρετανία πλήρη πρόσβαση στην ενιαία αγορά, η οποία λαμβάνει σχεδόν το ήμισυ των εξαγωγών της; Μήπως η χώρα, όπως η Νορβηγία και η Ελβετία, πρέπει να αποδεχθεί τους περισσότερους κανόνες της ΕΕ και να πληρώσει ακόμη και χρήματα στις Βρυξέλλες σε αντάλλαγμα; Η εκστρατεία υπέρ της αποχώρησης επιμένει ότι, ως μεγάλη οικονομία και μεγάλη αγορά για τα άλλα μέλη της ΕΕ, η Βρετανία θα εξασφαλίσει μια ευνοϊκή συμφωνία, αλλά παραμένει ευάλωτη όσον αφορά το ζήτημα των εναλλακτικών λύσεων.

Οι ηγέτες όλων των παραδοσιακών πολιτικών κομμάτων θα αγωνιστούν για την παραμονή στην ΕΕ. Ο Κάμερον θα είναι ένα πολύτιμο εργαλείο για την εκστρατεία της παραμονής και θα κερδίσει κάποιους ταλαντευόμενους διαλαλώντας τα αποτελέσματα της επαναδιαπραγμάτευσης του. Ωστόσο, η εκστρατεία υπέρ της αποχώρησης το έχει ήδη απορρίψει αυτό ως «ασήμαντο». Και έχει ισχυρούς πολιτικούς υποστηρικτές εκτός από το UKIP, ειδικά στο κόμμα των Συντηρητικών. Ο Κάμερον παραδέχτηκε ότι θα πρέπει να επιτρέψει στους υπουργούς του να αγωνιστούν για την αποχώρηση από την ΕΕ χωρίς να παραιτηθούν, ζητώντας "αρμονία" στο κόμμα του. Στις 13 Ιανουαρίου ο Κρις Γκρέιλινγκ, ηγέτης της Βουλής των Κοινοτήτων, έγραψε στην εφημερίδα Daily Telegraph ότι η παραμονή στην ΕΕ με τους σημερινούς όρους θα ήταν "καταστροφική". Σημαντικοί πολιτικοί μέχρι τώρα σιωπούσαν. Η εκστρατεία υπέρ της αποχώρησης ελπίζει να κερδίσει από τρεις έως επτά υπουργούς.

Η πλειοψηφία των Συντηρητικών βουλευτών είναι ευρωσκεπτικιστές, αλλά πολλοί θα στηρίξουν τον Κάμερον. Ο Στιβ Μπέικερ, ο οποίος εργάζεται με την ομάδα Vote Leave και είναι επικεφαλής των Συντηρητικών για τη Βρετανία, υπολογίζει να έχει 147 υποστηρικτές. Μια νέα ομάδα που ονομάζεται Grassroots Out έχει ξεκινήσει από τον Τομ Πάρκσγλοουβ, ένα ευρωσκεπτικιστή Συντηρητικό. Και παρόλο που η ηγέτης των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν υπόσχεται να κάνει εκστρατεία για να παραμείνει, πολλοί βουλευτές των Εργατικών μπορεί να διαφωνήσουν.

Η πλευρά της παραμονής μπορεί να είναι η πιο ευάλωτη σε εξωγενή γεγονότα, όπως η νέα αναταραχή του ευρώ ή οι περισσότεροι μετανάστες. Ο Κάμερον επιμένει ότι η Βρετανία, με το να είναι εκτός του ενιαίου νομίσματος και της ζώνης Σένγκεν, έχει το καλύτερο και από τους δύο κόσμους. Αλλά ενώ οι ψηφοφόροι στο δημοψήφισμα του 1975 για την Ευρώπη επέλεξαν να παραμείνουν επειδή η Βρετανία βρισκόταν σε χάος, πολλοί τώρα αισθάνονται το αντίθετο. Επιπλέον, υπάρχει ο κίνδυνος από άσχετα θέματα. Δανία, Ολλανδία και Γαλλία χρησιμοποίησαν ενοχλητικά δημοψηφίσματα για να τιμωρήσουν τις κυβερνήσεις τους. Ο Κάμερον λέει ότι δεν θα παραιτηθεί εάν χάσει. Αλλά οι ψηφοφόροι μπορεί να θέλουν να του στείλουν ένα μήνυμα. Το αποτέλεσμα "παίζεται" -και οι εκστρατείες μπορεί να μην είναι πλήρως αρμονικές.

economist.com

Διαβάστε περισσότερα