Τουρκία: Μια σοκαρισμένη χώρα, μια προβλέψιμη επίθεση

Η ευθύνη για τις φρικτές βομβιστικές επιθέσεις στην Άγκυρα που σκότωσαν τουλάχιστον 86 ανθρώπους, σε ένα συλλαλητήριο που αφορούσε κούρδους ακτιβιστές της ειρήνης, είναι πιθανό να βαρύνει το Ισλαμικό Κράτος που δρα στα εκτενή σύνορα της Τουρκίας με τη Συρία και το Ιράκ. Αλλά το γεγονός ότι πλησιάζουν οι τουρκικές βουλευτικές εκλογές, την 1η Νοεμβρίου, είναι βέβαιο ότι θα αυξήσει τις υποψίες μεταξύ των κομμάτων της αντιπολίτευσης, ότι πιθανόν να εμπλέκονται σκοτεινές δυνάμεις που στηρίζουν τη σκληροπυρηνική κυβέρνηση με

Το Isis είναι σε ανοικτή σύγκρουση με τους Κούρδους εθνικιστικές μαχητές και στο βόρειο Ιράκ και στη Συρία. Τον περασμένο Ιούλιο, ένας βομβιστής αυτοκτονίας ή βομβιστές, σύμφωνα με πληροφορίες, επιτέθηκαν σε μία φιλοκουρδική ειρηνευτική διαδήλωση στην Σουρούτς στα νοτιοανατολικά της χώρας. Τότε, 37 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Το Isis είναι επίσης σε πόλεμο με το τουρκικό κράτος, το οποίο συμφώνησε πρόσφατα να επιτρέψει στα αμερικανικά μαχητικά-βομβαρδιστικά να χρησιμοποιήσουν την αεροπορική βάση Ιντσιρλίκ προκειμένου να αντιμετωπισθούν οι τρομοκράτες της Συρίας στο αρχηγείο τους στη Ράκα και αλλού. Ο Ερντογάν και ο πρωθυπουργός του, Αχμέτ Νταβούτογλου, ξεκίνησαν επίσης αεροπορικές επιθέσεις της Τουρκίας εναντίον του Isis, σε μια προσπάθεια, εν μέρει, να απομακρύνουν τους τρομοκράτες από τα νότια σύνορα, όπου έχουν μάταια προσπαθήσει να δημιουργήσουν ένα ασφαλές καταφύγιο ή μία νεκρή ζώνη.

Η Τουρκία έχει δεχθεί πάνω από 2 εκατομμύρια Σύριους πρόσφυγες από τον εμφύλιο πόλεμο που ξέσπασε το 2011. Αν και οι περισσότεροι είναι γνήσια θύματα του πολέμου, ορισμένοι πιστεύεται ότι είναι φιλικοί προς το Isis και τον στόχο του για ένα ισλαμικό χαλιφάτο. Αυτό έχει οδηγήσει τους Τούρκους πολιτικούς να ανησυχούν για τον «εσωτερικό εχθρό». Όπως και η βρετανική κυβέρνηση, φοβούνται τη ριζοσπαστικοποίηση του μουσουλμανικού πληθυσμού τους. Το Isis θεωρεί τόσο τους Κούρδους όσο και το τουρκικό κράτος ως νόμιμους στόχους, αρκετά ώστε να δικαιολογήσει τις δολοφονικές επιθέσεις εναντίον αμάχων πολιτών.

Για άλλη μία φορά, οι υποψίες της ευθύνης για τις επιθέσεις του Σαββάτου θα πέσουν αναπόφευκτα επίσης σε υπερ-εθνικιστικές ομάδες, συμπεριλαμβανομένων των «σκιερών» Γκρίζων Λύκων, της τουρκικής εθνικιστικής ομάδας, και δεξιών στοιχείων από τον μηχανισμό ασφάλειας της Τουρκίας. Ο Ερντογάν σήμερα εμπλέκεται σε έναν πολιτικό αγώνα ζωής ή θανάτου με το κύριο φιλοκουρδικό κόμμα της αντιπολίτευσης, το HDP, εν όψει των εκλογών της 1ης Νοεμβρίου. Τα σημαντικά κέρδη του HDP στις εκλογές νωρίτερα αυτό το έτος κατέστρεψαν την κοινοβουλευτική πλειοψηφία του κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του Ερντογάν (ΑΚΡ), για πρώτη φορά σε περισσότερο από μια δεκαετία.

Ο Ερντογάν αναγκάστηκε να διατάξει τον Νταβούτογλου να προσπαθήσει να σχηματίσει συνασπισμό. Αλλά απέτυχε να το κάνει, δεδομένης της ιδιαίτερα απερίσκεπτης και αδιάλλακτης στάσης του ΑΚΡ στην ατζέντα της αντιπολίτευσης, κι έτσι προέκυψαν οι νέες εκλογές. Το πιο σημαντικό, η εκλογική αποτυχία σήμαινε ότι το μεγαλεπήβολο σχέδιο του Ερντογάν να δημιουργήσει μια αυταρχική, σε στυλ Βλαντιμίρ Πούτιν, εκτελεστική προεδρία τορπιλίστηκε, λόγω έλλειψης κοινοβουλευτικής στήριξης.

Πολλοί στην Τουρκία κατηγορούν τον Ερντογάν ότι τροφοδοτεί σκόπιμα μια αναβίωση της σύγκρουσης με μαχητικές κουρδικές ομάδες, συμπεριλαμβανομένου του εκτός νόμου ΡΚΚ, προκειμένου να τρομάξει τους ψηφοφόρους και να υποστηρίξουν την πλατφόρμα του περί νόμου και τάξης και ασφάλειας στις προσεχείς εκλογές. Αν πετύχει, όπως υποστηρίζεται, θα αδράξει περισσότερες εξουσίες για την προεδρία και θα προωθήσει τον εαυτό του ως ένα είδος σύγχρονης Υψηλής Πύλης. Έτσι, λέγεται, το τελευταίο πράγμα που θέλει πραγματικά ο Ερντογάν στην παρούσα συγκυρία είναι μια κουρδική ειρήνη.

Αντιδρώντας στις επιθέσεις, οι πολιτικοί της αντιπολίτευσης από το HDP και άλλα κόμματα επεσήμαναν προηγούμενες, παρόμοιες βομβιστικές επιθέσεις στις εγκαταστάσεις του HDP ανά τη χώρα. Αυτές αποδόθηκαν σε αντιδραστικούς υπερεθνικιστές, αντίθετους σε κάθε είδους ειρηνικού συμβιβασμού με τους Κούρδους. Ειδικότερα, διαπιστώθηκε ότι οι βομβιστικές επιθέσεις του Σαββάτου ακολούθησαν μια επίθεση κατά του HDP στη Ντιγιαρμπακίρ, στην κυρίως κουρδική νοτιοανατολική Τουρκία, τον Ιούνιο, όταν τέσσερις άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους.

Η κυβέρνηση του AKP έχει επίσης χρησιμοποιήσει τη συριακή κρίση με το Isis για να εξαπολύσει παράλληλες, πιο σταθερές επιθέσεις σε αντάρτες του ΡΚΚ στο Ιράκ. Σε αυτό το προεκλογικό κλίμα δυσπιστίας, η άμεση και μακρά δήλωση που έκανε ο Ερντογάν μετά τις επιθέσεις της Άγκυρας θα πρέπει να αντιμετωπισθεί με προσοχή από πολλούς Τούρκους. Ο Ερντογάν ανέφερε ότι η οργή, στην πραγματικότητα, κατέδειξε τη σημασία της συσπείρωσης όλων των Τούρκων πίσω από την ηγεσία του στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Ο Ερντογάν υποστήριξε ότι όλες αυτές οι επιθέσεις, μικρές ή μεγάλες, εγχώριες ή ξένης προέλευσης, και είτε εναντίον πολιτών ή της αστυνομίας ή του στρατού από τους Κούρδους ή οποιονδήποτε άλλον –όλες ήταν τρομοκρατικές.

Χρησιμοποιώντας λέξεις όπως «εθνική ενότητα», «αλληλεγγύη» και «αποφασιστικότητα», η δήλωσή του φάνηκε να προδιαγράφει μια ευρύτερη καταστολή εν όψει εκλογών. Τα κυρίαρχα κόμματα της αντιπολίτευσης μπορεί να δυσκολευτούν να αντισταθούν στην αλλόκοτα προφητική κατάσχεση της πρωτοβουλίας και μπορεί να υποχρεωθούν να ακολουθήσουν το παράδειγμά του και οι κραδασμοί να αντηχήσουν σε όλη την Τουρκία. Η πρόταση του Ερντογάν ήταν ξεκάθαρα ότι μόνο αυτός ήταν ο ηγέτης που είχε την ικανότητα να νικήσει την κοινή απειλή.

Η κυβέρνηση ανέστειλε την προεκλογική εκστρατεία μετά τις βομβιστικές επιθέσεις της Άγκυρας, κάτι που θα έχει ως αποτέλεσμα να κλείσει η συζήτηση σχετικά με το ποιος ήταν υπεύθυνος και ποια ήταν τα κίνητρά του. Ο Ερντογάν έχει ήδη προχωρήσει σε σοβαρό περιορισμό των μέσων ενημέρωσης και της ελευθερίας του Τύπου εν όψει των εκλογών. Πολλοί γνωστοί δημοσιογράφοι κατηγορούνται για εξύβριση του προέδρου, ένα αδίκημα που επιφέρει ποινή φυλάκισης πέντε ετών, σε μια προφανή προσπάθεια να σιωπήσουν. Την περασμένη εβδομάδα, ο Ερντογάν πήγε στις Βρυξέλλες με στόχο την περιστολή των καταγγελιών της ΕΕ σχετικά με την υποτιθέμενη αυταρχική συμπεριφορά του, σε αντάλλαγμα για την τουρκική βοήθεια στην αναχαίτιση της μεταναστευτικής ροής από τη Συρία στην Ευρώπη.

Η ξαφνική ρωσική στρατιωτική επέμβαση στη Συρία, συμπεριλαμβανομένης και της παρενόχλησης τουρκικών αεροσκαφών, έχει εντείνει την αυξανόμενη νευρικότητα στο εσωτερικό της χώρας για την ασφάλεια και την αποδυνάμωση του δημοκρατικού της συστήματος. Το Σάββατο, η Τουρκία, που υπέστη τις συνέπειες της χειρότερης τρομοκρατικής επίθεσης στο έδαφός της, είναι ένα έθνος σε κατάσταση σοκ. Αλλά είναι επίσης ένα έθνος που ζει μέσα στο φόβο.

theguardian.com

Διαβάστε περισσότερα