Κοτζιάς εν μέσω “αναταράξεων” σε ελληνοτουρκικά, Κυπριακό, Συρία, ενέργεια

Με έντονη κινητικότητα σε όλα τα “μέτωπα” της εξωτερικής πολιτικής, ξεκινάει η Μεγάλη εβδομάδα των παθών. Οι διεργασίες για το Κυπριακό ξαναρχίζουν τη Μεγάλη Τρίτη, αν και οι προσδοκίες για σημαντικά αποτελέσματα είναι μάλλον λίγες. Επίσης, στο τέλος της εβδομάδος, ενόψει του δημοψηφίσματος στην Τουρκία, στις 16 του μηνός, ο Ταγίπ Ερντογάν προχωρά σε μια ακόμη προβοκατόρικη κίνηση, οργανώνοντας λειτουργία, παρουσία πολυμελούς κλιμακίου της τουρκικής κυβέρνησης στην Αγία Σοφία.

Στο μεταξύ, ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ για το Κυπριακό, Μπαρθ Αϊντα, επιμένει στην εδώ και τώρα επίλυση του προβλήματος, και μάλιστα στο ασφυκτικό χρονοδιάγραμμα των δυο μηνών. Η επιδίωξη του, σύμφωνα με πληροφορίες, είναι να καταλήξουν ο πρόεδρος της Κύπρου, Νίκος Αναστασιάδης και ο ηγέτης των κατεχομένων, Μουσταφά Ακιντζί, σε συμφωνία μέχρι τον Ιούνιο και να γίνουν δημοψηφίσματα τον Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο. Να σημειωθεί ότι τον Ιούλιο θα ξεκινήσουν έρευνες και γεωτρήσεις από μεγάλες ξένες εταιρείες εντός της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ), και εκτιμάται ότι “διεθνείς κύκλοι” θέλουν να δουν αποτελέσματα στο Κυπριακό πριν από την ολοκλήρωσή τους.

Την ίδια στιγμή, στα κυπριακά ΜΜΕ εμφανίστηκε η πληροφορία ότι ο Νίκος Αναστασιάδης διαφοροποιείται από τον υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας, Νίκο Κοτζιά, στο θέμα του απεσταλμένου του ΟΗΕ. Ως γνωστόν, ο υπουργός, κατά τη διάρκεια ομιλίας του, πρόσφατα στην Κύπρο, είχε χαρακτηρίσει τον Μπάρθ Αϊντα, ως “λομπίστα στην υπηρεσία της Τουρκίας”, με αφορμή τη στάση που κράτησε στη διεθνή Διάσκεψη της Γενεύης για το Κυπριακό, αλλά και τις προσπάθειες του να πείσει παράγοντες της ΕΕ, με τους οποίους είχε πρόσφατες επαφές, να ικανοποιηθούν “αιτήματα” της Άγκυρας.

Μέσα σε αυτό το σκηνικό, με ενδιαφέρον αναμένονται απαντήσεις εκ μέρους του Ν.Κοτζιά, ο οποίος θα μιλήσει στην Αθήνα σε εκδήλωση της Κίνησης Ιδεών και Δράσης, “Πράττω” (10 Απριλίου 2017, ώρα 19.00, στο κτίριο του ΕΒΕΑ, Ακαδημίας 7, Αίθουσα «Ερμής» - 6ος όροφος), με θέμα: “Η ελληνική εξωτερική πολιτική, όπως αυτή διαμορφώνεται σήμερα στο πλαίσιο των διεθνών και περιφερειακών εξελίξεων”. Ιδιαίτερη αναφορά αναμένεται να κάνει στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις, με αφορμή το ταξίδι που έκανε πρόσφατα στις ΗΠΑ, στην Ανατολική Μεσόγειο υπό το πρίσμα, μάλιστα, των τελευταίων δραματικών εξελίξεων των αμερικανικών βομβαρδισμών και του νέου κύματος τρομοκρατικών ενεργειών σε Ρωσία, Σουηδία και Αίγυπτο, τις περιφερειακές συμμαχίες και τους ενεργειακούς σχεδιασμούς στην περιοχή μας, το Brexit, κ.λ.π..

Ο ρόλος Αϊντα

Όσον αφορά τις εξελίξεις στο Κυπριακό, σύμφωνα με Μέσα Ενημέρωσης της μεγαλονήσου, την περασμένη εβδομάδα, ο κ.Νίκος Αναστασιάδης, κατά τη διάρκεια ενημέρωσης σε κοινοτικούς πρέσβεις που οργάνωσε η προεδρία της Μάλτας στην ΕΕ, απαντώντας σε ερώτηση Βέλγου διπλωμάτη εάν συμφωνεί με τα όσα γράφονται σε κυπριακά ΜΜΕ για τον ρόλο του Μπαρθ Άιντα, με αφορμή την επίθεση Κοτζιά, άφησε να φανεί ότι στηρίζει τον κ.Αϊντα. Κατά τα κυπριακά ΜΜΕ, ο Βέλγος διπλωμάτης είναι διαπιστευμένος και στην Αθήνα. Να σημειωθεί πως, σύμφωνα με πληροφορίες, ο πρόεδρος της Κύπρου φέρεται να έχει στείλει προ εβδομάδων επιστολή στον ΟΗΕ, με την οποία εκθειάζει τον κ.Αϊντα. Ως γνωστόν, ο κ.Κοτζιάς στην ομιλία του στην Κύπρο, φωτογραφίζοντας σαφώς τον κ.Αϊντα, είχε, μεταξύ άλλων, αναφέρει: “Μήπως δεν είναι διαμεσολάβηση αλλά δικηγορία όταν αναλαμβάνουν να τους εξηγήσουν πώς να διατυπώσουν καλύτερα τα αιτήματά τους προς την ΕΕ; Μήπως λειτουργούν ως λομπίστες στην υπηρεσία της Τουρκίας;” .

Το τελευταίο διάστημα, ο Μπάρθ Αϊντα συναντήθηκε με τον επικεφαλής της Κομισιόν, Ζαν Κλωντ Γιούνκερ, και τον υπουργό Εξωτερικών της Γερμανίας, Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, και, σύμφωνα με πληροφορίες, προσπάθησε να τους πείσει, μεταξύ άλλων, και για το θέμα των τεσσάρων ελευθεριών για τους Τούρκους πολίτες στην Κύπρο. Ειδικότερα, ότι αυτό μπορεί να κλείσει χωρίς να επηρεάζονται οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες, και ότι μπορεί να ισχύσει αυτή η εξαίρεση μόνον για τη Κύπρο, και, άρα, να προωθηθεί ως διμερές (!) θέμα της Κύπρου με την Τουρκία.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ.Αϊντα μάλλον πρόκειται να αποχωρήσει από τη θέση του ειδικού απεσταλμένου ενδεχομένως προς το τέλος του καλοκαιριού, ενώ φέρεται να έχει και πολιτικές φιλοδοξίες στη χώρα του, τη Νορβηγία, όπου στο παρελθόν χρημάτισε υπουργός Άμυνας και Εξωτερικών. Ως εκ τούτου, θέλει να δείξει μια επιτυχία στο Κυπριακό. Ωστόσο, με τις θέσεις που πρεσβεύει, είναι εξαιρετικά απίθανο να βρει ευήκοον ους στον πολιτικό κόσμο και την κοινωνία της Κύπρου. Μένει, βέβαια, και ο Νίκος Αναστασιάδης να ξεκαθαρίσει τι τελικώς επιδιώκει μέσα σε αυτό το άκρως “περίεργο” σκηνικό που θέλει να διαμορφώσει ο κ.Αϊντα.

Ενεργειακά – Κύπρος – Α.Μεσόγειος

Πρόσφατα, η Λευκωσία ανακοίνωσε την ιδιαιτέρως σημαντική συμφωνία με την αμερικανική εταιρεία ExxonMobil (επικεφαλής της ήταν ο νυν υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Ρεξ Τίλλερσον) και την καταριανή, Qatar Petroleum, για διερευνητική γεώτρηση στο “οικόπεδο Νο10” της κυπριακής ΑΟΖ, νοτίως της μεγαλονήσου. Ανακοινώθηκε επίσης, ότι θα γίνουν δώδεκα γεωτρήσεις στα “οικόπεδα 6, 8, 10”. Αμέσως μετά, όπως ήταν αναμενόμενο, ακολούθησαν προκλητικές δηλώσεις του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, σύμφωνα με το οποίο η Άγκυρα δεν θα επιτρέψει έρευνα και εξόρυξη φυσικού αερίου στο “οικόπεδο 6” της κυπριακής ΑΟΖ, επειδή, όπως ισχυρίζεται, μέρος του εμπίπτει στην υφαλοκρηπίδα της Τουρκίας. Κατηγόρησε, επίσης, την Κύπρο ότι δεν λαμβάνει υπόψη τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων, και δήλωσε ότι θα λάβει τα αναγκαία μέτρα για την προστασία των δικών της δικαιωμάτων και των Τ/κ. Πρόκειται για τις γνωστές δηλώσεις εκ μέρους της Άγκυρας, που δείχνει σαφέστατα ότι εντάσσει το ενεργειακό στις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό, και σίγουρα δείχνει ότι θα προβεί σε προκλητικές κινήσεις στην περιοχή, όπως έπραξε στο παρελθόν.

Την ίδια στιγμή, όμως, κατεγράφησαν ιδιαιτέρως σημαντικές κινήσεις στο ενεργειακό “παιχνίδι” στην Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο. Να σημειωθεί ότι ο κ.Νίκος Κοτζιάς είχε συγκαλέσει Εθνικό Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΣΕΠ), κατά πληροφορίες με κύριο θέμα τα ενεργειακά, για τη Μ.Τετάρτη, αλλά αναβλήθηκε, προφανώς λόγω των εσωτερικών πολιτικών εξελίξεων και των συζητήσεων στην ελληνική Βουλή. Κατ' αρχήν, λοιπόν, οι Ρώσοι, σε συνεργασία με το Βερολίνο, ξαναμπαίνουν δυναμικά στο παιχνίδι, προωθώντας τον υποθαλάσσιο αγωγό φυσικού αερίου της Βαλτικής, Nord Stream 2. Ήδη, η Κομισιόν, παρά τις αντιδράσεις της Πολωνίας και της Ουκρανίας (η Ουάσιγκτον προς το παρόν σιωπά) έδωσε το πράσινο φως. Ο αγωγός περνάει από τις ΑΟΖ Φινλανδίας, Σουηδίας, Δανίας και θα καταλήγει στη Γερμανία.

Στα καθ' ημάς, άκρως σημαντική εξέλιξη ήταν η σύνοδος κορυφής των υπουργών Ενέργειας Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ, Ιταλίας και του αρμοδίου Επιτρόπου της ΕΕ, στο Ισραήλ, για τον αγωγό East Med. Πρόκειται για το σχέδιο της μεταφοράς φυσικού αερίου, αρχικά από τα κοιτάσματα στην ισραηλινή ΑΟΖ, και κατόπιν από την κυπριακή, προς την Ευρώπη. Ο έως τώρα σχεδιασμός είναι με υποθαλάσσιο αγωγό 1.300 χιλιομέτρων προς Κύπρο, Ελλάδα, Ιταλία. Θεωρείται πιθανότατο πάντως, και το σχέδιο μέσω Κύπρου προς Τουρκία. Κάτι που φέρονται να στηρίζουν ορισμένοι ισραηλινοί κύκλοι. Ο East Med θα γίνει έως το 2025, αν και οι Ισραηλινοί υπόσχονται νωρίτερα. Σύμφωνα με τον Ελιο Ρουγγέρι, διευθύνοντα σύμβουλο της ελληνοϊταλικής κοινοπραξίας, IGI Poseidon, που έχει αναλάβει το έργο, η μελέτη σκοπιμότητας έχει ολοκληρωθεί και η τελική επενδυτική απόφαση αναμένεται μέχρι το 2020. Εκτιμάται ότι ο αγωγός θα κοστίσει πέντε δισ. ευρώ μέχρι το ελληνικό δίκτυο, και έξι δισ. μέχρι το ιταλικό δίκτυο.

Το Ισραήλ υποστηρίζει ότι έχει ανακαλύψει περισσότερα από 900 δισ. κυβικά μέτρα (BCM) υπεράκτιου φυσικού αερίου, και ότι υπάρχουν και άλλα πολύ μεγαλύτερα κοιτάσματα. Δεδηλωμένη πρόθεσή του είναι να εξάγει φυσικό αέριο, εκτός της Ευρώπης, στην Τουρκία, την Αίγυπτο και την Ιορδανία. Να σημειωθεί πως, ήδη, τέσσερα χρόνια μετά την έναρξη ροής φυσικού αερίου από το κοίτασμα Tamar, το Τελ Αβιβ κατάφερε να συγκρατήσει την αύξηση τιμών στο ηλεκτρικό εντός της χώρας, ενώ τώρα σκοπεύει να προμηθεύει με αέριο ακόμα και τους Παλαιστίνιους, τους οποίους, πάντως, έχει πετάξει εντελώς εκτός παιχνιδιού, αφού δεν τους αφήνει να σχηματίσουν ανεξάρτητο κράτος.

Ωστόσο, όλα δείχνουν ότι ορισμένοι κύκλοι στο Τελ Αβίβ θέλουν να συσφίξουν τις ενεργειακές σχέσεις τους με την Άγκυρα, να επιταχυνθούν οι ρυθμοί έρευνας και εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων στην κυπριακή ΑΟΖ, και να προωθήσουν το σχέδιο για μεταφορά αερίου προς Τουρκία μέσω Κύπρου. Κι αυτό παρά τα σοβαρότατα προβλήματα στις σχέσεις Ισραήλ – Άγκυρας. Ειδικά στην επιτάχυνση της εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων στις ΑΟΖ Ισραήλ, Κύπρου, Αιγύπτου, έρχεται να προστεθεί και το μεγάλο ενδιαφέρον των αμερικανικών και άλλων Δυτικών εταιρειών. Εκτιμάται, λοιπόν, ότι όλοι αυτοί θα ασκήσουν ισχυρές πιέσεις προς την κατεύθυνση της επίλυσης του Κυπριακού. Κατά τη διάρκεια της πρόσφατης υπουργικής συνόδου στο Ισραήλ, ο υπουργός Ενέργειας της χώρας, Γιουβάλ Στέϊνιτζ, έκανε λόγο για “ανανέωση των σχέσεων Ισραήλ – Τουρκίας”, ενώ, σύμφωνα με μερίδα του ισραηλινού Τύπου, εντείνονται οι επαφές του Τελ Αβίβ με την Άγκυρα για να προωθηθεί στην Τουρκία φυσικό αέριο από το κοίτασμα Leviathan. Μάλιστα, ο κ.Στέϊντζ, εσχάτως είχε καλέσει τον Τούρκο υφυπουργό Ενέργειας, Αλπαρσλάμ Μπαϋρακτάρ, στο συνέδριο του Ινστιτούτου Ενέργειας του Ισραήλ, κάτι που για πρώτη φορά συμβαίνει μετά το σοβαρότατο επεισόδιο στο πλοίο των Τούρκων “ακτιβιστών”, Μαβί Μαρμαρά, το 2010, οπότε οι σχέσεις Ισραήλ – Τουρκίας πάγωσαν.

Διαβάστε περισσότερα