H Ευρώπη στρέφεται προς τη δεξιά

Κατά μία έννοια, ήταν απλά μια προσπάθεια αλλαγής ονόματος ενός κόμματος που τα τελευταία χρόνια έχει υποστεί εκλογική ήττα, σκάνδαλα και εσωτερικές διαμάχες. Αυτό το Σαββατοκύριακο, το κύριο συντηρητικό κόμμα της Γαλλίας, υπό την ηγεσία του πρώην προέδρου Νικολά Σαρκοζί, ψήφισε να μετονομαστεί σε «Ρεπουμπλικάνοι», εγκαταλείποντας την μάλλον δυσκίνητη ταυτότητά του ως Ένωση για ένα Λαϊκό Κίνημα.

Όμως, υιοθετώντας ένα όνομα που «παίζει» πολύ πιο

άμεσα με τον γαλλικό εθνικισμό και τη γαλλική ιστορία – με νύξεις στην Γαλλική Επανάσταση - το κόμμα δείχνει πως έχει επαναπροσδιορίσει την πολιτική στη Γαλλία το ακροδεξιό Εθνικό Μέτωπο, δύο χρόνια πριν από τις επόμενες προεδρικές εκλογές. Η στρατηγική Σαρκοζί, σύμφωνα με τους αναλυτές, είναι να προσπαθήσει να προσελκύσει λίγη από τη γοητεία του Εθνικού Μετώπου και της χαρισματικής ηγέτιδάς του Μαρίν Λε Πεν, εν μέρει μέσω της αλλαγής πολιτικής προς τα δεξιά για θέματα όπως η μετανάστευση και τα κοινωνικά θέματα, και εν μέρει μέσω του συμβολισμού. Οι Ρεπουμπλικάνοι πρόκειται να επικεντρωθούν σε «ορισμένα από τα θέματα του Εθνικού Μετώπου, προκειμένου να προσελκύσουν κάποιους ψηφοφόρους του Εθνικού Μετώπου, αλλά έτσι ώστε να μην κατηγορηθούν ότι έχουν τις ίδιες πολιτικές με το Εθνικό Μέτωπο» λέει ο Ζερόμ Φουρκέ της IFOP, μίας από τις μεγαλύτερες εταιρείες δημοσκοπήσεων της Γαλλίας. Πρόκειται να πει: «Είμαστε Ρεπουμπλικάνοι και αυτοί δεν είναι».

Η Γαλλία δεν είναι η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που έχει δει το κέντρο της πολιτικής της βαρύτητας να στρέφεται προς τα δεξιά. Ο πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον και το Συντηρητικό Κόμμα του κέρδισαν απόλυτη πλειοψηφία στις βρετανικές εκλογές αυτό το μήνα. Η Πολωνία εξέλεξε νέο πρόεδρο, από τον χώρο της λαϊκής δεξιάς. Τα ακροδεξιά κόμματα ασκούν πολιτική πίεση στην κεντροδεξιά και στις κεντροαριστερές κυβερνήσεις στη Σουηδία και στην Ολλανδία, μεταξύ άλλων.

Την ίδια στιγμή, κάποια κεντροαριστερά κόμματα - συμπεριλαμβανομένου του κυβερνώντος Σοσιαλιστικού Κόμματος στη Γαλλία - έχουν μετακινηθεί περισσότερο προς το πολιτικό κέντρο, τουλάχιστον σε οικονομικά θέματα. «Υπάρχει το φαινόμενο κίνησης προς τα δεξιά που βλέπουμε σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες», δήλωσε ο Φουρκέ, προσθέτοντας: «Η δεξιά παραμένει ακόμα προς τα δεξιά, αλλά η αριστερά τείνει λιγότερο προς τα αριστερά από πριν». Αλλά πουθενά η υπεροχή της ακροδεξιάς δεν ήταν τόσο εντυπωσιακή, όπως στη Γαλλία. Δεν είναι μόνο ότι το Εθνικό Μέτωπο αύξησε σταθερά τις ψήφους του στις εκλογές από όταν ανέλαβε η Λεπέν το κόμμα από τον πατέρα της, Ζαν-Μαρί Λεπέν, το 2011, αλλά έχει καταφέρει να βρει πολιτικές θέσεις που οι δημοσκοπήσεις και τα αποτελέσματα των τοπικών εκλογών δείχνουν ότι γοητεύουν τους ψηφοφόρους, καθώς ανταποκρίνονται στις καθημερινές ανησυχίες τους με τρόπους που δεν είναι σε θέση να κάνουν τα περισσότερα καθιερωμένα κόμματα.

Η Λεπέν θεωρείται πλέον πολύ πιθανό να είναι υποψήφια για την προεδρία το 2017 και μία από τις κύριες απειλές στις ελπίδες του Σαρκοζί να επιστρέψει μετά την ήττα του το 2012. Μια εκλογική μάχη για τρεις, στην οποία η Λεπέν και ο Σαρκοζί θα χωρίσουν τις ψήφους της δεξιάς θα μπορούσε να βλάψει και τους δύο στις προσπάθειές τους κατά του προέδρου Φρανσουά Ολάντ, παρά τα χαμηλά ποσοστά του Ολάντ στις δημοσκοπήσεις. Μένει να δούμε πώς το Εθνικό Μέτωπο θα μπορούσε να αλλάξει αν κατακτούσε την εξουσία. Αλλά η ικανότητά του να προσελκύει όλο και περισσότερους οπαδούς έχει αναστατώσει σαφώς τους πιο mainstream συντηρητικούς, οι οποίοι τώρα συζητούν πόσο μακριά πρέπει να πάνε προς την ίδια κατεύθυνση.

Ο τόνος των Ρεπουμπλικάνων για τον περιορισμό της μετανάστευσης και ιδιαίτερα σχετικά με τις παροχές σε εκείνους που έρχονται στη Γαλλία, καθώς και σχετικά με την απαγόρευση θρησκευτικών συμβόλων στα πανεπιστήμια, όπως οι μαντίλες που φορούν οι μουσουλμάνες, είναι σαφείς απαντήσεις στην επιτυχία των θέσεων του Εθνικού Μετώπου για την καταπολέμηση της μετανάστευσης. Δεδομένου ότι με τον όρο μετανάστης συχνά στη Γαλλία εννοείται ο «μουσουλμάνος», φλερτάρει επίσης με την άποψη του Εθνικού Μετώπου ότι υπάρχει ένας τρομακτικός «εξισλαμισμός» στη χώρα. Θέσεις σαν αυτές οδήγησαν πολλούς αναλυτές να αναφερθούν στους νεοσύστατους Ρεπουμπλικάνους ως Εθνικό Μέτωπο-λάιτ ή Λάιτ Λεπέν. «Θεωρώ αυτόν τον τρόπο αντιμετώπισης πολύ παράξενο», δήλωσε η Ναταλί Κοσκιουσκό-Μοριζέ, αντιπρόεδρος των Ρεπουμπλικάνων και μέλος του Γαλλικού Κοινοβουλίου, η οποία είπε ότι οι Ρεπουμπλικάνοι περιλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα συντηρητικών και κεντρώων. «Είναι ένα στρατηγικό σφάλμα αλλά και ένα ηθικό ατόπημα να ακολουθούμε το Εθνικό Μέτωπο» στην αναζήτηση ψήφων, είπε. «Είναι ένα ηθικό ατόπημα, διότι δεν είναι στην παράδοσή μας και ποτέ δεν θα είναι και είναι ένα στρατηγικό λάθος διότι δεν θα πείσουμε τους ψηφοφόρους που είναι ήδη επιφυλακτικοί με τους πολιτικούς και τους θεωρούν ανειλικρινείς».

Οι απόψεις της φαίνεται απίθανο να αποτρέψουν άλλους Ρεπουμπλικάνους, οι οποίοι είναι αρκετά πρόθυμοι να χρησιμοποιούν μία γλώσσα που δεν διαφέρει από εκείνη της Λεπέν. Σε συνάντηση των Ρεπουμπλικάνων στο Παρίσι το Σάββατο, ο Laurent Wauquiez, γενικός γραμματέας του κόμματος, είπε ότι οι ξένοι ήρθαν στη Γαλλία «όχι για να βρουν δουλειά, αλλά για να επωφεληθούν από το σύστημά των κοινωνικών υπηρεσιών μας. Αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί».

Οι απόψεις αυτές αντικατοπτρίζουν πραγματικές αλλαγές σε ό,τι σημαίνει να είσαι συντηρητικός στη Γαλλία, υπερβαίνοντας κατά πολύ τη γλώσσα και τα συνθήματα, δήλωσε ο Thomas Guénolé, πολιτικός επιστήμονας και καθηγητής στο Sciences Po, ο οποίος ειδικεύεται στη σύγκριση των γαλλικών και αμερικανικών πολιτικών συστημάτων.

«Κάτι αλλάζει για τα κοινωνικά θέματα», σχολιάζει. «Δεν είναι ‘droitizaition’», είπε, χρησιμοποιώντας τη γαλλική λέξη για τη στροφή προς τα δεξιά. «Είναι ‘Le Penization’. Να πλησιάζουν όλο και περισσότερο στον ‘λεπενισμό’ στη σκέψη του Ζαν-Μαρί Λεπέν, η οποία είναι μια ιδεολογία του μίσους κατά των Εβραίων, των Αράβων και των ξένων», είπε. «Αν αφήσετε εκτός το αντισημιτικό μέρος της σκέψης του Ζαν-Μαρί Λεπέν, κάθε άλλο στοιχείο εκτός από αυτό, έχετε τον Νικολά Σαρκοζί».

Οι Σοσιαλιστές της κυβέρνησης, με επικεφαλής τον Ολάντ και τον Μανουέλ Βαλς, έχουν υιοθετήσει μια οικονομική ατζέντα που δέχεται μια λιγότερο προστατευτική προσέγγιση και είναι πρόθυμοι να χαλαρώσουν τους εργατικούς νόμους για να επιτρέψουν μια πιο ευέλικτη κίνηση της αγοράς εργασίας - απόψεις που είναι πιο κοντά σε εκείνες των συντηρητικών και επίσης υιοθετεί και ο Σαρκοζί.

Έτσι, με πολλά κόμματα να κινούνται προς τα δεξιά με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, η καλύτερη ελπίδα για τους Ρεπουμπλικάνους θα ήταν να πλασαριστούν ως υπερασπιστές των παραδοσιακών γαλλικών αξιών και να κρατήσουν μια σκληρή προσέγγιση στη μετανάστευση και το Ισλάμ, αλλά να είναι πιο υπεύθυνοι από την Λεπέν στα οικονομικά θέματα, δήλωσε ο Etienne Schweisguth, διευθυντής έρευνας στο Κέντρο Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Sciences Po. «Υπάρχουν ακόμα μερικοί άνθρωποι που, αν και έλκονται από τις θέσεις της σχετικά με τους μετανάστες και την έννομη τάξη, φοβούνται τι θα σήμαινε το να έρθει στην εξουσία το Εθνικό Μέτωπο και να είναι η Λεπέν πρόεδρος» λέει.

nytimes.com

Διαβάστε περισσότερα