Δέρμα στο Βυρσοδεψείο

Κάτι απόκοσμο και συγκλονιστικό σε περιμένει πίσω από τις πόρτες του Βυρσοδεψείου.

Η σκηνοθέτρια Έλλη Παπακωνσταντίνου έχει πραγματοποιήσει μια «κατάληψη» του καλλιτεχνικού χώρου του παλιού Βυρσοδεψείου. Δεν είναι καν αυτή η κατάλληλη λέξη. Μεταμόρφωση; Μετουσίωση; Σαν να έχει ξεριζώσει τον εσωτερικό χώρο του Βυρσοδεψείου από το έλλογο σύμπαν μας και να το έχει μεταφέρει σε μια γοτθική παράλληλη διάσταση όπου οι μόνοι νόμοι είναι αυτοί της υπερφυσικής αλληγορίας.

Με άξονες το πένθος, την ιστορία της Ελλάδας,

την φύση της ανθρώπινης καπιταλιστικής μηχανής αλλά και την φύση του ίδιου του κτιρίου, στήνει ένα τρίπτυχο installation/performance/σκοτεινής προπαγάνδας οδηγώντας τον θεατή μέσα από τρεις νιχιλιστικές ουτοπίες: καταφύγια, club ή κολαστήρια.

Κάθε κουδούνι πριν την έναρξη της παράστασης μας προετοιμάζει με τους ηθοποιούς να ξεχύνονται στα εξωτερικά μπαλκόνια του Βυρσοδεψείου σε χαοτικά αυτοσχέδια μουσικά νούμερα. Στο τρίτο και τελικό κουδούνι εισβάλλουν στο χώρο του φουαγιέ μετατρέποντας το (μόνο με την ανατρεπτική τους ενέργεια) σε ένα καταφύγιο πένθους όπου μας κερνάνε μόνο… δάκρυα, με τη μορφή ενός hand-over σετ κρεμμυδιού και ενός μαχαιριού. «Κόψε-Κλάψε», τόσο εύκολη η ψυχική κάθαρση, σαν μενού σε φαστφουντάδικο.

Όταν τελικά ανοίγουν οι πόρτες του Βυρσοδεψείου, τίποτα δεν μπορεί να μας έχει προετοιμάσει για το θέαμα που αντικρύζουμε. Ολόκληρη η μεγάλη αίθουσα στο ισόγειο του παλιού εργοστασίου πλημμυρισμένη με νερό, μεταμορφωμένη σε μια υπόγεια λίμνη, φωτισμένη με πυρσούς, και από το βάθος της να κάνει κουπί προς το μέρος μας η σχεδία με τον βαρκάρη που θα μας μεταφέρει σε μικρές ομάδες στον επόμενο χώρο. Όπως την παρατηρούμε από το «Πονάδικο», περιμένοντας καρτερικά να μας διαλέξουν (με άγνωστα κριτήρια) και μας, δεν είμαστε πια θεατές που έχουν έρθει σε μια παράσταση, αλλά μέρος της, σαν να έχει ανοίξει όντως μπροστά μας μια πύλη προς τον Αχέροντα ποταμό. Μια αξεπέραστη μυσταγωγική εμπειρία ασύγκριτη με οτιδήποτε άλλο στα πρόσφατα θεατρικά δεδομένα.

Περνώντας πλωτοί το σώμα νερού, παρακολουθούμε από τα εξωτερικά παράθυρα απόκοσμα ποιητικά plateau-vivant και ανεβαίνουμε τις σκάλες για το κύριο μέρος του installation. Εκεί στον πάνω όροφο το Βυρσοδεψείο έχει παραμορφωθεί ζοφερά, μέσα από την ίδια του την ιστορία, σε ένα εργοστάσιο επεξεργασίας ανθρώπινου δέρματος. Μια γκροτέσκα παρανοϊκή γυναίκα (μητέρα Ελλάδα;) κινείται μηχανικά μα ατσούμπολα στο ρυθμό της καθηλωτικής μουσικής που εισάγει τους performers στο χώρο. Όλοι με τη σειρά θα γίνουν και σφαγείς και σφάγια πάνω στην αλυσίδα ανθρώπινης εκμετάλλευσης. Ξεγυμνώνονται, στήνονται, εξετάζονται, μαρκάρονται, θανατώνονται και απλώνονται στον πάγκο.

Click here to view the embedded video.

Η γυναίκα ράβει μια πένθιμη όχι-ακριβώς ελληνική σημαία σαν κακή μετάφραση και διαστρέβλωση της τυπικής εικόνας της αμερικανίδας Betsy Ross. Ο θεραπευτής αποκαλύπτει μέσα από τον ερυθρό σταυρό, το κόκκινο Χ και τη μπογιά για το σημάδι του σφαγέα. Ένας άντρας ζει σε φορητό κλουβί, μια γυναίκα με παραδοσιακό νυχτικό φοράει μια αντιασφυξιογόνο μάσκα σαν άλλη μάνα-Bane, ένας καθηλωμένος πολίτης στολισμένος με γιορτινά φωτάκια χέζει χαρωπά μέσα σε ένα πιάτο και ταΐζεται/πασαλείβεται με τα ίδια του τα σκουπίδια από τον (αγαπημένο συνεργάτη της Παπακωνσταντίνου) εικονικό Γερμανό εικαστικό Adrian Frieling. Μέσα σε όλη αυτή τη συμφωνία βίας και καταπίεσης, το απόλυτο σύμβολο του καταναλωτισμού, η 60s pin-up girl με το μαγιουδάκι της πάνω στην πετσέτα θαλάσσης μας πουλάει με σκέρτσο εκπληκτικά προϊόντα, χωρίς επίγνωση της κατάντιας γύρω της. Και το σύμβολο του θεατή, αποσβολωμένο, περιεργάζεται, κυκλοφορεί ανάμεσα τους και αγανακτεί στη θέα των πολιτών παγιδευμένων σε μια κόλαση μηχανιστικής εργασίας να οδηγούνται αποχαυνωμένοι στο σφαγείο.

Στο τρίτο μέρος, η αγανάκτιση αυτή επιτέλους ξεσπάει σε ένα σκοτεινό τσίρκο όπου η κραυγή παίρνει λυτρωτικά μορφή χαοτικής έκρηξης ατομικής έκφρασης και προσωπικής αναμέτρησης, καθώς θίασος από performers κρέμονται από σκηνιά, ακροβατούν, απαγγέλουν, περιπαίζουν και μάχονται σε μια κοινωνική αρένα.

Αυτή την μπαρόκ γκροτέσκα ατμόσφαιρα μεταφέρει παραδόξως μια ακομπλεξάριστη αγάπη και μια ειλικρινή αγωνία για την ουσία της Ελλάδας, τον πόνο και την αντοχή μέσα από την ιστορία. Δεν είναι απαραίτητη (ή δυνατή) η διαδικασία της αντικειμενικής αποκωδικοποίησης και ακριβής αντιστοίχησης αυτής της ιεροτελεστίας του χάους. Καθρεφτίζεσαι ο ίδιος στο λεβιάθαν, και απορροφάσαι στο σύνολο, στο ερπετό που τρώει την ουρά του. Αφήνεσαι στο αίσθημα εγκλωβισμού και την ανάγκη απόδρασης που σου γεννά, στο πνίξιμο στο στομάχι και την αφύπνιση που έρπεται κάτω από το δέρμα σου και γίνεται βίωμα σου.

Σκηνοθεσία: Έλλη Παπακωνσταντίνου
Εγκαταστάσεις & κοστουμια: Τέλις Καρανάνος & Αλεξάνδρα Σιάφκου
Δραματουργία: Στάθης Γραφανάκης
Κίνηση: Βάλια Παπαχρήστου & Χριστίνα Σουγιουλτζή
Μουσική: Τηλέμαχος Μούσας
Βοηθοί σκηνοθέτη: Θωμάς Διάφας, Davydd Cook, Σεμέλη Χαβιάρα

Παίζουν: Λευτέρης Ζημιανίτης, Άλκης Ζούπας, Άγγελος Καλίνογλου, Αναστασία Κατσιναβάκη, Θάνος Κοσμίδης/ Κοσμάς Χατζής, Νεφέλη Παπαδερού, Βάλια Παπαχρήστου, Βάλεια Τζανέτου, Adrian Frieling, Στέλλα Χριστοδουλοπούλου

Με την συμμετοχή περφόρμερς, μουσικών και εικαστικών.

Βυρσοδεψείο
Ορφέως 174, Βοτανικός
Τηλ.: 210.34.53.203. – 69.08.707.881.
Παραστάσεις: Πέμπτη με Κυριακή στις 21.00 (μόνο για 16 παραστάσεις 6.12 – 30.12)

Διάρκεια: 120΄

Είσοδος: 10 ευρώ