Ξένη Μουχίμογλου: «Η καθημερινή ζωή στη Σμύρνη των Ελλήνων»

Ένα από τα πιο αξιόλογα βιβλία που έχουν κυκλοφορήσει τα τελευταία χρόνια για τη ζωή στη Σμύρνη και τη Μικρασιατική εκστρατεία είναι το βιβλίο της Ξένης Μουχίμογλου με τίτλο Η καθημερινή ζωή στη Σμύρνη των Ελλήνων. Η συγγραφέας, με φανερή αγάπη για τον τόπο καταγωγής της και γλαφυρό ύφος, μεταφέρει τον αναγνώστη στα γεγονότα και τους τόπους εκείνης της εύθραυστης εποχής, διατηρώντας αμείωτο το ενδιαφέρον του από τις πρώτες κιόλας

σελίδες. Έχοντας πραγματοποιήσει μια πραγματικά αξιοθαύμαστη έρευνα, διηγείται χρησιμοποιώντας όμορφα ελληνικά την ιστορία της Μικρασιατικής εκστρατείας, αλλά και στιγμιότυπα από τις ζωές των πρωταγωνιστών της, τα πολιτικά γεγονότα και το παρασκήνιό τους, τα ήθη, τα έθιμα και πολλά σημαντικά περιστατικά από τη Σμύρνη, τα περίχωρα και τους κατοίκους της.

Το πρώτο κεφάλαιο, που έχει τίτλο «1919-2019: Εκατό χρόνια από την απόβαση στη Σμύρνη», αρχίζει με την παρουσίαση του κινήματος των Νεοτούρκων και τους ηγέτες του, καθώς και με τις αναλυτικές περιγραφές των προσωπικοτήτων του επονομαζόμενου «Κόκκινου Σουλτάνου», Αβδούλ Χαμίτ, και του αναμορφωτή της Τουρκίας Κεμάλ Ατατούρκ. Στη συνέχεια, γνωρίζουμε ποιος ήταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος, την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα, τον ρόλο των βασιλέων, την περίεργη απόβαση των ξένων στρατευμάτων στη χώρα μας και τις καθοριστικές συνθήκες. Η διήγηση προχωρά αμερόληπτη όσον αφορά πρόσωπα και γεγονότα, μέχρι που φθάνουμε στην αρχή του μικρασιατικού πολέμου, στις 2 Μαΐου 1919, και στις καταστροφικές, για τον ελληνισμό της Μικράς Ασίας, εξελίξεις του. Από κει και μετά, ο αποστασιοποιημένος από τα γεγονότα σημερινός αναγνώστης εκπλήσσεται με τις ευκαιρίες που εμφανίστηκαν προκειμένου να αποφευχθεί το φρικτό τέλος της Μικράς Ασίας των Ελλήνων, από την «αφέλεια» των Ελλήνων ηγετών και από τον άσχημο ρόλο που έπαιξε ο τυραννικός τοποτηρητής της Σμύρνης Αριστείδης Στεργιάδης, τον οποίο διατήρησαν στη θέση του αμετακίνητο τόσο ο Βενιζέλος όσο και ο Βασιλιάς Κωνσταντίνος! Εντύπωση προκαλούν ακόμα η βοήθεια που πρόσφεραν ανώνυμοι ξένοι προς τους δεινοπαθούντες Έλληνες της Σμύρνης τον μοιραίο εκείνο Αύγουστο του 1922 και τα παρασκήνια της καταστροφής.

{jb_quote}Ένα από τα πιο αξιόλογα βιβλία που έχουν κυκλοφορήσει τα τελευταία χρόνια για τη ζωή στη Σμύρνη και τη Μικρασιατική εκστρατεία.{/jb_quote}

Στο δεύτερο κεφάλαιο, που έχει τίτλο «Η καθημερινή ζωή – Οι ευτυχισμένες μέρες», μαθαίνουμε για την ιστορία της Σμύρνης αναλυτικά, για τους τραγουδιστάδες της, τα γλέντια των γιορτών, τα έθιμα, τα παραδοσιακά φαγητά και γλυκά. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι ιστορίες των μεγάλων οικογενειών της Σμύρνης, μεταξύ των οποίων είναι και η οικογένεια Ωνάση. Στην αρχή του κεφαλαίου γίνεται ξεχωριστή μνεία για τον μεγάλο ιστορικό ερευνητή Πολυχρόνη Ενεπεκίδη, καθηγητή στην έδρα των Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Βιέννης. Ο Ενεπεκίδης αποκάλυψε σε ομιλία του στον Σύλλογο Ποντίων Αργοναύτες-Κομνηνοί στην Καλλιθέα τον Νοέμβριο του 2002 ότι την περίοδο 1958-59 που διεξήγαγε έρευνα σχετική με τις βιαιότητες των Τούρκων κατά του ελληνικού πληθυσμού, ο τότε υπουργός Εξωτερικών και αργότερα γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Κουρτ Βαλντχάιμ, τον ενημέρωσε ότι ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας Ευάγγελος Αβέρωφ και ο Παναγιώτης Πιπινέλης ζήτησαν την απαγόρευση της έρευνας, για να μη διαταραχτούν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις!

Το τρίτο κεφάλαιο ονομάζεται «Οι μαρτυρίες» και περιλαμβάνει συγκλονιστικές μαρτυρίες απλών ανθρώπων και γνωστών λογοτεχνών, όπως αυτή του ποιητή Κώστα Βάρναλη, ο οποίος δεν υπήρξε μόνο σπουδαίος ποιητής αλλά και δημοσιογράφος, που έγραφε διορατικά και οξυδερκή άρθρα σε εφημερίδες και περιοδικά.

Το τέταρτο και τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου, που έχει τίτλο «Τα χωριά της Σμύρνης», μας δίνει πολύτιμες πληροφορίες για τους τόπους γύρω από τη Σμύρνη και τον πολιτισμό τους. Μαθαίνουμε λοιπόν για την καθημερινή ζωή στα σπίτια, τα επαγγέλματα και τις διασκεδάσεις, για τα φαγητά, τους γάμους και τα πανηγύρια, τις εκκλησίες και τις θαυματουργές εικόνες τους. Γνωρίζουμε επίσης τη θρυλική προσωπικότητα του Βασίλη Ζαχάρωφ, μεγιστάνα από τα Ταταύλα, ο οποίος έκανε πολλές δωρεές στους ομοεθνείς του και όχι μόνο.

Το βιβλίο της Ξένης Μουχίμογλου τελειώνει με ένα χαρακτηριστικό επίμετρο του Σταύρου Θ. Ανεστίδη, υποδιευθυντή του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών, ο οποίος και κλείνει όλη αυτή τη συναρπαστική περιπλάνηση στη Σμύρνη των Ελλήνων με ένα μικρό κείμενο του Γιώργου Σεφέρη, που έγραψε όταν επέστρεψε στη γενέτειρά του: «Καλύτερα έτσι. Αυτός ο σταθμός στη Σμύρνη είναι το κλείσιμο ενός κύκλου που άρχισε τα τελευταία χρόνια της παιδικής μου ηλικίας. Από δω και πέρα δεν υπάρχει ούτε ξεκίνημα ούτε φτάσιμο. Υπάρχει ο κόσμος εδώ και εκεί, όπως είναι ο κόσμος, και δεν φτάνει κανείς πουθενά».

Η καθημερινή ζωή στη Σμύρνη των Ελλήνων (ανανεωμένη έκδοση)
Η Μικρασιατική εκστρατεία – Το πολιτικό παρασκήνιο – Μαρτυρίες – Τα χωριά – Τα γλέντια – Τα φαγητά – Οι νταήδες – Οι πρόσφυγες – Η Μόρνυ
Ξένη Μουχίμογλου
Επίμετρο: Σταύρος Θ. Ανεστίδης
σ. 406
ISBN: 978-618-0017-14-4
Τιμή: 15,00€
Για παραγγελίες: 210.7771063, 6937.334913, [email protected]