Γεράσιμος Α. Παπαδόπουλος: Έχω διδακτορικό κ. Α. Πατέλη!

Λυπάμαι για τη σκέψη που θα κάνω, αλλά οι δηλώσεις αυτές αποτελούν ύβρη όχι μόνο για τους σπουδαγμένους και κατόχους διδακτορικού διπλώματος, αλλά και για όλους τους νέους, με ή χωρίς σπουδές, που είναι άνεργοι, και για τις χιλιάδες άλλων που πήραν το δρόμο της ξενιτιάς για να βρουν ένα καλύτερο μέλλον.

Έχω μείνει άφωνος με τη δήλωση του κ. Α. Πατέλη για εκείνους οι οποίοι στις σπουδές τους έχουν καταλήξει να λάβουν διδακτορικό δίπλωμα, το οποίο θυμίζω ότι αποτελεί τον ανώτερο ακαδημαϊκό τίτλο, όχι θέση, τουλάχιστον στις περισσότερες χώρες του κόσμου!

Έμεινα άφωνος

όχι μόνο γιατί είναι ένας άνθρωπος που έχει καλές σπουδές και διδακτορικό ο ίδιος, όχι μόνο γιατί οι αντιλήψεις που εξέφρασε είναι παντελώς αβάσιμες, αλλά και γιατί είναι και ο επικεφαλής του οικονομικού γραφείου του Πρωθυπουργού. Τον τιμά το γεγονός ότι μετά τη θύελλα επικρίσεων που ξεσηκώθηκε από τις δηλώσεις του προέβη σε εκτενή ανασκευαστική δήλωση. Όμως, δυστυχώς, οι αρνητικότατες εντυπώσεις παρέμειναν, δεδομένου μάλιστα ότι η ανασκευαστική δήλωση βρίσκεται στο αντιποδικό σημείο σε σχέση με την αρχική δήλωση.

«Για τις πιο πολλές δουλειές που μπορεί να κάνει κάποιος μετά τις σπουδές του όχι απλώς δεν είναι απαραίτητο το διδακτορικό αλλά είναι και κάτι το αρνητικό». Ασφαλώς το διδακτορικό δίπλωμα δεν είναι απαραίτητο για πολλές δουλειές. Αλλά ότι η κατοχή του θα αποτελούσε αρνητικό «προσόν» κυριολεκτικά δεν το είχα ακούσει ποτέ μέχρι τώρα στην επαγγελματική και ακαδημαϊκή μου ζωή στις πέντε ηπείρους. Η κατοχή διδακτορικού αποτελεί τεκμήριο υψηλής εξειδίκευσης, η οποία για να επιτευχθεί απαιτεί σημαντικό κόπο. Αντί να επαινείται, λοιπόν, αυτός ο κόπος, η καταβολή του αντίθετα θεωρείται «κάτι το αρνητικό».

Αλλά στη συνέχεια της δήλωσης του ο κ. Α. Πατέλης έκανε ακόμη χειρότερα τα πράγματα. «Δε θα προσλάμβανα κάποιον με διδακτορικό αν μου έκανε αίτηση, γιατί δείχνει ότι πιθανώς να είναι κάποιος άνθρωπος που δεν έχει απαραιτήτως όρεξη για δουλειά». Δε μπορεί να μην γνωρίζει ότι η τετραετία που περίπου χρειάζεται η εκπόνηση διδακτορικής διατριβής, στο σπουδαστήριο, στο εργαστήριο ή στο πεδίο (π.χ. ύπαιθρος), απαιτεί συνεχή και σκληρή δουλειά. Κάθε πρόσωπο που αποφασίζει να εκπονήσει διδακτορική διατριβή, εξ’ ορισμού δείχνει άτομο εργατικό και αφοσιωμένο στο έργο του. Αλλιώς, δεν επιτυγχάνεται η εκπόνηση της διατριβής.

Ας μην αναφερθούμε σε εξαιρέσεις που επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Εκείνος που εκπονεί διδακτορική διατριβή είναι εξ’ ορισμού εργαζόμενος υπό τις εξής εναλλακτικές συνθήκες: (1) λαμβάνει υποτροφία, για την οποία σχεδόν πάντα έχει διαγωνιστεί επιτυχώς, και η οποία όμως δεν ισοδυναμεί με πλήρη μισθό και πολύ συχνά, όπως δυστυχώς συμβαίνει στη χώρα μας, δεν αποτελεί ασφαλίσιμη και συνταξιοδοτήσιμη εργασία, (2) εργάζεται σε ερευνητικό πρόγραμμα και αμείβεται ακριβώς γι’ αυτό που κάνει, (3) εργάζεται αλλού ή δεν εργάζεται καθόλου, ενδεχομένως υποστηριζόμενος από την οικογένειά του. Σε κάθε περίπτωση δεν πρόκειται για πρόσωπο που δεν έχει απαραιτήτως όρεξη για δουλειά. Αυτή η αντίληψη είναι τουλάχιστον περίεργη και πάντως υποτιμητική για όσους αποκτούν διδακτορικό δίπλωμα.

Και γιατί δεν θα προσλάμβανε κάποιον κάτοχο διδακτορικού; Δε γνωρίζει ότι οι σχετικοί θεσμοί στη χώρα μας (π.χ. ΑΣΕΠ), και αλλού, κάνουν ακριβώς το αντίθετο; Δηλαδή μοριοδοτούν τους κατόχους διδακτορικού, επιβραβεύοντας ακριβώς τις επιπλέον γνώσεις και δεξιότητες που έχουν αποκτήσει οι κάτοχοι τέτοιων τίτλων σπουδών;

Με την κατάληξη της δήλωσής του, ο διευθυντής του οικονομικού γραφείου του Πρωθυπουργού, έβαλε...τη στέγη στο οικοδόμημα της σκέψης του. «Το διδακτορικό απαιτεί μία αφοσίωση αν θέλεις να το κάνεις καλά 4-5-6 χρόνια στην πιο παραγωγική σου ηλικία, οπότε είναι κάτι που ουσιαστικά σου καθυστερεί την καριέρα σου». Ναι, βεβαίως απαιτείται αφοσίωση για 4 ή περισσότερα χρόνια, βεβαίως επιβραδύνεται η καριέρα, έτσι όπως την εννοεί ο ίδιος. Αντιλαμβάνομαι ότι με άλλα λόγια, μπορούμε να πούμε στους νέους πτυχιούχους, «μην κάνετε διδακτορικό, καθυστερείτε στην καριέρα σας». Λες και δεν υπάρχει πρωτοφανής ανεργία σε όλους τους νέους πτυχιούχους και μη, λες και μόλις πάρουν το πτυχίο τους περιμένουν διάπλατα ανοιχτές οι πόρτες της άμεσης πρόσληψης σε καλοπληρωμένες θέσεις. Λες και δεν έχει δικαίωμα ο κάθε νέος και η κάθε νέα να προσπαθήσουν να βελτιώσουν τις δεξιότητες και την εξειδίκευσή τους προκειμένου να γίνουν πιο ανταγωνιστικοί στον αγώνα εξεύρεσης εργασίας.

Λυπάμαι για τη σκέψη που θα κάνω, αλλά οι δηλώσεις αυτές αποτελούν ύβρη όχι μόνο για τους σπουδαγμένους και κατόχους διδακτορικού διπλώματος, αλλά και για όλους τους νέους, με ή χωρίς σπουδές, που είναι άνεργοι, και για τις χιλιάδες άλλων που πήραν το δρόμο της ξενιτιάς για να βρουν ένα καλύτερο μέλλον.

Κρίμα! Περίμενα κάτι πολύ καλύτερο από ανθρώπους με αυξημένα τυπικά προσόντα.

(Ο Δρ Γεράσιμος Α. Παπαδόπουλος είναι Σεισμολόγος)

 

ΣΠΟΥΔΕΣΑΛΕΞΗΣ ΠΑΤΕΛΗΣΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ