Έζησε σε χαμόσπιτα με τη μάνα, την αδερφή και 13 γάτες. Έφτιαξε νέα φιλοσοφία που διδάσκεται παγκοσμίως

01:07 4/6/2025 - Πηγή: Sportime

Ήταν Ισπανίδα, εξόριστη, με αρρώστιες, χρέη και μια ζωή γεμάτη φυγές. Μαζί με τη μάνα και την αδερφή της έζησε σε παλιές σοφίτες, σε μικρά διαμερίσματα στο Παρίσι, στη Ρώμη και στα βουνά της Ελβετίας. Είχε δεκατρείς γάτες, που την κατηγόρησαν ότι τάιζε «υπερβολικά» στην πολυκατοικία. Την έδιωξαν. Δεν την χωρούσε ούτε η πόλη ούτε η εποχή.

Η María Zambrano έγραφε για τον Θεό, για την ψυχή, για το πένθος, για το πώς φτιάχνεται ένας άνθρωπος από την αρχή. Όχι με νόμους, όχι με εξισώσεις, αλλά με όνειρα, πόνο και λέξεις. Δεν ήταν ποιήτρια. Δεν ήταν μόνο φιλόσοφος. Ήταν η πρώτη

γυναίκα που πήρε το Βραβείο Cervantes, το Νόμπελ της Ισπανίας. Κι ας έγραφε μέσα στην πιο βαθιά μοναξιά, για έναν κόσμο που δεν ήταν ακόμα έτοιμος να την καταλάβει.

Γεννήθηκε το 1904. Από μικρή είχε κρίσεις υγείας που την άφηναν μέρες λιπόθυμη. Έκανε μάθημα μες στο κρεβάτι. Την ερωτεύτηκε ο ξάδερφός της, έφυγε στην Ιαπωνία για να τον χωρίσουν. Έχασε παιδί, έχασε πατρίδα, έχασε και τον άντρα της. Κι όμως, ποτέ δεν έχασε τη φωνή της. Όταν ήρθε ο φασισμός στην Ισπανία, έφυγε. Όταν τελείωσε ο φασισμός, άργησε δεκαετίες να επιστρέψει.

Έζησε στο Μεξικό, στην Κούβα, στο Παρίσι, στη Ρώμη, στο Jura της Γαλλίας, σε ένα δάσος που το έλεγε «καλύβα της σκέψης». Έπλενε, έραβε, έγραφε. Στη Ρώμη την κατήγγειλαν επειδή τάιζε γάτες σε διαμέρισμα. Η αστυνομία έκανε επιθεώρηση και της έδωσαν εντολή απέλασης. Στην Ισπανία, ακόμα δεν την ήξερε κανείς.

Έλεγε πως η φιλοσοφία δεν είναι ερώτηση με απάντηση, αλλά μια ανάγκη να καταλάβεις γιατί πονάς. Ονόμασε τη μέθοδό της «λόγο ποιητικό». Έφτιαξε μια νέα λογική, πέρα από τη λογική. Έλεγε πως ο άνθρωπος δεν είναι μόνο αυτό που σκέφτεται, αλλά και αυτό που ονειρεύεται. Κι ότι δεν ξυπνάει όταν ανοίγει τα μάτια, αλλά όταν κάνει την πρώτη αληθινή ερώτηση.

Δεν πήγε ποτέ στη φυλακή, αλλά ήταν πάντα φυλακισμένη. Από το σώμα της, από τα όρια της εποχής της, από την εξορία. Έγραφε ότι κάθε άνθρωπος είναι ένας δρόμος. Ότι ο εαυτός σου δεν υπάρχει από πριν – τον χτίζεις με τις πράξεις σου. Ότι η ελευθερία δεν είναι να κάνεις ό,τι θέλεις, αλλά να μην βαραίνεις κανέναν.

Στη διάρκεια της ζωής της πέθανε ξεχασμένη. Μετά, άρχισαν να της ζητούν συγγνώμη. Σχολές φιλοσοφίας μελετούν σήμερα το έργο της. Το όνομά της βρίσκεται σε πανεπιστήμια, βιβλιοθήκες, τρένα και συνέδρια. Η φιλοσοφία της διδάσκεται παγκοσμίως. Και το σπίτι της στο Vélez-Málaga είναι πια μουσείο. Εκεί όπου την έθαψαν κάτω από έναν λεμονιά και έναν πορτοκαλιά. Το τελευταίο της χαμόσπιτο.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο >>

Keywords