Η «Λευκή Πανούκλα» των Βαλκανίων

Ταξιδεύοντας στη βαλκανική ενδοχώρα εδώ και σχεδόν τρεις δεκαετίες παντού συναντούσα την εικόνα μιας εγκαταλελλειμένης, σχεδόν έρημης, υπαίθρου, που μαράζωνε χρόνο με τον χρόνο.

Τα τελευταία χρόνια ωστόσο παρατήρησα ότι και τα περισσότερα πεδινά χωριά των Βαλκανίων, που κάποτε έσφιζαν από ζωή, άρχισαν κι αυτά να ερημώνονται, να μετατρέπονται σε άτυπα γηροκομεία, όπως συνέβαινε παλαιότερα και με τα ορεινά χωριά. Παντού τα δημοτικά σχολεία κλείνουν, ενώ οι θάνατοι είναι αυξημένοι κατά 20-30% σε σχέση

με πριν από τρεις δεκαετίες. Αυτή είναι η εικόνα που κυριαρχεί στα Βαλκάνια εδώ και δεκαετίες. Μια πραγματική «λευκή πανούκλα», όπως εύστοχα την έχουν χαρακτηρίσει οι δημοσιογράφοι.

Η αμείλικτη «γλώσσα των αριθμών»

Όλες οι βαλκανικές χώρες υφίστανται πλέον μια δημογραφική καθίζηση. Άλλες ξεκίνησαν τη δημογραφική τους τελμάτωση από τη δεκαετία του 1970 (Κροατία, Σερβία), άλλες από τη δεκαετία του 1980 (Ελλάδα), οι περισσότερες από τη δεκαετία του 1990 (Βουλγαρία, Ρουμανία, Βοσνία, Αλβανία, π.Γ.Δ.Μ.), ενώ το τελευταίο «κάστρο γονιμότητας» στα Βαλκάνια, το Κόσοβο, έπεσε από το 2011 και μετά. Η γλώσσα των αριθμών είναι αμείλικτη. Η πιο «δυτική» χώρα των Βαλκανίων, η Κροατία, είδε τον πληθυσμό της να πέφτει από τα 4,785 εκ. κατοίκους το 1991 (έτος της ανεξαρτησίας της από τη Γιουγκοσλαβία) σε 4,150 το 2018, ενώ οι προβλέψεις κάνουν λόγο για ένα πληθυσμό μόλις 3,1 εκ. κατοίκων το 2050.

Η γειτονική Βοσνία & Ερζεγοβίνη, που γνώρισε έναν αιματηρό εμφύλιο πόλεμο (1992-1995), είχε μια πληθυσμιακή μείωση από 4,400 εκ. κατοίκους το 1991 σε 3,500 εκ. το 2016 και έπεται συνέχεια. Η Σερβία (χωρίς το Κόσοβο) είδε τον πληθυσμό της να μειώνεται από 7,835 εκ. το 1991 σε 7 εκ. σήμερα, παρόλο που την ίδια περίοδο υποδέχθηκε σχεδόν μισό εκατομμύριο Σέρβους πρόσφυγες από τις άλλες χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Αλλά και η μεγαλύτερη βαλκανική χώρα, η Ρουμανία, δεν απέφυγε την ίδια δημογραφική μοίρα καθώς ο πληθυσμός της μειώθηκε από 22,750 εκ. το 1991 σε 19,6 εκ. το 2017, έχοντας μια καθαρή υπεροχή των θανάτων έναντι των γεννήσεων κατά -65.000 το χρόνο.

Διαβάστε όλο το θέμα στο TVXS.gr