29 Έλληνες ναυαγοί, 30 ημέρες στον ωκεανό! Η άνανδρη βύθιση του «Αντώνιος Χανδρής»

Γράφει ο Δημήτρης  Ιωάννου

Ήταν η πρώτη απώλεια πλοίου από την μεγάλη οικογένεια της Ελληνικής Εμπορικής Ναυτιλίας στον Παγκόσμιο Πόλεμο.

Πριν ακόμα η χώρα μας εμπλακεί στην λαίλαπα του πολέμου, όντας ουδέτερη, οι Γερμανοί επιτέθηκαν και βούλιαξαν ένα φορτηγό πλοίο που ταξίδευε μακριά από την Ευρώπη!

Ήταν ένα έγκλημα χωρίς νόημα και ουσία.

Όταν το βαπόρι βυθίστηκε άρχισε η περιπέτεια του πληρώματος του που εξελίχθηκε σε εφιάλτη!

Να πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.

Η ΕΠΙΘΕΣΗ

Ήταν 8 Οκτωβρίου 1940 όταν το πορτογαλικό επιβατικό ατμόπλοιο «Serpa Pinto» εντόπισε σε λίγα μίλια από το Πράσινο Ακρωτήρι, ανοιχτά του Ατλαντικού, τα συντρίμμια ενός πλοίου, του «Αντώνιος Χανδρής».

Η Ελλάδα δεν είχε ακόμη μπει στον παραλογισμό του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, όπου πέρα από τις τεράστιες απώλειες στο ανθρώπινο δυναμικό της, έχασε συν τοις άλλοις στη διάρκειά του, σχεδόν ολόκληρο τον εμπορικό της στόλο.

Η πρώτη ναυτική απώλεια είναι αυτή του «Αντώνιος Χανδρής», ευτυχώς χωρίς ανθρώπινα θύματα, όμως η ιστορία του τέλους του συγκεκριμένου ατμόπλοιου, παραμένει τραγική, δείχνοντας παράλληλα την εγκληματική αντίληψη, όσο και την ευτέλεια, το σαδισμό και τη μισανθρωπία της ναζιστικής Γερμανίας.

Ενισχύστε το militaire.gr ,δείτε γιατί ΕΔΩ

Το «Αντώνιος Χανδρής» είχε αποπλεύσει από το Κάρντιφ της Ουαλίας με τελικό προορισμό το Μπουένος Άιρες.

Κουβαλούσε 6,5 χιλιάδες τόνους κάρβουνο και το πλήρωμά του απαρτιζόταν από 29 άντρες.

Το μεγάλο ατμόπλοιο ήταν ένα από τα πιο πρόσφατα αποκτήματα του Ιωάννη Χανδρή.

Κατασκευασμένο στην Ιαπωνία το 1918, πέρασε το 1937 στο Χιώτη εφοπλιστή.

Ο καπετάνιος Γεώργιος Γκάφος , όσο και το υπόλοιπο πλήρωμα ήταν προετοιμασμένοι και σε πλήρη επιφυλακή για επικείμενους θαλάσσιους κινδύνους, αφού ο μεγάλος Πόλεμος είχε ξεκινήσει. Ωστόσο, όταν στις 9 Σεπτεμβρίου το γερμανικό «Widder» εμφανίστηκε στον ορίζοντα, κανείς από τους άντρες του «Χανδρή» δεν αντιλήφθηκε τον κίνδυνο.

Το πολεμικό πλοίο ήταν καμουφλαρισμένο ως εμπορικό, ακριβώς για να μην κινεί τις υποψίες των «στόχων» του.

Έτσι, μόλις έφτασε σε απόσταση αναπνοής από το ελληνικό ατμόπλοιο, υπό την απειλή των όπλων, ο καπετάνιος του Χέλμουθ φον Ρουκτέτσελ διέταξε τον Γκάφο να σταματήσει να κινείται.

Ο Έλληνας υπάκουσε και ο Ρουκτέτσελ δεν άνοιξε πυρ.

Μία οπλισμένη ομάδα Γερμανών εφόρμησε στο «Αντώνιος Χανδρής» και τοποθέτησε παντού εκρηκτικά.

Για καλή τύχη του ελληνικού πληρώματος, το «Widder» είχε ήδη 142 αιχμαλώτους στα αμπάρια του και δεν πήρε κανέναν Έλληνα όμηρο.

ΝΑΥΑΓΟΙ ΣΤΟΝ ΩΚΕΑΝΟ

Οι 29 άντρες αφέθηκαν στην τύχη τους στον ανοιχτό ωκεανό, βλέποντας πίσω τους το «Αντώνιος Χανδρής» να γίνεται κομμάτια.

Οι Γερμανοί τους επέτρεψαν να πάρουν μαζί τους πόσιμο νερό και μερικές κονσέρβες.

Για πολλές μέρες έμειναν να παλεύουν με τα κύματα μέσα στις μικρές σωσίβιες λέμβους, ενώ οι προμήθειες μέρα με τη μέρα στέρευαν.

Κάποιοι κατάφεραν να φτάσουν στην ακτή του Πράσινου Ακρωτηρίου, ενός συμπλέγματος μικρών νησιών γνωστού και ως Κάμπο Βέρντε. Ωστόσο, είχε περάσει ένας μήνας και κανένα πλοίο δεν είχε φανεί στον ορίζοντα!

Στις 8 Οκτωβρίου, 30 μέρες μετά τη βύθιση, πέρασε τελικά το πορτογαλικό επιβατικό «Serpa Pinto».

Κάποια μέλη του πληρώματος διέκριναν στην ανοιχτή θάλασσα τις λέμβους των ναυαγών και το πλοίο άλλαξε πορεία ώστε οι ταλαίπωροι άντρες να μπορέσουν να επιβιβαστούν.

Η εξαθλίωση από την πείνα και τις κακουχίες ήταν εμφανής.

Πολλοί δεν είχαν τη δύναμη να ανέβουν τις σκάλες του πλοίου και οι διασώστες έπρεπε να τους κουβαλήσουν στις πλάτες τους.

Το σημαντικό όμως ήταν ότι τα είχαν καταφέρει και οι 29.

Ενισχύστε το militaire.gr ,δείτε γιατί ΕΔΩ

Το «Serpa Pinto» τους μετέφερε αρχικά στο Ρίο ντε Τζανέιρο που ήταν και ο τελικός του προορισμός.

Από εκεί επιδίωξαν να πάρουν το δρόμο της επιστροφής το συντομότερο δυνατό.

Αυτό συνέβη τελικά στις 3 Νοεμβρίου. Αφού ευχαρίστησαν θερμά και έβγαλαν φωτογραφίες με τον καπετάνιο του πορτογαλικού ατμόπλοιου, Αμέρικο Σάντος, που τους έσωσε τη ζωή, επιβιβάστηκαν στο «Tagus» και ξεκίνησαν το μακρύ ταξίδι του επαναπατρισμού.

Η Ελλάδα ήδη, από τις 28 Οκτωβρίου, είχε μπει επίσημα στον πόλεμο.

Το ατμόπλοιο του Βρονταδουσίου Χανδρή ήταν τελευταίο «θύμα» του «Widder», που έπειτα επέστρεψε στη Γερμανία για επισκευή.

Το γερμανικό καταδρομικό, από τα μέσα Ιουνίου του 1940 μέχρι και το Σεπτέμβριο του ιδίου έτους εκείνο, βύθισε συνολικά δέκα συμμαχικά πλοία στον Ατλαντικό ωκεανό.

Από αυτά, πέντε ήταν βρετανικά, δύο νορβηγικά, ένα φινλανδικό, ένα ολλανδικό και τέλος, το ελληνικό «Αντώνιος Χανδρής».

Η ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΤΟΥ SERPA PINDO

Το πορτογαλικό πλοίο είχε και αυτό εμπλοκή με το γερμανικό Πολεμικό Ναυτικό!

Στις 26 Μαΐου 1944 στον Ατλαντικό Ωκεανό  το γερμανικό υποβρύχιο  U-541 σταμάτησε και έψαξε το πορτογαλικό υπερωκεάνιο .

Αφού κράτησε το πλήρωμα και τους επιβάτες του πλοίου για περίπου εννέα ώρες, το πλοίο έλαβε άδεια να συνεχίσει την πορεία του.

Ωστόσο, υπήρξαν τρεις θάνατοι και δύο Αμερικανοί συνελήφθησαν και κρατήθηκαν από τους Γερμανούς.

Νωρίτερα στις 16 Μαΐου, το πλοίο  , με 150 επαναπατρισμένους, αναχώρησε από τη Λισαβόνα για τη Φιλαδέλφεια .

Έφτασε στο Πόρτο στις 18 Μαΐου και στην Πόντα Ντελγάδα στις Αζόρες στις 21 Μαΐου.

Λίγες μέρες αργότερα στις 26 Μαΐου , το Serpa Pinto υποχρεώθηκε να κάνει «κρατει» στον Ατλαντικό από το γερμανικό υποβρύχιο  .

Το πλήρωμα του υποβρυχίου διέταξε όλους τους επιβάτες και το πλήρωμα να εγκαταλείψουν το πλοίο και να επιβιβαστούν σε σωστικές λέμβους για εννέα ώρες, ενώ οι Γερμανοί έψαχναν το πλοίο.

Ενισχύστε το militaire.gr ,δείτε γιατί ΕΔΩ

Αν και δεν μετέφερε πολεμικό υλικό, η δοκιμασία οδήγησε στη σύλληψη δύο νεαρών Αμερικανών και στον θάνατο τριών επιβατών, ο γιατρός του πλοίου πέθανε πέφτοντας από μια σχοινένια σκάλα στη θάλασσα, ένας από τους μάγειρες σκοτώθηκε από το μπλοκ και τον εξοπλισμό , και μια 16 μηνών κόρη ενός ζευγαριού Πολωνών προσφύγων σκοτώθηκε όταν μια από τις σωστικές λέμβους κατέβαινε και ένα από τα υπολείμματα του σκάφους έσπασε, ρίχνοντας όλους τους επιβαίνοντες στη θάλασσα.

Μετά την έρευνα, το πλοίο έλαβε άδεια να συνεχίσει.

Το περιστατικό προκάλεσε συναγερμό στις Ηνωμένες Πολιτείες, ωθώντας το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ να εξετάσει το ενδεχόμενο απαγόρευσης της χρήσης πορτογαλικών πλοίων από Αμερικανούς πολίτες.

Τελικά, απαγορεύτηκε η είσοδος μόνο σε κυβερνητικούς αξιωματούχους, ενώ οι πολίτες απλώς προειδοποιήθηκαν για τους κινδύνους.

Η βρετανική κυβέρνηση, ανησυχώντας για τον αντίκτυπο στους επαναπατρισμούς των εκτοπισμένων, διασφάλισε ότι οι προγραμματισμένες επιχειρήσεις συνεχίστηκαν χωρίς περιορισμούς.

Πληροφορίες

politischios.gr

«Υποβρύχιο σταματάει πλοίο με πρόσφυγες, συλλαμβάνει δύο Αμερικανούς» .The New York Times.

«Εννέα ώρες τρόμου που πέρασε σε σωσίβια λέμβο ανακαλούνται από μια γυναίκα επιζήσασα εδώ» .The New York Times. 3 Ιουνίου 1944.

The post 29 Έλληνες ναυαγοί, 30 ημέρες στον ωκεανό! Η άνανδρη βύθιση του «Αντώνιος Χανδρής» appeared first on Militaire.gr.