Μια νέα ασιατική τριάδα: Η ASEAN, η Κίνα και ο Περσικός Κόλπος συμμαχούν

Καθώς οι εμπορικοί πόλεμοι της Δύσης ασκούν πίεση στον Νότιο Ημισφαίριο, η πρώτη σύνοδος κορυφής ASEAN-Κόλπου-Κίνας σηματοδοτεί μια νέα οικονομική αναδιάταξη που βασίζεται σε κοινούς αναπτυξιακούς στόχους και στρατηγική αυτονομία.Στις 26-27 Μαΐου, η πρωτεύουσα της Μαλαισίας, Κουάλα Λουμπούρ, φιλοξένησε την πρώτη σύνοδο κορυφήςτης Ένωσης Χωρών Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN) – Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (ΣΣΚ)– Κίνας, φέρνοντας σε επαφή τρεις από τις πιο δυναμικές οικονομικά περιοχές του Νότιου Ημισφαιρίου για μια τριμερή συνάντηση με τεράστιες στρατηγικές συνέπειες.Αν και δεν έχει επισημοποιηθεί ως δεσμευτική συμμαχία, η σύνοδος κορυφής σηματοδοτεί την αρχή μιας τολμηρής αναδιάταξης – μιας αναδιάταξης που ενώνει την Ανατολική και τη Δυτική Ασία μέσω της οικονομικής αλληλεξάρτησης, των κοινών αναπτυξιακών οραμάτων και της συλλογικής επιθυμίας να ξεφύγουν από τον οικονομικό εξαναγκασμό της Δύσης.Η σύνοδος κορυφής είναι ιστορική όχι μόνο λόγω της τριμερούς μορφής της, αλλά και επειδή σηματοδοτεί την εμφάνιση ενός ευέλικτου μπλοκ του Παγκόσμιου Νότου, ικανό να επαναπροσδιορίσει τις περιφερειακές και παγκόσμιες ισορροπίες ισχύος.Ο πρωθυπουργός της Μαλαισίας, Ανουάρ Ιμπραχίμ, έθεσε τον τόνο της εκδήλωσης, δηλώνοντας: «Πιστεύω ότι η εταιρική σχέση ASEAN-ΣΣΚ δεν ήταν ποτέ πιο σημαντική από ό,τι είναι σήμερα, καθώς περιηγούμαστε σε ένα όλο και πιο περίπλοκο παγκόσμιο τοπίο που χαρακτηρίζεται από οικονομική αβεβαιότητα και γεωπολιτικές προκλήσεις».Σε προηγούμενες δηλώσεις του, ο Ιμπραχίμ είχε επισημάνει την κατάρρευση του πολυμερούς συστήματος, αναφέροντας τους μονομερείς δασμούς της Ουάσιγκτον και τον αυξανόμενο προστατευτισμό ως καταλύτες αυτής της αναδιάταξης. Η τάξη που επέβαλαν οι ΗΠΑ, υποστήριξε, καταρρέει, καθώς οι εμπορικοί πόλεμοι αναγκάζουν τις αναδυόμενες οικονομίες να χαράξουν τη δική τους πορεία.Η Κίνα και ο Κόλπος εμβαθύνουν τους δεσμούς με την ASEANΟ Κινέζος πρωθυπουργός Λι Τσιάνγκ εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία για να ζητήσει ισχυρότερο μακροοικονομικό συντονισμό μεταξύ των τριών μπλοκ και πρότεινε τη δημιουργία περιφερειακών βιομηχανικών και τεχνολογικών οικοσυστημάτων, μετατρέποντας την Ασία και τον Περσικό Κόλπο σε μια ενιαία οικονομική ζώνη.Το μήνυμά του ήταν σαφές: η ASEAN, το ΣΣΚ και η Κίνα πρέπει να προχωρήσουν πέρα από τις συναλλακτικές σχέσεις για να «ενισχύσουν τον συντονισμό και τη συνεργασία και να υποστηρίξουν από κοινού τον ανοιχτό περιφερειακό χαρακτήρα και τον πραγματικό πολυμερισμό».Η ευθυγράμμιση των τριών οικονομιών δεν είναι απλώς μια αντίδραση στους εμπορικούς πολέμους που έχουν ξεκινήσει οι ΗΠΑ, αλλά έχει τις ρίζες της σε κοινά μοντέλα ανάπτυξης που δίνουν προτεραιότητα στην κρατικά καθοδηγούμενη ανάπτυξη, τον στρατηγικό σχεδιασμό και την οικονομική κυριαρχία.Η σύνοδος κορυφής αυτή βασίζεται στην ταχεία διπλωματική δυναμική. Οι σχέσεις μεταξύ της ASEAN και της Κίνας χρονολογούνται από το 1991, αλλά επιταχύνθηκαν το 2022 με την έναρξη ενός χάρτη πορείας μεταξύ της Κίνας και του ΣΣΚ. Η ASEAN και το ΣΣΚ ακολούθησαν με ένα πλαίσιο στρατηγικής συνεργασίας το 2023. Η σύνοδος κορυφής του Μαΐου ενοποίησε αυτές τις προσπάθειες σε ένα τριμερές πλαίσιο με ιστορικό δυναμικό.Το 2023, το εμπόριο μεταξύ της ASEAN και της Κίνας έφτασε τα 700 δισεκατομμύρια δολάρια, επιβεβαιώνοντας τον ρόλο του Πεκίνου ως κορυφαίου εμπορικού εταίρου του μπλοκ. Το εμπόριο μεταξύ της ASEAN και του ΣΣΚ ανήλθε σε 130,7 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ το εμπόριο μεταξύ της Κίνας και του ΣΣΚ ξεπέρασε τα 316 δισεκατομμύρια δολάρια το προηγούμενο έτος.Οι κινεζικές άμεσες ξένες επενδύσεις στην ASEAN ανήλθαν συνολικά σε 17,7 δισεκατομμύρια δολάρια το 2023. Οι επενδύσεις του Περσικού Κόλπου στην ASEAN, αν και μικρότερες σε κλίμακα, αυξήθηκαν από 265,8 εκατομμύρια δολάρια το 2018 σε 390,2 εκατομμύρια δολάρια το 2023, συγκεντρωμένες στους τομείς του χονδρικού και λιανικού εμπορίου και των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών.Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, ο συνασπισμός ASEAN, ΣΣΚ και Κίνα αντιπροσωπεύει σχεδόν το ένα τέταρτο του παγκόσμιου ΑΕΠ – περίπου 24,87 τρισεκατομμύρια δολάρια – και μια τεράστια καταναλωτική αγορά 2,15 δισεκατομμυρίων ανθρώπων, το ένα τέταρτο του παγκόσμιου πληθυσμού.Η συνεργασία τους καλύπτει βασικούς τομείς, όπως η καθαρή και ανανεώσιμη ενέργεια, η κατασκευή ηλεκτρικών οχημάτων (EV), οι ψηφιακές οικονομίες, η χρηματοδότηση, η παραγωγή χαλάλ και οι υποδομές. Αυτές οι συμμαχίες είναι τόσο πολιτικές όσο και οικονομικές, προσφέροντας ένα αντίβαρο στα εμπορικά καθεστώτα υπό την ηγεσία των ΗΠΑ και στην ατλαντική επιρροή. Η ASEAN αποτελεί επίσης το 8% του διεθνούς εμπορίου αγαθών και υπηρεσιών, υπογραμμίζοντας το παγκόσμιο οικονομικό της βάρος.Στρατηγική αντιστάθμιση κινδύνου σε έναν ασταθή κόσμοΩστόσο, αυτό το αναδυόμενο μπλοκ πρέπει επίσης να διανύσει βαθιά γεωπολιτικά ρήγματα. Τα κράτη της ASEAN είναι διασπασμένα: η Καμπότζη και το Λάος είναι στενά συνδεδεμένα με την Κίνα, ενώ οι Φιλιππίνες παραμένουν σταθερά υπό την αμερικανική σφαίρα επιρροής. Άλλα κράτη, όπως η Μαλαισία και η Ινδονησία, βαδίζουν σε τεντωμένο σχοινί, συνεργαζόμενα τόσο με το Πεκίνο όσο και με την Ουάσινγκτον, προκειμένου να μεγιστοποιήσουν την επιρροή τους.Για τα κράτη του ΣΣΚ, η διαφοροποίηση των εταιρικών σχέσεων αποτελεί στρατηγική αναγκαιότητα. Οι χώρες του Περσικού Κόλπου, πλούσιες σε ενέργεια και κεφάλαια, όπως τα ΗΑΕ και η Σαουδική Αραβία, ενισχύουν τους δεσμούς τους με την Κίνα μέσω πρωτοβουλιών όπως η Πρωτοβουλία «Μια Ζώνη, Ένας Δρόμος» (BRI). Ωστόσο, προχωρούν με προσοχή για να μην αποξενώσουν τους δυτικούς υποστηρικτές τους. Η στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στη Δυτική Ασία παραμένει ισχυρή, ενώ το Τελ Αβίβ συνεχίζει να λειτουργεί ως προέκταση της αμερικανικής δύναμης.Οι εντάσεις στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, ιδίως κοντά στις Φιλιππίνες, παραμένουν ένα σημείο ανάφλεξης. Οποιαδήποτε κλιμάκωση θα μπορούσε να διαρρήξει την ενότητα της ASEAN και να εκτροχιάσει τα οικονομικά σχέδια. Σε περίπτωση πλήρους σύγκρουσης με τη συμμετοχή των ΗΠΑ, του Ηνωμένου Βασιλείου ή της Αυστραλίας, τα μέλη της ASEAN θα μπορούσαν να βρεθούν αναγκασμένα να επιλέξουν πλευρά, θέτοντας σε κίνδυνο την αναπτυξιακή τους πορεία.Μια ομοσπονδία οικονομικής αυτονομίαςΠαρά τους κινδύνους αυτούς, η σύνοδος κορυφής της Κουάλα Λουμπούρ σηματοδοτεί μια σαφή ρήξη με την οικονομική ορθοδοξία της Δύσης. Ο συνασπισμός ASEAN-ΣΣΚ-Κίνα δεν αποσκοπεί να μιμηθεί την ενσωμάτωση του μοντέλου της ΕΕ, αλλά να σχηματίσει μια ευέλικτη, πλουραλιστική οικονομική συμμαχία που θα βασίζεται στις προτεραιότητες του Νότου και στον αμοιβαίο σεβασμό.Το Όραμα 2045 της ASEAN και η BRI της Κίνας συμπίπτουν στην έμφαση που δίνουν στην κυριαρχία, τις υποδομές και την περιφερειακή συνδεσιμότητα. Οι οικονομίες του ΣΣΚ, με το πλεόνασμα κεφαλαίων τους, βλέπουν στη Νοτιοανατολική Ασία μια αγορά με υψηλή ανάπτυξη, νέα και σταθερή, έτοιμη για μακροπρόθεσμες επενδύσεις.Το Πεκίνο διευκολύνει τη δημιουργία θεσμικών πλαισίων, συμπεριλαμβανομένων συζητήσεων για ένα Ταμείο Ανάπτυξης ASEAN-ΣΣΚ και ένα Συμβούλιο Καινοτομίας Χαλάλ. Τα μοντέλα ισλαμικής χρηματοδότησης της Κίνας κερδίζουν έδαφος στην ASEAN, όπου συνάδουν με τις τοπικές κοινωνικές και ηθικές νόρμες. Υπό την καθοδήγηση του Πεκίνου, η ASEAN διερευνά μια σειρά από αυτά τα εναλλακτικά χρηματοδοτικά μέσα για να επενδύσει στο ενεργειακό της δίκτυο και να θεσπίσει παγκόσμια πρότυπα ηθικής ανάπτυξης με σκοπό την ενίσχυση των εταιρικών σχέσεων με τις πιο συντηρητικές κοινωνίες των αραβικών, ισλαμικών και χωρών του Περσικού Κόλπου.Εξετάζεται επίσης το ενδεχόμενο κοινών επενδύσεων σε ενεργειακά δίκτυα και βιώσιμες τεχνολογίες. Η BRI συνεχίζει να χρηματοδοτεί μεγάλης κλίμακας υποδομές σε ολόκληρη την περιοχή, συνδέοντας περαιτέρω την ASEAN με τα ενεργειακά δίκτυα του Περσικού Κόλπου και τις κινεζικές αλυσίδες εφοδιαστικής.Αξίζει να σημειωθεί ότι η ASEAN έχει καταστεί ένας από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους κόμβους για κέντρα δεδομένων, με προβλέψεις που δείχνουν ότι σύντομα θα ξεπεράσει τη Βόρεια Αμερική και την περιοχή του Ειρηνικού σε ψηφιακές υποδομές.Μεγάλες αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας, όπως η Google και η Amazon, επεκτείνουν επίσης τις δραστηριότητές τους στην περιοχή. Η Global Foundries επένδυσε 4 δισεκατομμύρια δολάρια στην επέκταση των εγκαταστάσεων μικροτσίπ της στη Σιγκαπούρη το 2023. Οι επενδύσεις σε ηλεκτρικά οχήματα στην ASEAN αυξήθηκαν από 2,7 δισεκατομμύρια δολάρια το 2021 σε 18,1 δισεκατομμύρια δολάρια το 2022, μετατρέποντας την περιοχή σε κέντρο παραγωγής.Ο δρόμος που έχουμε μπροστά μας: Πολυπολικότητα ή αντιπαράθεση;Αυτή η οικονομική τριάδα μπορεί κάλλιστα να γίνει πρότυπο για τη συνεργασία μεταξύ των χωρών του Νότου. Ωστόσο, η διάρκεια της εξαρτάται από την περιφερειακή σταθερότητα. Οι χώρες που είναι ευθυγραμμισμένες με τις ΗΠΑ ενδέχεται να επιχειρήσουν να υπονομεύσουν τις τριμερείς προσπάθειες μέσω στρατιωτικών εμπλοκών ή τεχνολογικών εμπάργκο. Η στρατηγική περιορισμού της Κίνας από την Ουάσιγκτον θέτει την ASEAN απευθείας στη γραμμή πυρός. Ωστόσο, όπως και με τους δασμούς του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, οι επιθετικοί οικονομικοί περιορισμοί μπορούν να έχουν αντίθετα αποτελέσματα και να ωθήσουν ιστορικούς εταίρους των ΗΠΑ ακόμη πιο κοντά στην ευρασιατική σφαίρα.Σήμερα, η ASEAN εξελίσσεται σε μία από τις πιο σημαντικές οικονομικές ζώνες του κόσμου. Τα 10 κράτη μέλη της έχουν συνολικό πληθυσμό 600 εκατομμυρίων και ΑΕΠ που υπερβαίνει τα 3 τρισεκατομμύρια δολάρια, καθιστώντας την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ασίας και την πέμπτη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου μετά τις ΗΠΑ, την Κίνα, την Ιαπωνία και τη Γερμανία. Μέχρι το 2030, το 65% των 750 εκατομμυρίων κατοίκων της ASEAN αναμένεται να ανήκει στη μεσαία τάξη.Το μερίδιό της στις παγκόσμιες άμεσες ξένες επενδύσεις αυξήθηκε σε 228,9 δισεκατομμύρια δολάρια το 2023, από 118,7 δισεκατομμύρια δολάρια το 2015. Η ASEAN αντιπροσωπεύει το 34% του συνόλου των άμεσων ξένων επενδύσεων (ΑΞΕ) που εισρέουν στην Ασία. Το εμπόριο τόσο με την Κίνα όσο και με τον Περσικό Κόλπο θα ενισχύσει περαιτέρω την κεντρική θέση της ASEAN.Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ), το εμπόριο μεταξύ αναπτυσσόμενων οικονομιών – που συνήθως αναφέρεται ως εμπόριο νότου-νότου – αυξήθηκε από 17% του παγκόσμιου εμπορίου το 2005 σε 28% έως το 2021.Στην Κουάλα Λουμπούρ, σκιαγραφήθηκε ένας νέος άξονας του Παγκόσμιου Νότου – ένας άξονας που επιδιώκει την ανεξαρτησία από τις φθίνουσες δυτικές αγορές και θέτει τις βάσεις για μια πολυπολική παγκόσμια οικονομική τάξη.Πηγή: The Cradle

The post Μια νέα ασιατική τριάδα: Η ASEAN, η Κίνα και ο Περσικός Κόλπος συμμαχούν appeared first on Militaire.gr.