Τι χρειάζεται η Ευρώπη για να ηγηθεί; Η αυτοκαταστροφή των ΗΠΑ απαιτεί αυτοβοήθεια από την Ευρώπη

Η μεταστροφή των Ηνωμένων Πολιτειών απέναντι στην Ευρώπη υπό την προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ προκάλεσε γεωπολιτικό και οικονομικό σοκ. Αν και πολλοί Ευρωπαίοι ηγέτες ανέμεναν ότι η κυβέρνησή του θα λάμβανε πιο προστατευτικά μέτρα και θα μείωνε σταδιακά τις δεσμεύσεις των ΗΠΑ στον τομέα της ασφάλειας, λίγοι είχαν προβλέψει ότι μέσα στους πρώτους μήνες της θητείας του, ο Πρόεδρος θα ξεκινούσε δημόσια διαμάχη με την Ουκρανία, θα απειλούσε την Ευρώπη με δασμούς 50%, θα χαρακτήριζε την Ευρωπαϊκή Ένωση «πιο κακιά από την Κίνα» σε θέματα εμπορίου και θα ξεκινούσε σχέδια για μείωση των στρατευμάτων στην ήπειρο.Αναμφίβολα, η εχθρική στροφή της Ουάσιγκτον έχει δημιουργήσει νέα εμπόδια για την Ευρώπη στον τομέα του εμπορίου, της οικονομικής ανάπτυξης και της άμυνας. Οι αμερικανικοί δασμοί θα μπορούσαν να μειώσουν την ανάπτυξη της Ευρώπης έως και 0,5% του ΑΕΠ, ενώ η ενίσχυση της άμυνάς της θα μπορούσε να κοστίσει στην Ευρώπη πάνω από 1,5% του ΑΕΠ σε πρόσθετες ετήσιες δαπάνες, σε μια περίοδο που πολλοί ευρωπαϊκοί προϋπολογισμοί είναι πιεσμένοι. Και δεν είναι μόνο η αμερικανική πίεση που προκαλεί ανησυχία. Η Ευρώπη βρίσκεται πλέον μόνη της να αντιμετωπίσει τις πολύπλευρες και αλληλένδετες προκλήσεις: μια ρεβανσιστική Ρωσία σε πλήρη πολεμική ετοιμότητα, την υπερβάλλουσα εξαγωγική ικανότητα της Κίνας που απειλεί την ευρωπαϊκή βιομηχανία και την ίδια την ύφεση της ανάπτυξης της ηπείρου, η οποία κυμαίνεται γύρω στο 1% ετησίως.Ωστόσο, η αποχώρηση των Ηνωμένων Πολιτειών και η οικονομική αυτοκαταστροφή τους δημιουργούν επίσης μια μοναδική ευκαιρία για την Ευρώπη, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Η χαοτική πολιτική δασμών της κυβέρνησης, το νομοσχέδιο για τη φορολογία που καταστρέφει τον προϋπολογισμό και οι επιθέσεις κατά της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ έχουν τρομάξει τους επενδυτές και τις εταιρείες, πολλοί από τους οποίους απομακρύνονται από τις Ηνωμένες Πολιτείες και αναζητούν ασφαλή καταφύγια στην Ευρώπη και αλλού. Τον Μάρτιο, μια μηνιαία έρευνα της Bank of America σε 198 παγκόσμιους επενδυτές που αντιπροσωπεύουν σχεδόν 530 δισεκατομμύρια δολάρια σε διαχειριζόμενα περιουσιακά στοιχεία έδειξε τη μεγαλύτερη ανακατανομή από αμερικανικές μετοχές σε ευρωπαϊκές μετοχές στην ιστορία της έρευνας.Καθώς η Ουάσιγκτον στρέφεται προς τα μέσα, η Δύση αναζητά απεγνωσμένα νέα ηγεσία για να διατηρήσει την ασφάλεια και τους οικονομικούς κανόνες. Αν παίξει σωστά τα χαρτιά της, η Ευρώπη θα μπορούσε να αναλάβει τον ρόλο που αποκήρυξε η Αμερική. Ευτυχώς, οι μεταρρυθμίσεις που πρέπει να κάνει η Ευρώπη είναι σαφείς. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες πρέπει να αυξήσουν τις δημόσιες επενδύσεις – και τον συντονισμό – στην άμυνα και σε στρατηγικούς τομείς όπως η κρίσιμη τεχνολογία. Πρέπει να εγκρίνουν οικονομικές μεταρρυθμίσεις για να διασφαλίσουν τη μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα της Ένωσης. Και πρέπει να απλοποιήσουν τη λήψη αποφάσεων σχετικά με τις κυρώσεις και κρίσιμους τομείς της εμπορικής πολιτικής.Κατά κάποιον τρόπο, η ήπειρος κινείται ήδη προς αυτή την κατεύθυνση. Τον Μάρτιο, η Γερμανία ψήφισε ένα πακέτο τόνωσης της οικονομίας ύψους 500 δισεκατομμυρίων ευρώ (542 δισεκατομμύρια δολάρια) και χαλάρωσε τα όρια δανεισμού του δημοσίου για να χρηματοδοτήσει την άμυνα και τις υποδομές. Ομοίως, το σχέδιο «ReArm Europe» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μια πρωτοβουλία για την επιτάχυνση των αμυντικών δυνατοτήτων και του συντονισμού της Ένωσης, διέθεσε 150 δισεκατομμύρια ευρώ (170 δισεκατομμύρια δολάρια) σε δάνεια για την άμυνα των κρατών μελών.Ωστόσο, οι Ευρωπαίοι ηγέτες πρέπει να κάνουν πολύ περισσότερα, ενώ σε ορισμένους τομείς εξακολουθεί να υπάρχει έλλειψη αίσθησης επείγοντος. Η ΕΕ πρέπει να συνειδητοποιήσει τη δύναμη που διαθέτει ως δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, σε όρους ΑΕΠ, και να συνεργαστεί στενά με εταίρους εκτός της Ένωσης, όπως η Ουκρανία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Εάν το πράξει, θα αναδειχθεί σε έναν πιο ισχυρό οικονομικά, πολιτικά ενωμένο και γεωπολιτικά σημαντικό παράγοντα, καθώς και σε ηγέτη σε αυτή τη νέα ταραχώδη γεωπολιτική εποχή.Πάνω απ' όλα, οι Ευρωπαίοι ηγέτες πρέπει να διαθέσουν περισσότερους πόρους στην άμυνα. Η Ευρώπη αντιμετωπίζει τώρα το διπλό βάρος της προστασίας των συνόρων της και της στήριξης της Ουκρανίας, καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες αποσύρονται. Επί του παρόντος, η ΕΕ δαπανά περίπου το 1,8% του ΑΕΠ της για την άμυνα, ή περίπου 325 δισεκατομμύρια ευρώ (340 δισεκατομμύρια δολάρια). Για να καλύψει τις αμυντικές ανάγκες της ηπείρου, θα πρέπει να δαπανήσει περίπου το 3,5% του ΑΕΠ, ένα επίπεδο που θα καλύψει τις τρέχουσες ελλείψεις σε τομείς όπως η αντιπυραυλική άμυνα, το πυροβολικό μεγάλου βεληνεκούς και οι δορυφόροι. Για να αντισταθμίσει την απώλεια της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία, η ΕΕ θα πρέπει επίσης να διπλασιάσει τη βοήθειά της προς το Κίεβο, η οποία σήμερα ανέρχεται σε 38 δισεκατομμύρια ευρώ (43 δισεκατομμύρια δολάρια) ετησίως. Συνολικά, αυτές οι δαπάνες θα προσθέσουν σχεδόν 360 δισεκατομμύρια ευρώ (409 δισεκατομμύρια δολάρια) σε επιπλέον ετήσιες δαπάνες, ή 1,9% του ΑΕΠ της ΕΕ — ένα τρομακτικό ποσό. Ωστόσο, οι βασικές πηγές χρηματοδότησης είναι εμφανείς. Η πρώτη είναι η έκδοση κοινού χρέους. Αν και οι προϋπολογισμοί ορισμένων κρατών μελών είναι πιεσμένοι, η ΕΕ στο σύνολό της δεν είναι. Το χρέος της ανέρχεται στο 80% του ΑΕΠ της. Αντίθετα, το χρέος των Ηνωμένων Πολιτειών ανέρχεται στο 120% του ΑΕΠ τους και της Ιαπωνίας στο 250%. Το ReArm Europe κάνει ένα χρήσιμο βήμα επιδιώκοντας να συγκεντρώσει 150 δισεκατομμύρια ευρώ (170 δισεκατομμύρια δολάρια) σε χρέος σε επίπεδο ΕΕ για αμυντικές δαπάνες, αλλά αυτά τα χρήματα θα δανειστούν στη συνέχεια στα κράτη μέλη. Εάν η ΕΕ ήταν σοβαρή όσον αφορά τη χρηματοδότηση της κοινής άμυνας, θα εξέδιδε πραγματικά ομόλογα άμυνας της ΕΕ που θα αποτελούσαν κοινές υποχρεώσεις για κοινές δαπάνες. Ευτυχώς, υπάρχει προηγούμενο για μια τέτοια κίνηση. Από το 2020, κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, η ΕΕ συγκέντρωσε 580 δισεκατομμύρια ευρώ (660 δισεκατομμύρια δολάρια) σε πέντε χρόνια. Λόγω της οικονομικής αστάθειας στις Ηνωμένες Πολιτείες, υπάρχει επίσης μια αυξανόμενη ζήτηση μεταξύ των επενδυτών για ευρωομόλογα, κοινά χρεόγραφα της ΕΕ.Μια άλλη σημαντική πηγή χρηματοδότησης είναι τα δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία της ρωσικής κεντρικής τράπεζας στην ΕΕ, τα οποία ανέρχονται σε πάνω από 200 δισεκατομμύρια ευρώ (227 δισεκατομμύρια δολάρια) και θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση της άμυνας της Ουκρανίας. Η κατάσχεση αυτών των περιουσιακών στοιχείων τώρα θα αποτελούσε μια ισχυρή επίδειξη προς τη Μόσχα ότι η Ευρώπη στέκεται στο πλευρό του Κιέβου, ανεξάρτητα από τις ενέργειες των Ηνωμένων Πολιτειών.Για να αξιοποιήσει στο έπακρο αυτές τις πηγές χρηματοδότησης, η ΕΕ χρειάζεται θεσμούς για την κοινή προμήθεια αμυντικού εξοπλισμού και τον συντονισμό του σχεδιασμού. Η προσπάθεια θα αποσβέσει εν μέρει το κόστος της. Όπως αναφέρεται σε πρόσφατη έκθεση του think tank Bruegel με έδρα τις Βρυξέλλες, «ο συνδυασμός των ενοποιημένων αγορών και της κλιμάκωσης των προμηθειών θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση κατά το ήμισυ του κόστους ανά μονάδα». Με άλλα λόγια, το κόστος κατασκευής ορισμένων όπλων και εξοπλισμού θα μπορούσε να μειωθεί κατά το ήμισυ σε σχέση με το σημερινό κόστος. Μια πρόσφατη μελέτη του Ινστιτούτου για την Παγκόσμια Οικονομία του Κιέλου, στη Γερμανία, εκτιμά ότι το ΑΕΠ σε ολόκληρη την Ευρώπη θα μπορούσε να αυξηθεί έως και 1,5% ετησίως, εάν οι αμυντικές δαπάνες αυξηθούν από 2,0% σε 3,5% του ΑΕΠ. Για να επιτευχθούν αυτά τα οφέλη, τα χρήματα πρέπει να δαπανηθούν εντός της Ευρώπης, καθώς ένα σημαντικό μέρος των αμυντικών προμηθειών προέρχεται σήμερα από προμηθευτές εκτός της ΕΕ.Ωστόσο, η μεγαλύτερη συνοχή και οι δαπάνες για την άμυνα δεν αρκούν για να ανταποκριθούμε στις τρέχουσες ανάγκες. Η Ευρώπη πρέπει επίσης να αξιοποιήσει τις κοινές δαπάνες για την άμυνα ως καταλύτη για τις από καιρό αναγκαίες μεταρρυθμίσεις στον τομέα της ανταγωνιστικότητας, προκειμένου να αναστρέψει την μακροπρόθεσμη πορεία της ανάπτυξης προς τα πάνω. Δύο σημαντικές εκθέσεις που δημοσιεύθηκαν πέρυσι – η μία από τον πρώην πρωθυπουργό της Ιταλίας Μάριο Ντράγκι και η άλλη από τον πρώην πρωθυπουργό της Ιταλίας Ενρίκο Λέτα – προσδιόρισαν τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις: μεταξύ αυτών, η ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς, η επένδυση σε στρατηγικούς τομείς, η συγκέντρωση πόρων σε επίπεδο ΕΕ και η τροποποίηση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων της ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αρχίσει να ενεργεί βάσει αυτών των προτάσεων, αλλά πρέπει να γίνουν περισσότερα.Η αλήθεια είναι ότι, παρά τη θέση της ΕΕ ως δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας στον κόσμο, η ΕΕ εξακολουθεί να μην λειτουργεί ως πλήρως ενοποιημένη αγορά. Πολλά από τα εμπόδια στην οικονομική ενοποίηση είναι αυτοεπιβαλλόμενα. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εκτιμά ότι τα εμπόδια στο εμπόριο εντός της ΕΕ θα μπορούσαν να ισοδυναμούν με δασμούς που φτάνουν το 44% για τα αγαθά και το 110% για τις υπηρεσίες, και ότι η μείωση των εμποδίων στο εμπόριο αγαθών κατά 10% θα μπορούσε να αυξήσει το ΑΕΠ κατά 7% σε δέκα χρόνια. Για να ξεπεραστούν αυτά τα εμπόδια στην ανάπτυξη, η ΕΕ πρέπει να βελτιώσει τις διασυνοριακές υποδομές (συμπεριλαμβανομένων των υποδομών στον τομέα της ενέργειας), να εναρμονίσει τους κανονισμούς για τις κεφαλαιαγορές και να εξαλείψει τις εναπομένουσες τριβές στο εμπόριο εντός της ΕΕ.Η Ευρώπη πρέπει επίσης να αυξήσει σημαντικά τις δημόσιες επενδύσεις – και τον συντονισμό μεταξύ των κρατών μελών – σε στρατηγικούς τομείς όπως οι κρίσιμες τεχνολογίες και η καθαρή ενέργεια. Η κλίμακα της πρόκλησης είναι τεράστια: η έκθεση του Ντράγκι συνιστά την αύξηση των δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων σε κρίσιμους κλάδους κατά 800 δισεκατομμύρια ευρώ (910 δισεκατομμύρια δολάρια), ή περίπου 4,5% του ΑΕΠ της ΕΕ. Εάν η ΕΕ χρηματοδοτούσε από κοινού την ενίσχυση της άμυνάς της, τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να αυξήσουν τον προϋπολογισμό της ΕΕ σε τουλάχιστον 2% του ΑΕΠ, γεγονός που θα επέτρεπε στον συνασπισμό να αξιοποιήσει την ενιαία αγορά για να αυξήσει τα έσοδα για περισσότερες επενδύσεις σε στρατηγικούς τομείς.Μια άλλη ευκαιρία για τολμηρές ενέργειες βρίσκεται στον τομέα των χρηματοπιστωτικών αγορών. Καθώς η Ουάσιγκτον επιβάλλει με μανία δασμούς και φαίνεται έτοιμη να προσθέσει τρισεκατομμύρια στο εθνικό χρέος των ΗΠΑ, πολλοί επενδυτές αναζητούν εναλλακτικές λύσεις έναντι των αμερικανικών περιουσιακών στοιχείων και του δολαρίου. Το δολάριο έχει υποχωρήσει σχεδόν 10% από την αρχή του έτους, ενώ ο δείκτης S&P 500 παρέμεινε σταθερός, σε αντίθεση με τον ευρωπαϊκό δείκτη STOXX 600, ο οποίος σημείωσε συνολική απόδοση περίπου 10%.Βεβαίως, το ευρώ δεν θα αντικαταστήσει το δολάριο στο άμεσο μέλλον. Το δολάριο αντιπροσωπεύει το 57% των συναλλαγματικών αποθεμάτων και το 54% των εξαγωγικών τιμολογίων, σε σύγκριση με το 20% και το 30% του ευρώ. Προς το παρόν, το ευρώ στερείται της ρευστότητας που είναι απαραίτητη για τα παγκόσμια αποθεματικά νομίσματα. Τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα είναι η κοινή γλώσσα των αγορών, εν μέρει λόγω του μεγέθους και της ρευστότητάς τους: αντιπροσωπεύουν 28 τρισεκατομμύρια δολάρια σε εκκρεμή αξία με κύκλο εργασιών σχεδόν 1 τρισεκατομμύριο δολάρια την ημέρα, σε σύγκριση με 578 δισεκατομμύρια ευρώ (657 δισεκατομμύρια δολάρια) εκκρεμών ευρωομολόγων με μόλις 1 τρισεκατομμύριο ευρώ (1,4 τρισεκατομμύρια δολάρια) κύκλο εργασιών ετησίως. Οι μεγάλοι επενδυτές προτιμούν να επενδύουν σε περιουσιακά στοιχεία υψηλής ρευστότητας που τους επιτρέπουν να πραγματοποιούν συναλλαγές δισεκατομμυρίων δολαρίων. Παρόλο που υπάρχει μεγάλο χρέος σε διάφορα κράτη μέλη της Ευρώπης, το χρέος κάθε χώρας έχει διαφορετικό προφίλ κινδύνου και, ιστορικά, το χρέος αυτό έχει αγοραστεί και διατηρηθεί μέχρι τη λήξη του.Ωστόσο, η αύξηση του κοινού χρέους για τη χρηματοδότηση της ευρωπαϊκής άμυνας και άλλων επενδύσεων μπορεί να αρχίσει να παρέχει τη ρευστότητα που χρειάζονται οι διεθνείς επενδυτές για να αισθάνονται πιο άνετα με το ευρώ. Και καθώς περισσότεροι επενδυτές στρέφονται προς την Ευρώπη, τα επιτόκια στην ήπειρο θα μειωθούν, μειώνοντας το κόστος χρηματοδότησης και τονώνοντας περαιτέρω τις επενδύσεις. Τα επόμενα χρόνια, η ενίσχυση του ρόλου του ευρώ σε παγκόσμιο επίπεδο θα μπορούσε να επιτρέψει στην Ευρώπη να διαδραματίσει σημαντικότερο ρόλο στη γεωπολιτική, μέσω της χρήσης κυρώσεων, επενδυτικών περιορισμών και άλλων εργαλείων οικονομικής πολιτικής. Όπως τόνισε η Κριστίν Λαγκάρντ, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, σε ομιλία της, «η ενίσχυση του διεθνούς ρόλου του ευρώ [...] θα επιτρέψει στην Ευρώπη να ελέγχει καλύτερα το δικό της πεπρωμένο».Μια άλλη πρόκληση είναι ότι οι ευρωπαϊκές κεφαλαιαγορές παραμένουν κατακερματισμένες. Οι κανόνες και οι κανονισμοί που διέπουν τις επενδύσεις στην Ιταλία διαφέρουν σημαντικά από εκείνους της Γαλλίας, γεγονός που περιπλέκει τις επενδύσεις. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες πρέπει να επιταχύνουν την πρωτοβουλία της ΕΕ για την «ένωση των κεφαλαιαγορών» (που τώρα ονομάζεται Ένωση Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων), η οποία έχει παραμείνει σε στασιμότητα, προκειμένου να εξορθολογιστεί το “βυζαντινό” τοπίο της χρηματοπιστωτικής ρύθμισης σε ολόκληρη την ΕΕ. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορούσε να αποδεσμευτεί μέρος των 35 τρισεκατομμυρίων δολαρίων που έχουν αποταμιευθεί από τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά σε λογαριασμούς με χαμηλό επιτόκιο και να κατευθυνθεί προς επενδύσεις, γεγονός που θα έκανε την Ευρώπη πιο ελκυστική για ξένους επενδυτές.Εάν η Ευρώπη θέλει να αναλάβει έναν πιο αποφασιστικό ρόλο στην παγκόσμια οικονομική διακυβέρνηση, παρεμβαίνοντας εκεί όπου οι Ηνωμένες Πολιτείες υποχωρούν, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα πρέπει να αναπτύξουν ένα ολοκληρωμένο σύνολο εργαλείων οικονομικής πολιτικής παρόμοιο με αυτό των Ηνωμένων Πολιτειών. Μια υπηρεσία σε επίπεδο ΕΕ, με πρότυπο το Γραφείο Ελέγχου Ξένων Περιουσιακών Στοιχείων των ΗΠΑ, μπορεί να είναι η καλύτερη επιλογή για την κεντρικοποίηση της επιβολής κυρώσεων, αλλά παραμένει πολιτικά μη ρεαλιστική στο εγγύς μέλλον. Αντ' αυτού, η ΕΕ θα πρέπει να επικεντρωθεί στην ενίσχυση του συντονισμού μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά τις κυρώσεις, τους ελέγχους των εξαγωγών και τον έλεγχο των επενδύσεων. Η επιβολή των εμπορικών κανόνων παραμένει εξαιρετικά άνιση σε ολόκληρη την Ένωση. Η μεγαλύτερη εναρμόνιση σε επίπεδο ΕΕ όχι μόνο θα μειώσει τα κενά στη νομοθεσία, αλλά θα προσφέρει και μια ενιαία θυρίδα εξυπηρέτησης για τις επιχειρήσεις, περιορίζοντας την αλληλεπικάλυψη και τη σύγχυση.Η ΕΕ πρέπει επίσης να επανεξετάσει τη διαδικασία λήψης αποφάσεων σε τομείς όπως οι κυρώσεις, όπου η απαίτηση ομοφωνίας εμποδίζει την αποτελεσματική δράση, όπως έγινε με την πρόσφατη απειλή της Ουγγαρίας να ασκήσει βέτο στην παράταση των κυρώσεων της ΕΕ κατά της Ρωσίας. Ένα πιο αποφασιστικό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα πρέπει να επεκτείνει την ψηφοφορία με ειδική πλειοψηφία σε περισσότερους τομείς πολιτικής, όπως συνιστά η έκθεση Ντράγκι. Ακόμη και ελλείψει συμφωνιών σε επίπεδο ΕΕ, τα κράτη μέλη της ΕΕ μπορούν να επιλέξουν να ενισχύσουν τη συνεργασία μεταξύ τους και με χώρες εκτός ΕΕ, ιδίως το Ηνωμένο Βασίλειο, σε τομείς όπως οι κυρώσεις και η άμυνα.Η ΕΕ μπορεί ήδη να αναλάβει τον ρόλο των ΗΠΑ στην επιβολή κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Από το φθινόπωρο του 2024, η ΕΕ, μαζί με το Ηνωμένο Βασίλειο, επέβαλε κυρώσεις σε περισσότερα από 300 πλοία του λεγόμενου «σκιώδους στόλου» της Ρωσίας, ο οποίος αποτελείται από δεξαμενόπλοια με αδιαφανή ιδιοκτησιακή δομή που χρησιμοποιεί η Ρωσία για να παρακάμψει τις κυρώσεις. Αυτό είναι 100 πλοία περισσότερα από όσα επέβαλαν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Η Ευρώπη κατάφερε να εντοπίσει αυτά τα πλοία και να τους αρνηθεί την πρόσβαση σε λιμάνια και υπηρεσίες όπως η συντήρηση. Ενέργειες όπως αυτές αποδεικνύουν ότι η Ευρώπη μπορεί να δράσει αποφασιστικά όταν συσπειρώνει τη συλλογική της δύναμη.Η αναταραχή των τελευταίων μηνών έχει φέρει την Ευρώπη σε ένα γεωπολιτικό σταυροδρόμι. Αντιμέτωπη με τις εχθρικές Ηνωμένες Πολιτείες, την επιθετική Ρωσία και την οικονομικά επιθετική Κίνα, η Ευρώπη θα μπορούσε να πέσει θύμα στρατηγικής παρακμής και σταδιακής προσέγγισης — ή μπορεί να ακολουθήσει τον δρόμο των τολμηρών μεταρρυθμίσεων και να αναδειχθεί ως ένας πιο ισχυρός οικονομικός και γεωπολιτικός παράγοντας μακροπρόθεσμα. Η μετάβαση από τα δειλά βήματα στα μεγάλα άλματα θα απαιτήσει την υπέρβαση των εσωτερικών εμποδίων της Ευρώπης στην αλλαγή, συμπεριλαμβανομένης, για ορισμένα κράτη μέλη, της πολιτικής αστάθειας και των πιεσμένων προϋπολογισμών.Στο βιβλίο των απομνημονευμάτων του, ο Ζαν Μονέ, ένας από τους ιδρυτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έγραψε ότι «η Ευρώπη θα σφυρηλατηθεί μέσα από κρίσεις και θα είναι το άθροισμα των λύσεων που θα υιοθετηθούν για την αντιμετώπισή τους». Όπως και οι κρίσεις που αντιμετώπισαν οι προηγούμενες γενιές Ευρωπαίων ηγετών, η τρέχουσα κρίση, που έχει τις ρίζες της στο χάος της κυβέρνησης Τραμπ, έχει τη δυνατότητα να ωθήσει την Ευρώπη σε μετασχηματιστικές γεωπολιτικές και οικονομικές ενέργειες.Πηγή: Foreign Affairs

The post Τι χρειάζεται η Ευρώπη για να ηγηθεί; Η αυτοκαταστροφή των ΗΠΑ απαιτεί αυτοβοήθεια από την Ευρώπη appeared first on Militaire.gr.