ΤΑ ΤΟΥΡΚΙΚΑ «ΟΝΕΙΡΑ» ΚΙ ΟΙ ΜΕΓΑΛΟΙ ΠΑΙΚΤΕΣ

ΤΑ ΤΟΥΡΚΙΚΑ «ΟΝΕΙΡΑ» ΚΙ ΟΙ ΜΕΓΑΛΟΙ ΠΑΙΚΤΕΣ12.04.2018Άρθρα

Δυσοίωνη για την Αγκυρα η διεθνής συγκυρία, αλλά θα ήταν τεράστιο λάθος να υποτιμηθεί ο κίνδυνος

Από τον
Γιάννη Κουριαννίδη*

Πρόσφατα η Αγκυρα δήλωσε ότι μπορεί να αντέξει και δεύτερο μέτωπο στρατιωτικών επιχειρήσεων, πέραν αυτού της Συρίας. Και για να γίνει απολύτως σαφές τι εννοεί, ανέφερε ξεκάθαρα ως τέτοιο το Αιγαίο! Εκτοτε, βεβαίως, προσπάθησε να δώσει διάφορα μηνύματα προς την

ελληνική πλευρά, ότι αυτό δεν ήταν απλώς ένα πυροτέχνημα, αλλά το εννοούσε απόλυτα.

Ο εμβολισμός του σκάφους του Λιμενικού μας, η αιχμαλωσία των δύο στρατιωτικών μας, η κλιμακούμενη προκλητικότητα των υπερπτήσεων και των παραβιάσεων στον εναέριο χώρο του Αιγαίου ήταν μερικά από αυτά. Φυσικά, και η διαφαινόμενη απόφαση της Τουρκίας να πλασαριστεί ως ο δυνατός παίκτης στη νέα διεθνή γεωπολιτική σκακιέρα που διαμορφώνεται δεν πρέπει να μας αφήνει αδιάφορους.

Είναι φανερό ότι η απόφαση αυτή αφενός ενέχει για την ίδια υψηλό βαθμό κινδύνου, αφετέρου όμως προβάλλει ως αναγκαία επιλογή της για την κεφαλαιοποίηση των γεωπολιτικών επενδύσεών της επί σειράν ετών, με επίκεντρο την αυτάρκεια της οικονομίας της και τον αμυντικό/επιθετικό εξοπλισμό της. Είναι, όμως, τα πράγματα ευοίωνα για την Αγκυρα προς μια τέτοια προοπτική;

Καταρχάς, είναι δεδομένο ότι ουδείς από τους σημερινούς μεγάλους παίκτες στη διεθνή σκηνή θα δεχτεί ακόμη έναν και μάλιστα με τη στρατιωτική ισχύ και τη δημογραφική ανάπτυξη της σημερινής Τουρκίας. Η σύγκλιση της Αγκυρας με τη Μόσχα, για λόγους που εξηγήσαμε και σε προηγούμενο άρθρο μας στη «δημοκρατία» (Τετάρτη 4 Απριλίου), θα πρέπει να θεωρηθεί μάλλον ως ευκαιριακή και πολύ λιγότερο ως στρατηγικής σημασίας.

Από την άλλη μεριά, όσο κι αν ο Τραμπ αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα με το βαθύ κράτος των ΗΠΑ, που φαίνεται ότι έχει επενδύσει σημαντικά κεφάλαια στην ισλαμιστική Τουρκία, δείχνει να κερδίζει σταδιακά το παιχνίδι στο εσωτερικό της χώρας του, ξηλώνοντας βήμα βήμα τους θύλακες του καθεστώτος των Δημοκρατικών σε επίπεδο προσώπων αλλά και θεσμών.

Η Ευρωπαϊκή Ενωση, μετά την αποχώρηση από αυτήν του αγγλοσαξονικού κόσμου και την ανάπτυξη εθνικοπατριωτικών κινημάτων στις χώρες της, δείχνει ανίκανη να διαδραματίσει ενεργό και ουσιαστικό ρόλο στις γεωπολιτικές εξελίξεις, ενώ η λεκτική προς το παρόν αλλά σκληρότατη σύγκρουση Τουρκίας - Γαλλίας (της μόνης δηλαδή χώρας μέσα στην Ε.Ε. με αξιόμαχες ένοπλες δυνάμεις) μάλλον κλείνει οριστικά την πόρτα της Ευρώπης στην Αγκυρα, έστω και σε επίπεδο ελαφράς σύνδεσης με αυτήν. Κάτι που όχι απλώς δεν πρέπει να αγνοηθεί, αλλά αντιθέτως να ληφθεί σοβαρότατα υπ’ όψιν, είναι ότι την πρόσφατη υποβάθμιση της τουρκικής οικονομίας από τους διεθνείς οίκους ακολούθησε η ραγδαία υποτίμηση της τουρκικής λίρας, που από ισοτιμία σχεδόν 1:1 με το ευρώ έφτασε ήδη 1:5, ενώ σε σχέση με το δολάριο αυτή είναι σήμερα 1:4. Αντιλαμβάνεται, λοιπόν, κανείς ότι επειδή ο βαθμός αυτάρκειας της πολεμικής βιομηχανίας της Τουρκίας δεν είναι τέτοιος ώστε να αγνοηθεί αυτή η εξέλιξη, όλα αυτά περί δύο πολεμικών μετώπων ακούγονται μάλλον ως γελοιότητες. Ηδη οι πολεμικές επιχειρήσεις στη Συρία κόστισαν πάρα πολύ στην τουρκική οικονομία.

Η στροφή στον παράλληλο εξοπλισμό της πολεμικής μηχανής της από τη Ρωσία ίσως να αποτελεί και μια προσπάθεια αναπλήρωσης της αδυναμίας αγοράς εξοπλιστικών συστημάτων από την «ακριβή» πλέον για την τουρκική οικονομία Δύση, αφού το ρούβλι ακολουθεί και αυτό καθοδική πορεία λόγω των οικονομικών κυρώσεων της Δύσης προς τη Ρωσία.

Σε κάθε περίπτωση θα ήταν μέγα λάθος να υποτιμούμε τον κίνδυνο ωραιοποιώντας καταστάσεις. Η διεθνής ρευστότητα είναι μεγάλη, αφού στην ουσία ζούμε την αναδιάταξη των πιονιών στη γεωπολιτική σκακιέρα, ενώ και η μεγαλομανία ενός ηγέτη όπως ο Ερντογάν, που νιώθει παντοδύναμος στο εσωτερικό της χώρας του, μπορεί να τον κάνει απρόβλεπτο και επικίνδυνο, τόσο για τους γείτονες όσο και για τον λαό του.

*Διευθυντής περιοδικού «Ενδοχώρα»