Νέα έργα, μέσω επεκτάσεων των συμβάσεων παραχώρησης

Νέα έργα, μέσω επεκτάσεων των συμβάσεων παραχώρησης03.06.2018Οικονομία

Τη χρηματοδότηση της αναβάθμισης του οδικού δικτύου από τους εργολάβους που εκμεταλλεύονται τους αυτοκινητοδρόμους επιδιώκει η κυβέρνηση

Από τον
Φώτη Κόλλια

Τα άδεια κρατικά ταμεία οδηγούν την κυβέρνηση σε διαπραγμάτευση με τους εργολάβους που διαχειρίζονται τους οδικούς άξονες, ώστε να αναλάβουν τη χρηματοδότηση νέων έργων, με ταυτόχρονη παράταση των 30ετών συμβάσεων παραχώρησης.
Το μοντέλο της Ιταλίας και της Γαλλίας

υποστηρίζει πως θα ακολουθήσει το υπουργείο Υποδομών, με την παράταση των συμβάσεων παραχώρησης επτά οδικών αξόνων, ώστε να κατασκευάσουν οι εργολάβοι πρόσθετα έργα με δικά τους κεφάλαια. Οι περισσότερες συμβάσεις (οι πέντε από τις επτά) λήγουν σχεδόν σε τρεις δεκαετίες, με τον υπουργό Υποδομών Χρ. Σπίρτζη να υπόσχεται, μέσω της παράτασης, και μείωση των διοδίων. Τα νέα έργα που θα βρεθούν στο επίκεντρο των διαπραγματεύσεων, τα οποία αναμένεται να αρχίσουν σύντομα, περιλαμβάνουν την επέκταση της Ιονίας Οδού μέχρι την Κακαβιά (δηλαδή, την κατασκευή του τμήματος Ιωάννινα - Κακαβιά), το στοιχειωμένο τμήμα Πύργος - Τσακώνα κ.ά.

Ο κ. Σπίρτζης επικαλέστηκε προ ημερών το παράδειγμα της Ιταλίας, αλλά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έθεσε αυστηρότατους όρους για να εγκρίνει τη συμφωνία κυβέρνησης - παραχωρησιούχων. Συγκεκριμένα, πριν από λίγες εβδομάδες ενέκρινε τη συμφωνία επέκτασης δύο συμβάσεων παραχώρησης για τέσσερα χρόνια, με τη δέσμευση των εταιριών που τους διαχειρίζονται πως θα επενδύσουν περί τα 8,5 δισ. ευρώ σε νέα οδικά έργα. Οι εταιρίες που διαχειρίζονται τους δύο δρόμους, η Autostrade per I’ Italia (ASPI) και η Societa Iniziative Austradai e Servizi (SIAS), θα χρησιμοποιήσουν τα πρόσθετα έσοδα από την επέκταση των συμβάσεων για να ολοκληρώσουν την κατασκευή του άξονα Asti - Cuneo (Α33). Η συμφωνία προβλέπει πλαφόν στα έσοδα που μπορούν να έχουν οι δύο παραχωρησιούχοι από την πώληση των περιουσιακών τους στοιχείων στο τέλος των συμβάσεων (με τη διαφορά να πηγαίνει στο Δημόσιο). Για να εγκρίνει τη συμφωνία η Κομισιόν, η ιταλική κυβέρνηση δεσμεύτηκε ότι θα πραγματοποιήσει νέους διαγωνισμούς για την παραχώρηση δύο οδικών αξόνων που εκμεταλλεύεται σήμερα η SIAS και λήγουν το 2019. Ετσι θα ενισχυθεί ο ανταγωνισμός, με την είσοδο νέων ομίλων στην ιταλική αγορά.

Αντίστοιχο σχέδιο, έπειτα από πολυετή διαπραγμάτευση, είχε υιοθετήσει το 2015 η Γαλλία, με στόχο την αναβάθμιση του εθνικού δικτύου. Οι συμβάσεις παραχώρησης επεκτάθηκαν στη Γαλλία κατά μόλις δύο χρόνια, με τη συμφωνία που πέτυχε ο τότε υπουργός Οικονομίας και σημερινός πρόεδρος της χώρας Εμανουέλ Μακρόν να προβλέπει ότι οι εργολάβοι θα επενδύσουν 4,2 δισ. ευρώ. Προέβλεπε, επίσης, πως, αν τα έσοδα των παραχωρησιούχων από τα διόδια ξεπερνούσαν το 30% των αρχικών προβλέψεων, τότε η διαφορά θα πήγαινε κατευθείαν στα ταμεία του δημοσίου. Ο Mακρόν υποστήριζε πως οι συμβάσεις παραχώρησης που είχαν υπογραφεί στο παρελθόν με εταιρίες, όπως οι γαλλικές Vinci και η Eiffage, η ισπανική Abertis και η αυστραλιανή Macquarie, ήταν «γενναιόδωρες».

Σε πρόσφατη απόφαση του Χρ. Σπίρτζη προβλέπεται η σύσταση ομάδας εργασίας που θα εξετάσει τις επεκτάσεις των επτά συμβάσεων παραχώρησης. Συγκεκριμένα, πρόκειται για τις συμβάσεις:

1 «Μελέτη, Κατασκευή, Αυτοχρηµατοδότηση και Εκµετάλλευση της ζεύξης Ρίου - Αντιρρίου».

2 «Μελέτη, Κατασκευή, Αυτοχρηµατοδότηση και Εκµετάλλευση της ελεύθερης λεωφόρου Ελευσίνας - Σταυρού - Αεροδροµίου Σπάτων και Δυτικής Περιφερειακής Λεωφόρου Υµηττού».

3 «Μελέτη, Κατασκευή, Χρηµατοδότηση και Εκµετάλλευση, Λειτουργία και Συντήρηση µε σύµβαση παραχώρησης του Αυτοκινητόδροµου της Ιόνιας Οδού από Αντίρριο µέχρι Ιωάννινα, ΠΑΘΕ Αθήνα (Α/Κ Μεταµόρφωσης) - Μαλιακός (Σκάρφεια) και Συνδετήριος Κλάδος του ΠΑΘΕ Σχηµατάρι - Χαλκίδα»,

4 «Μελέτη, Κατασκευή, Χρηµατοδότηση, Εκµετάλλευση, Λειτουργία και Συντήρηση µε Σύµβαση Παραχώρησης του Αυτοκινητόδροµου Κόρινθος - Τρίπολη - Καλαµάτα και Κλάδος Λεύκτρο - Σπάρτη».

5 «Μελέτη, Κατασκευή, Χρηµατοδότηση, Εκµετάλλευση, Λειτουργία και Συντήρηση µε Σύµβαση Παραχώρησης του Αυτοκινητόδροµου Κεντρικής Ελλάδος (Ε65)».

6 «Μελέτη, Κατασκευή, Χρηµατοδότηση, Εκµετάλλευση, Λειτουργία και Συντήρηση µε Σύµβαση Παραχώρησης του Αυτοκινητόδροµου Πάτρα - Αθήνα - Θεσσαλονίκη - Εύζωνοι (ΠΑΘΕ), τµήµα Μαλιακός - Κλειδί».

7 Μελέτη, Κατασκευή, Χρηµατοδότηση, Εκµετάλλευση, Λειτουργία και Συντήρηση µε Σύµβαση Παρα-χώρησης του Αυτοκινητόδροµου Ελευσίνα - Κόρινθος - Πάτρα - Πύργος - Τσακώνα».

Το σχέδιο για χρονική διεύρυνση, με πρόβλεψη και για μειώσεις διοδίων

Στην απόφαση του υπουργού Υποδομών αναφέρεται ότι -παράλληλα με την προώθηση των νέων έργων με συμβάσεις παραχώρησης (υποθαλάσσια ζεύξη Σαλαμίνας - Περάματος, νέο αεροδρόμιο Ηρακλείου, Βόρειος Οδικός Αξονας Κρήτης)- «είναι σκόπιµη, παράλληλα µε την ολοκλήρωση των παραπάνω διαγωνισµών και την ανάθεση των συµβάσεων παραχώρησης, η διερεύνηση της δυνατότητας επέκτασης των υφιστάµενων συµβάσεων παραχώρησης, στο πλαίσιο ενός συνολικού στρατηγικού σχεδίου για την υλοποίηση υποδοµών, µε έµφαση στον κοινωνικό χαρακτήρα των έργων και στην προστασία του περιβάλλοντος» (μείωση διοδίων για τις λεγόμενες κοινωνικές ομάδες, όπως άνεργοι, ανάπηροι, άποροι κ.λπ.).

Η διερεύνηση της δυνατότητας αυτής «προϋποθέτει για κάθε υποβαλλόµενη πρόταση, σε πρώτη φάση, την εκπόνηση των πάσης φύσεως µελετών και ερευνών που είναι αναγκαίες για τον ασφαλή προσδιορισµό της τεχνικής λύσης, του κατασκευαστικού κόστους αυτής καθώς και της µελέτης κόστους - οφέλους. Επίσης, απαιτείται η εκπόνηση των κυκλοφοριακών µελετών που είναι αναγκαίες για τη δηµιουργία του νέου χρηµατοοικονοµικού µοντέλου που θα επιτρέψει στο Δηµόσιο, σε δεύτερη φάση και κατά την απόλυτη κρίση του, να εξετάσει κατά πόσον είναι συµφέρουσα και υπό ποιους όρους η επιλογή της επέκτασης κάθε σύµβασης παραχώρησης.

Οπως αναφέρεται στην απόφαση του Χρ. Σπίρτζη, «εφόσον το Δηµόσιο κατά την απόλυτη κρίση του αποφασίσει την υποβολή φακέλου κρατικής ενίσχυσης προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την υλοποίηση έργων, η συγκροτούµενη µε την παρούσα απόφαση Οµάδα Εργασίας θα υποστηρίξει όλα τα ζητήµατα, στο πλαίσιο της απαιτούµενης διαδικασίας, διατυπώνοντας προτάσεις προς την ΕΥΔΕ/ΚΣΕΣΠ (σ.σ.: την ειδική υπηρεσία του υπουργείου για τα έργα με συμβάσεις παραχώρησης) και αναλαµβάνοντας δράσεις προς τρίτους φορείς (Δήµους, Περιφέρειες και λοιπούς εµπλεκόµενους φορείς), πάντα στο πλαίσιο υποβοήθησης της ΕΥΔΕ/ΚΣΕΣΠ».