Επιδότηση ενοικίου: Πώς το κράτος θα επιβραβεύει «μπαταχτσήδες» και θα τιμωρεί τους συνεπείς

Η διαδικασία θα γίνεται αυτόματα και χωρίς διασταυρώσεις, με βάση μόνο τα στοιχεία που θα δηλώνει ο ενοικιαστής στη φορολογική του δήλωση.

Αν δεν υπάρξουν άμεσες διορθώσεις στο υπό διαβούλευση νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας, από το Νοέμβριο του 2025 το Κράτος θα χορηγεί επιδότηση ενοικίου ακόμη και σε ενοικιαστές που δεν θα έχουν καταβάλει ούτε ένα ευρώ στον ιδιοκτήτη τους. Η διαδικασία, όπως προβλέπεται από το άρθρο 70 του νομοσχεδίου, θα γίνεται αυτόματα και χωρίς διασταυρώσεις, με βάση μόνο τα στοιχεία που θα δηλώνει ο ενοικιαστής στη φορολογική του δήλωση.

Έτσι, θα δημιουργηθεί ένα σύστημα στο οποίο ο κάθε ενοικιαστής που θα έχει δηλώσει απλώς τον αριθμό μίσθωσης, ακόμη και αν θα έχει αφήσει απλήρωτα όλα τα ενοίκια του έτους, θα μπορεί να εισπράττει επιδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό. Την ίδια στιγμή, ο ιδιοκτήτης θα έχει δηλώσει τα ποσά ως ανείσπρακτα, θα έχει χάσει έσοδα και δεν θα φορολογείται, με αποτέλεσμα και το Δημόσιο να χάνει σημαντικά φορολογικά έσοδα.

Φοιτητές που θα πληρώνουν το ενοίκιό τους με μετρητά «στο χέρι» θα αποκλείονται αυτόματα από κάθε κρατική στήριξη, ακόμα κι αν τηρούν τις υποχρεώσεις τους, αφού η επιδότηση θα χορηγείται μόνο με αποδεδειγμένη τραπεζική πληρωμή. Ο παραλογισμός θα κορυφώνεται όταν οι πραγματικά συνεπείς θα τιμωρούνται, ενώ οι ασυνεπείς θα επιβραβεύονται με δημόσιο χρήμα.
Παράλληλα, οι επιχειρήσεις που θα συνεχίσουν να καταβάλλουν τα ενοίκια επαγγελματικής στέγης με μετρητά δεν θα μπορούν να εκπέσουν το κόστος από τα φορολογικά τους έξοδα, κάτι που θα οδηγήσει σε αυξημένο φορολογικό βάρος, ακόμα και για μικρομεσαίες επιχειρήσεις που θα πασχίζουν να επιβιώσουν.

Οι ιδιοκτήτες που θα πραγματοποιούν δαπάνες για συντήρηση ή ανακαίνιση, αν δεν πληρώνουν ηλεκτρονικά, δεν θα έχουν τη δυνατότητα να εκπέσουν το 5% από τη φορολογία τους, ενώ για να διατηρήσουν το δικαίωμα στην έκπτωση των 16.000 ευρώ για ενεργειακές αναβαθμίσεις, θα πρέπει να αποδείξουν ηλεκτρονικά όλες τις συναλλαγές. Ακόμη κι αν κρατούν αποδείξεις, χωρίς τραπεζικό ίχνος οι δαπάνες θα θεωρούνται «αόρατες» από την Εφορία.

Την ίδια στιγμή, ενοικιαστές που θα βρίσκονται σε δικαστική διαμάχη με τον ιδιοκτήτη, έχοντας αφήσει μήνες απλήρωτων ενοικίων, θα μπορούν να εισπράττουν κανονικά την επιδότηση, εφόσον η δήλωση μίσθωσης παραμένει καταχωρισμένη. Δηλαδή, το Κράτος θα καταλήξει να χρηματοδοτεί εκείνους που όχι μόνο θα έχουν βλάψει ιδιώτες, αλλά και το ίδιο το Δημόσιο.

Η αδιαφάνεια θα ανοίξει την πόρτα και σε περιπτώσεις εικονικών μισθώσεων, όπου άτομα θα δηλώνουν ότι κατοικούν σε ακίνητα για να εισπράττουν επιδότηση, χωρίς να έχουν οποιαδήποτε οικονομική σχέση με τον ιδιοκτήτη ή να πραγματοποιούν καταβολές. Οι επιδοτήσεις θα εγκρίνονται αυτόματα, ελλείψει μηχανισμού διασταύρωσης.

Εάν διατηρηθεί αυτό το καθεστώς, η αγορά κατοικίας θα οδηγηθεί σε μεγαλύτερη αποσταθεροποίηση. Πολλοί ιδιοκτήτες θα επιλέξουν να κρατήσουν τα ακίνητά τους κλειστά, φοβούμενοι ότι θα ξαναβρεθούν παγιδευμένοι από αθέμιτους ενοικιαστές, χωρίς προστασία και χωρίς πρόσβαση στη φορολόγηση.

Τέλος, η ανεξέλεγκτη καταβολή της επιδότησης, χωρίς επαρκείς μηχανισμούς ελέγχου και διασταύρωσης, δεν προκαλεί μόνο αδικίες εις βάρος των συνεπών, αλλά αναμένεται να οδηγήσει και σε μια παράπλευρη αλλά σοβαρή συνέπεια: την άνοδο των τιμών των ενοικίων. Όπως έχει παρατηρηθεί διεθνώς σε αντίστοιχες περιπτώσεις, η συστηματική εισροή κρατικού χρήματος χωρίς σαφείς προϋποθέσεις τείνει να ενσωματώνεται στις απαιτήσεις των ιδιοκτητών, με αποτέλεσμα η αγορά να προσαρμόζει προς τα πάνω τις τιμές. Έτσι, αντί η ενίσχυση να διευκολύνει την πρόσβαση στη στέγη, κινδυνεύει να λειτουργήσει ως μηχανισμός τεχνητής αύξησης των ενοικίων, επιβαρύνοντας τελικά περισσότερο εκείνους που πραγματικά χρειάζονται στήριξη.