Ο «πολιτικός» Μάνος Λοΐζος και πέντε τραγούδια που αγαπήσαμε περισσότερο (video)

Ο αγαπημένος των πολλών και των αγώνων Μάνος Λοΐζος ως συνθέτης ασχολήθηκε κατά βάση με το πολιτικό τραγούδι. Αν και έγραψε μεγάλες λαϊκές επιτυχίες, έντυσε μουσικά πολλά θεατρικά και κινηματογραφικές ταινίες, τα τραγούδια που ταυτίστηκαν με την μορφή του στη λαϊκή μνήμη είναι τα πολιτικά τραγούδια.

Παρατηρώντας την πορεία του, βλέπουμε ότι το πρώτο του κομμάτι είναι σε στίχους του Λόρκα, ελεύθερη απόδοση Ν. Γκάτσου. Επίσης,

τα λίγα τραγούδια που έγραψε ο ίδιος, είναι κυρίως πολιτικά όπως ακόμα αυτά που επέλεξε να ερμηνεύσει.

Θυμίζουμε ότι ο δίσκος «Τα τραγούδια μας» (1976), ένας δίσκος με θεματολογία γύρω από τους αγώνες της εργατικής τάξης και τα κοινωνικά προβλήματα, που έκανε με τον Φώντα Λάδη και ερμηνευτή τον Γιώργο Νταλάρα ξεπέρασε τα 100.000 αντίτυπα.

Όπως ο ίδιος απαντάει σε ερώτηση του Δημήτρη Γκιώνη (περιοδικό το Τετράδιο, Φεβρουάριος 1974) στο αν θεωρεί τον εαυτό του στρατευμένο: «Αν θεωρήσουμε στράτευση τη διαρκή εξυπηρέτηση της κοινωνικής συνείδησης, τότε, σαν ένα ενεργό μέρος κι εγώ αυτής της κοινωνικής συνείδησης, θεωρώ τον εαυτό μου στρατευμένο.»

Ο ίδιος στην επταετία κυνηγήθηκε από το καθεστώς και όπως χαρακτηριστικά θυμάται ο Λευτέρης Παπαδόπουλος «(17 Νοεμβρίου 1973)… μια ομάδα πραιτοριανών του καθεστώτος, με κλοτσιές στην πόρτα και κραυγές, θα τον συλλάβει, προπηλακίζοντάς τον μπρος στα έντρομα μάτια της Μυρσίνης, θα τον σπρώξει σε μια κλούβα και θα τον οδηγήσει προς άγνωστη κατεύθυνση. Ύστερα από τέσσερις μέρες αγωνίας, θα μαθευτεί πως ο Μάνος είναι ριγμένος στα μπουντρούμια της Χωροφυλακής Νέας Ιωνίας. Θ ακολουθήσει μια σειρά ενεργειών, από πολλές πλευρές, για τη μεταφορά του στο τμήμα της Αγίας Παρασκευής, όπου οι συνθήκες διαβίωσης των κρατουμένων είναι καλύτερες, και τελικά, στις 25 Νοεμβρίου, ο Μάνος θα αφεθεί ελεύθερος…. ….ο ίδιος μου έλεγε ότι η Ασφάλεια είχε επισημάνει τα όνομά του σ έναν κατάλογο «φίλα διακείμενων» καλλιτεχνών στα γραφεία της ΕΔΑ και, με το που συνέβαινε κάτι, έσπευδε να τον συλλάβει προληπτικά…».

Η εποχή τότε δεν ήταν εύκολη για τους καλλιτέχνες ακόμα και για τους γνωστούς. Από όσα βιογραφικά σημειώματα έχουν γραφτεί για τον Μάνο Λοΐζο βλέπουμε ότι ενώ τα πρώτα χρόνια που έχει δισκογραφική παρουσία, εμφανίζεται δίπλα στο Μίκη Θεοδωράκη, ζει πάρα ταύτα σε κατάσταση φτώχειας όπως και άλλοι -κατόπιν γνωστοί- δημιουργοί.

Τα χρόνια εκείνα δεν θυμίζουν σε τίποτα τα τωρινά αλλά δεν είναι τυχαία και η μορφή της τότε μουσικής εν συγκρίσει με την σημερινή, δεδομένης της άμεσης σχέσης που έχει ή τέχνη με την εκάστοτε εποχή που υπηρετεί.

Ειδικότερα την περίοδο που θα βρεθεί στο Λονδίνο θα βιώσει μεγάλη ταλαιπωρία για να γυρίσει εν τέλει στην Ελλάδα και να βγάλει τον πρώτο μεγάλο δίσκο. Επιπλέον πολλά τραγούδια που γράφτηκαν την δεκαετία του 1960 θα μπορέσουν πολύ αργότερα (μετά την κατάρρευση του καθεστώτος) να δισκογραφηθούν ενώ μέχρι τότε θα ακούγονται αποκλειστικά μέσα στις μπουάτ και σε ζωντανές εμφανίσεις.

Πολιτικά ο Μάνος Λοΐζος θα κινηθεί στους χώρους της Αριστεράς και δεν είναι τυχαίο που το 1978 θα ηγηθεί του συνδικαλιστικού σωματείου ΕΜΣΕ για την είσπραξη των πνευματικών δικαιωμάτων των δημιουργών (έως σήμερα ο μεγαλύτερος μονοπωλιακός εισπρακτικός μηχανισμός των πνευματικών δικαιωμάτων είναι η ΑΕΠΙ με την οποία και συγκρούστηκε). Ο αγώνας δρόμου που έκανε με την ΕΜΣΕ θα στοιχίσει στην ήδη επιβαρημένη υγεία του, η οποία του επιβάλλει ένα τρόπο ζωής που δεν θα ακολουθήσει.

Θα φύγει από τη ζωή 17 Σεπτεμβρίου του 1982, σε νοσοκομείο της Μόσχας.