Πετρέλαιο έχουμε… παιχνίδια παίζονται!

Α΄ ΜΕΡΟΣ

Ρεπορτάζ: ΑΡΤΖΗ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΥ – ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΝΤΑΣΚΑΣ

«Πετρέλαιο δεν έχουμε! Ή, τουλάχιστον, μέχρι τώρα δεν έχουν βρει παρά ελάχιστα.» (11/12/2009) «Ανακοινώνω σήμερα ότι η Ελλάδα ξεκινά έρευνες πετρελαίου και φυσικού αερίου στο Ιόνιο και νότια της Κρήτης και η απόφαση για τη σχετική προκήρυξη υπογράφεται άμεσα.» (10/9/2011) Οι δύο παραπάνω αντιφατικές δηλώσεις,

τις οποίες χωρίζουν μόλις δύο χρόνια, έχουν ειπωθεί από το ίδιο πρόσωπο. Αν είχαν ειπωθεί από έναν τυχαίο άνθρωπο, οι περισσότεροι που θα τον άκουγαν θα θεωρούσαν, τουλάχιστον οι πιο ευγενικοί, ότι απλώς ο ομιλών δεν ξέρει τι του γίνεται, ενώ οι πιο καχύποπτοι ότι αυτή η στροφή 180ο δεν είναι τυχαία και ότι καθεμία από τις δηλώσεις υπηρετούσε κάποια σκοπιμότητα τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή που ειπώθηκε.
Κι όμως οι διατυπώσεις αυτές εκφράστηκαν από Έλληνα πολιτικό από την κορυφαία θέση που μπορεί να έχει αυτός, εκείνη του πρωθυπουργού, ο οποίος μάλιστα έχει θητεύσει σε κυβερνήσεις χρόνια, έχοντας ηγετικό ρόλο σε νευραλγικά υπουργεία, όπως το υπουργείο Εξωτερικών. Πρόκειται για τον Γιώργο Παπανδρέου. Είναι, λοιπόν, να απορεί κανείς και μετά από τέτοιες δηλώσεις γιατί να υπάρχει ένα τόσο θολό τοπίο σχετικά με το αν η Ελλάδα κρύβει στο υπέδαφός της κάποιον θησαυρό που θα τη βγάλει από τη δύσκολη θέση που βρίσκεται σήμερα, αλλά και χρόνια τώρα ή αν πρόκειται απλώς για… άνθρακα. Αυτή την απορία αποφασίσαμε και εμείς να λύσουμε. Και να ερευνήσουμε. Όσοι γνωρίζοντες, λοιπόν, προσέλθετε!
Αρχίσαμε, λοιπόν, από το Α το αλφάβητο του πετρελαίου. Και εν αρχή ην ο άνθρωπος. Ποιος γνωρίζει, τι γνωρίζει, πού φυλάει το μυστικό; Τι γνωρίζει το κράτος μας και πού φυλάει τα μυστικά του;
Οι απαντήσεις θα σοκάρουν τόσο όσο σοκάρεται κανείς από την απάντηση ότι τα απόρρητα στοιχεία είναι κλειδωμένα σε κτήριο ιδιώτη και μακριά από τις κρατικές υπηρεσίες. Προφανώς σκοπίμως, γιατί τα συμφέροντα είναι τεράστια και από την πλευρά τού να μην προωθούνται οι έρευνες και για να μη φτάσουμε στην εκμετάλλευση. Γιατί πετρέλαιο έχουμε. Απλά δεν ξέρουμε πόσο και πού ακριβώς. Όπως και φυσικό αέριο.
Η έρευνά μας μας οδήγησε στους ανθρώπους που ξέρουν καλύτερα από τον καθένα το θέμα των υδρογονανθράκων στην Ελλάδα και λόγω των σπουδών τους, αλλά και γιατί έχουν υπηρετήσει σε θέσεις που σχετίζονται με το θέμα σε Ελλάδα και εξωτερικό. Οι επιστήμονες αυτοί έχουν δημιουργήσει το Ελληνικό Ινστιτούτο Υδρογονανθράκων που, όπως αναφέρεται και στην επίσημη ιστοσελίδα του, σκοπός του είναι να βοηθήσει στην προαγωγή της ανάπτυξης της έρευνας και εκμετάλλευσης ΥΑ στην Ελλάδα με την οργάνωση σεμιναρίων, ημερίδων, με τη διάδοση της γνώσης σε θέματα Ε&Ρ, όσο και με το να παράσχει βοήθεια:
- Στο σχετικό υπουργείο Ενέργειας (ΥΠΕΚΑ) στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του να δραστηριοποιήσει ξανά τον κλάδο Ε&Ρ στην Ελλάδα.
- Σε ιδιωτικές εταιρείες του κλάδου που σκέφτονται να δραστηριοποιηθούν στην Ελλάδα.
Η συζήτηση αρχικά με τον πρόεδρο κύριο Καρκούλια και κατόπιν με τα υπόλοιπα μέλη του διοικητικού συμβουλίου μάς οδήγησε σε κάποια πολύ σημαντικά συμπεράσματα και κυρίως έδωσε απαντήσεις σε απορίες ή ασάφειες που έχουν δημιουργήσει για το θέμα οι διάφορες κυβερνήσεις. Τελικά, έχουμε πετρέλαιο ή φυσικό αέριο στην Ελλάδα;
Από τη συνέντευξη που πήραμε δίνεται ακριβής απάντηση στη συγκεκριμένη ερώτηση. Πώς είναι δυνατόν να μην έχουμε μια σαφή απάντηση ακόμα όταν, σύμφωνα και με τα όσα μας καταμαρτυρούν τα μέλη του ΕΛΛΙΝΥ, «oι έρευνες για υδρογονάνθρακες στην Ελλάδα ανάγονται στις αρχές του 20ού αιώνα (1903), παρά το γεγονός ότι υπάρχουν αναφορές για κάποιες προσπάθειες οι οποίες έλαβαν χώρα τη δεκαετία του 1860»;
Αν κάποιος, όπως και εμείς, ζητήσει να μάθει πού είναι τα αρχεία του κράτους σχετικά με τις μέχρι σήμερα εργασίες πάνω στην έρευνα των υδρογονανθράκων θα ανακαλύψει ότι αυτά βρίσκονται σε δύο διαφορετικά σημεία αποθηκευμένα και, μάλιστα, σε ιδιωτικούς χώρους! Αυτή και μόνο η κίνηση δεν είναι ύποπτη σχετικά με το θέμα της έρευνας για πετρέλαιο στην Ελλάδα; Δεν οδηγεί αβίαστα στο συμπέρασμα ότι προφανώς για κάποιους λόγους το κράτος δεν θέλει να ξέρουμε τι γίνεται; Γιατί, άραγε, σύμφωνα με τα στοιχεία που μας έδωσαν από το ΕΛΛΙΝΥ, υπήρξαν περίοδοι έντονου ενδιαφέροντος για έρευνα από πλευράς κράτους, όπως επί πρωθυπουργίας Κωνσταντίνου Καραμανλή κατά την οποία δόθηκαν μεγάλα ποσά για τον σκοπό αυτόν, ενώ από την άλλη υπήρξαν περίοδοι πλήρους… αγρανάπαυσης με κατάργηση οργανισμών που ασχολούνταν με το θέμα;
Γιατί το υπουργείο δεν αναζητά τους πιο αξιόλογους ακόμη και για συμβουλές μόνο σχετικά με την έρευνα υδρογονανθράκων στην Ελλάδα και αντ’ αυτού στελεχώνει διάφορους οργανισμούς με ανθρώπους άσχετους με το θέμα; Γιατί καθυστερούν τόσο οι γεωτρήσεις και γενικά δεν λαμβάνονται μέτρα, ενώ υπάρχει τρόπος για να γίνουν πιο σύντομα οι γεωτρήσεις που δίνουν άμεσα αποτελέσματα στην πορεία των ερευνών; Γιατί αναζωπυρώθηκε το ενδιαφέρον για τον «ελληνικό θησαυρό», τώρα εν μέσω οικονομικής κρίσης, όταν μέχρι και πρόσφατα όποιος το ισχυριζόταν το λιγότερο που χαρακτηριζόταν ήταν γραφικός;
Γιατί δεν έχει οριοθετηθεί ακόμα η ΑΟΖ, η έλλειψη της οποίας αποτελεί εμπόδιο για την περαιτέρω έρευνα υδρογονανθράκων υποθαλάσσια; Γιατί ενώ υπάρχουν ενδείξεις μέχρι και αποδείξεις –κατά τη γνώμη των ειδικών– παρουσίας υδρογονανθράκων στον ελληνικό χώρο, υπάρχουν τόσα εμπόδια για τις αναγκαίες έρευνες χρόνια τώρα;

Γνωρίζουν και οι μέσα…
Είναι πολλά τα λεφτά και τα παιχνίδια που παίζονται μεταξύ των Μεγάλων Δυνάμεων – προστατών των μικρότερων, αλλά πλούσιων χωρών καλά κρατούν και τους κανόνες του παιχνιδιού τους γνωρίζουν απ’ ό,τι φαίνεται και πολλοί εκ των έσω. Το σκανδαλώδες της υπόθεσης είναι ότι εν έτει 2013, που η χώρα μαστίζεται από την οικονομική κρίση και πλήθος ανθρώπων δεν μπορεί να ζεσταθεί γιατί η τιμή του πετρελαίου έχει εκτοξευτεί στα ύψη, εξαιτίας αυτών των παιχνιδιών η χώρα πρέπει να εισάγει ενέργεια, ενώ θα μπορούσε να καλυφθεί από δική της ίσως παραγωγή, κατά την εκτίμηση των ειδικών, αν οι έρευνες είχαν προχωρήσει όπως θα έπρεπε.
«Η Ελλάδα είναι εξαιρετικά περιορισμένη, γιατί η Ελλάδα βασικά πρέπει να κάνει ό,τι ικανοποιεί τους Γερμανούς, οι οποίοι διαθέτουν τα χρήματα αυτήν τη στιγμή» ήταν η απάντηση του νομπελίστα οικονομολόγου Πολ Κρούγκμαν σε ερώτηση του δημοσιογράφου της «Huffington Post» για τα μέτρα που εφαρμόζει η Ελλάδα… Και είναι δηλωτική της κατάστασης που επικρατεί κατά καιρούς στις σχέσεις μεταξύ των αδύναμων και ισχυρών κρατών.
Η απάντηση του Αμερικανού συγγραφέα δεν είναι αρκετή για να εξηγήσει τη συσκότιση γύρω από τις έρευνες υδρογονανθράκων στη χώρα μας. Οι ΗΠΑ είχαν (και ακόμα έχουν) το πάνω χέρι στην πορεία της Ελλάδας και ιδιαίτερα στα ζητήματα πετρελαίου και είναι αποκλειστική τους ευθύνη η στασιμότητα στη χώρα μας.

Μικρό μερίδιο
Πού οφείλεται; Προφανώς στο γεγονός ότι οι ΗΠΑ είχαν έως τώρα άλλες προτεραιότητες στον ενεργειακό τομέα. Τώρα αντιμετωπίζουν το θέμα στην ευρύτερη περιοχή και έτσι ήρθε και η σειρά μας. Προφανώς, όμως, δεν θα μας αφήσουν παρά ένα μερίδιο και αυτό δεν θα είναι του λέοντος. Πόσο είναι αυτό το μερίδιο; Αυτό θα το μάθουμε μετά το… φαγητό.
Αρκεί ένα παράδειγμα για να γίνει κατανοητό το παιχνίδι. Στον Πρίνο της Καβάλας – Θάσου είχαν υπολογίσει ότι θα βγάλουμε συνολικά 50-60 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου. Δεν είχε προϋπολογιστεί καθόλου φυσικό αέριο. Μέχρι σήμερα έχουμε αντλήσει 120 εκατομμύρια βαρέλια και 1 δισεκατομμύριο κυβικά φυσικού αερίου. Και συνεχίζουμε…
Τι σημαίνει αυτό; Ότι η αλήθεια είναι ζητούμενο ακόμα. Και η αλήθεια περιλαμβάνει και το ποιες είναι οι πραγματικές μας ποσότητες και το ποιες, τελικά, θα παρουσιαστούν δημόσια.
Αυτή την έρευνα κάνουμε και αρχίσαμε από το Ελληνικό Ινστιτούτο Υδρογονανθράκων και γιατί έχει πρόσωπα που πρωταγωνίστησαν από άλλες θέσεις στην έρευνα για το αν έχουμε υδρογονάνθρακες και γιατί γνωρίζουν και γιατί είναι πιο ελεύθεροι στις απαντήσεις τους. Φυσικά, τον λόγο θα πάρουν όλοι.

Τι είναι το Ινστιτούτο Υδρογονανθράκων
Για να σας προϊδεάσουμε, παραθέτουμε την πρώτη απάντηση της συνέντευξης του προέδρου του Ελληνικού Ινστιτούτου Υδρογονανθράκων, Βασίλη Καρκούλια. Στο φύλλο της επόμενης Κυριακής θα διαβάσετε ολόκληρη τη συνέντευξη. Ο κ. Καρκούλιας εξηγεί τι είναι και πώς λειτουργεί το Ινστιτούτο:
«Το ΕΛΛΙΝΥ έχει μέχρι τώρα περίπου 60 μέλη, τα οποία καλύπτουν, ίσως χωρίς υπερβολή, όλο το φάσμα των ειδικοτήτων στην έρευνα και στην παραγωγή υδρογονανθράκων. Είναι επιστήμονες, που εργάζονται στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ορισμένοι εκ των οποίων έχουν πρόωρα συνταξιοδοτηθεί. Υπάρχουν 15 μηχανικοί, με ειδίκευση κυρίως στο πετρέλαιο, στις γεωτρήσεις, και στη μηχανική ταμιευτήρων, συμπεριλαμβανομένων και μηχανικών άλλων ειδικοτήτων, όπως χαρτογράφων-τοπογράφων μηχανικών, χημικών μηχανικών, περιβαλλοντολόγων, νομικών, οικονομολόγων κ.ά.
Οι μακροχρόνιες εργασίες πολλών από εμάς και στο εξωτερικό και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αλλά και σε διάφορες πετρελαιοεταιρείες, μας έχουν δώσει τη δυνατότητα συνεργασίας και με εταιρείες και ινστιτούτα του εξωτερικού. Εγώ, ο ίδιος, έχω τελειώσει μηχανικός γεωλόγος του Πολυτεχνείου του Braunschwick Γερμανίας, έχω εργαστεί στο γερμανικό και στο ελληνικό Δημόσιο, σε εταιρείες πετρελαίων στο εξωτερικό, στη Γενική Διεύθυνση Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στη Δημόσια Επιχείρηση Πετρελαίου (ΔΕΠ Α.Ε), μεταξύ άλλων και ως διευθυντής Παραχωρήσεων και Δραστηριοτήτων εξωτερικού.
Στη δημιουργία του Ινστιτούτου μας οδήγησε αφενός η σημερινή δημοσιονομική κατάσταση της χώρας μας και αφετέρου η πεποίθηση ότι, επειδή είμαστε περίπου το 90% των επιστημόνων που έχουν σε βάθος γνώση του αντικειμένου, θα μπορέσουμε να βοηθήσουμε με τον καλύτερο τρόπο στην ανάπτυξη της έρευνας και της παραγωγής υδρογονανθράκων».