Στην εντατική οι… εντατικές

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΑΡΗ

Στα «ψιλά» έχει περάσει απ’ ό,τι φαίνεται η κυβέρνηση το μείζον θέμα των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ), αφού φαίνεται ανίκανη να κατανοήσει το σοβαρό χρόνιο πρόβλημα –τουλάχιστον μιας δεκαετίας– που στοιχειώνει το σύστημα υγείας και κοστίζει εδώ και καιρό τις ζωές εκατοντάδων συνανθρώπων μας.
Η κατάσταση στις μονάδες έχει φτάσει πλέον σε δραματικά επίπεδα, καθώς οι κλίνες σε λειτουργία δεν επαρκούν για την κάλυψη όλων των ασθενών που τις έχουν ανάγκη, ενώ ενδεικτική είναι η λίστα αναμονής στο ΕΚΑΒ ασθενών

που περιμένουν να βρεθεί διαθέσιμη κενή κλίνη ώστε να νοσηλευτούν, η οποία σε περιόδους αιχμής μπορεί να φτάνει τους τριάντα με σαράντα την ημέρα. Ως αποτέλεσμα, τα ποσοστά θνησιμότητας ασθενών που χρήζουν φροντίδα εντατικής θεραπείας, βάσει επίσημων στοιχείων, σκαρφαλώνουν στο «σοκαριστικά» ιλιγγιώδες ποσοστό του 45% εκτός Μονάδας Εντατικής Θεραπείας, έναντι 23% εντός μονάδας.

Το μείζον πρόβλημα
Ο συνολικός αριθμός κλινών Μονάδων Εντατικής Θεραπείας της Ελλάδας αριθμεί σήμερα μόλις 540 και αποτελεί μόνο το 2,2% του συνόλου των νοσοκομειακών κλινών της χώρας, δηλαδή ένα πενιχρό ποσοστό, εάν αναλογιστούμε ότι τα ποσοστά που δίνει ενδεικτικά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας πρέπει να φτάνουν το 8%-12%. Το μείζον, όμως, πρόβλημα εντοπίζεται στο γεγονός ότι αυτήν τη στιγμή οι 154 κλίνες ΜΕΘ, εκ των 540 συνολικά, βρίσκονται εκτός λειτουργίας λόγω έλλειψης προσωπικού, ενώ σύμφωνα με προειδοποιήσεις που έχει εξαγγείλει από τον Νοέμβριο του 2012 η Ελληνική Εταιρεία Εντατικής Θεραπείας, μέχρι τον Μάρτιο του 2013 θα βρεθούν στα πρόθυρα για να κλείσουν άλλες σαράντα με πενήντα μονάδες, εξαιτίας της λήξης των τελευταίων συμβάσεων εργασίας 120 νοσηλευτών και τουλάχιστον 50 γιατρών, που αντιστοιχούν περίπου σε 40 κρεβάτια. Ενδεικτικό αυτής της εγκληματικής έλλειψης είναι πως οι 154 ανενεργές κλίνες ΜΕΘ θα μπορούσαν να εξυπηρετούν καθημερινά τριάντα με σαράντα «βαριά» ασθενείς που έχουν ανάγκη από άμεση ιατρική περίθαλψη, δηλαδή πάνω από 5.000 τον χρόνο.
Ο πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Εντατικής Θεραπείας και καθηγητής της Ιατρικής Σχολής Αθηνών, Απόστολος Αρμαγανίδης, μιλώντας στο «Π», απηύθυνε δραματική έγκλιση για την αναγκαιότητα της άμεσης λειτουργίας των 154 κλινών Μονάδων Εντατικής Θεραπείας, λέγοντας πως για να λυθεί οριστικά το πρόβλημα χρειάζονται να γίνουν προσλήψεις μέσω προκηρύξεων «μόνιμων» γιατρών και νοσηλευτών και όχι συμβασιούχων. Mία διαδικασία, όμως, που μπορεί να είναι χρονοβόρα, αφού για να υλοποιηθεί η προκήρυξη χρειάζεται χρόνος, καθώς ακολουθεί ένα διάστημα για υποβολή αιτήσεων και ένα διάστημα για να κριθούν και να επιλεγούν οι εργαζόμενοι. Παράλληλα, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου και για τις επερχόμενες σαράντα με πενήντα κλίνες που πρόκειται να κλείσουν μέχρι τον Μάρτιο, καθώς πρόκειται για μια εγκληματική κωλυσιεργία που θα βάλει σε μεγάλο κίνδυνο ακόμα περισσότερους ασθενείς.
Ο Απόστολος Αρμαγανίδης υπογράμμισε πως για να καλυφθούν πλήρως οι ανάγκες των ανενεργών κλινών χρειάζονται περί τους 500 νοσηλευτές, με τον αριθμό των γιατρών να κυμαίνεται σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα, για τον λόγο ότι τρεις νοσηλευτές κατά μέσο όρο αντιστοιχούν σε ένα κρεβάτι.

Το θέμα στη Βουλή
Το θέμα, όμως, με τις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας έφτασε πρόσφατα –για ακόμα μια φορά– και στη Βουλή, όταν ο τέως υφυπουργός Εργασίας, Νίκος Νικολόπουλος, κατέθεσε μια σειρά ερωτημάτων προς τον υπουργό Υγείας, με θέμα την τραγική κατάσταση των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας της χώρας μας, αναφέροντας το χαρακτηριστικό παράδειγμα του «Αγ. Ανδρέα» που έχει δυναμικότητα δέκα κλινών, αλλά λειτουργούν μόλις οι έξι.
Το απίστευτο είναι μάλιστα πως στο άμεσο διάστημα θα εγκατασταθεί και ο καινούργιος εξοπλισμός, ο όποιος όμως λόγω έλλειψης προσωπικού θα παραμείνει αναξιοποίητος. Το θέατρο του παραλόγου όμως δεν σταμάτησε εκεί, αφού μόλις την προηγούμενη Τρίτη το υπουργείο Υγείας, και μετά την παρέμβαση του Νίκου Νικολόπουλου, έδωσε το «πράσινο φως» στο Κέντρο Ελέγχου Πρόληψης Νοσημάτων να καλυφθούν μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου τα κενά στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας, ενώ ακολούθησε πράξη υπουργικού συμβουλίου υπό τον υπουργό Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, Αντώνη Μανιτάκη, προκειμένου να προχωρήσει στον διορισμό 230 νοσηλευτών και γιατρών με διετείς συμβάσεις. Μία ενέργεια, όμως, που στην καλύτερη περίπτωση θα μπορέσει να καλύψει μόλις τις μισές ανάγκες των 154 ανενεργών κλινών, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη και αυτές που απειλούνται με κλείσιμο στο τέλος Μαρτίου, ενώ η πρόσληψη του νέου δυναμικού γιατρών και νοσηλευτών με νέες συμβάσεις φαίνεται να διαιωνίζει το πρόβλημα, αφού στη ουσία δεν λύνεται οριστικά.

Για την ιστορία…
Η πανδημία γρίπης έγινε αφορμή να κινητοποιηθεί η πολιτεία και να λειτουργήσουν οι μισές από τις 150 κλειστές κλίνες που διέθετε η χώρα το 2009, κυρίως με συμβασιούχους γιατρούς και νοσηλευτές, ενώ παράλληλα αγοράστηκε εξοπλισμός για 70 περίπου κλειστές κλίνες που απαιτούσαν συμπληρωματικό εξοπλισμό για να λειτουργήσουν. Η οικονομική, όμως, κρίση στάθηκε αφορμή να σταματήσουν οι προσλήψεις και οι διορισμοί γιατρών και νοσηλευτών, ενώ δεν ανανεώθηκαν πολλές συμβάσεις, και δεν αντικαταστάθηκαν όσοι αποχώρησαν, με συνέπεια σήμερα να βρισκόμαστε πάλι εκεί από όπου ξεκινήσαμε.