Ο Γρίβας… δολοφονήθηκε;

Του ΓΙΑΝΝΗ ΝΤΑΣΚΑ

Η Κύπρος βρίσκεται αυτήν τη στιγμή στο επίκεντρο της Ευρώπης φαινομενικά για την οικονομική κρίση. Στην πραγματικότητα, η Κύπρος βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής των λεγόμενων Μεγάλων Δυνάμεων, όπως αυτές είχαν προσδιοριστεί και προεπαναστατικά με προσθήκες, βέβαια. Η Βρετανία που έχει και δικό της «κράτος-βάση» στην Κύπρο, η Γαλλία

με την προσθήκη της Γερμανίας και ολόκληρης της –πλην της Βρετανίας– Ευρωπαϊκής Ένωσης και η Ρωσία που στην Κύπρο έχει οικοδομήσει προνομιακές σχέσεις και λευκές και μαύρες επενδύσεις χρόνια τώρα.
Προφανής αιτία είναι τόσο η στρατηγική της θέση όσο και οι υδρογονάνθρακες που πια είναι αιτία επανασχεδιασμού του χάρτη. Τη δημόσια επισήμανση της εξαιρετικής σημασίας της γεωστρατηγικής θέσης της Ελλάδας, άρα και της Κύπρου και της σπουδαιότητας των υδρογονανθράκων, έκανε στην εφημερίδα μας στην πρόσφατη συνέντευξή του ο υπουργός Εσωτερικών, Ευριπίδης Στυλιανίδης. Αυτή η επισήμανση έχει τεράστια σημασία ενόψει των τεράστιων πιέσεων που δέχεται η Ελλάδα και η Κύπρος μέσω των οικονομικών (υπαρκτών, αλλά και κατασκευασμένων) από πολλές πλευρές. Είναι πια δεδομένο ότι οι Μεγάλες Δυνάμεις είχαν, καθεμιά για λογαριασμό της, φροντίσει να δημιουργήσουν ερείσματα ώστε να πλεονεκτούν όταν θα έρθει η ώρα για «υπογραφές». Και αντίθετα να εξουδετερωθούν πιθανά προβλήματα και άρα και «προβληματικές» προσωπικότητες.
Στην Κύπρο πολλά «οικοδομήθηκαν» γύρω από την προσωπικότητα του στρατηγού Γρίβα – Διγενή. Μετά τον θάνατό του (27 Γενάρη 1974) διατυπώθηκαν πολλά ερωτήματα, ενώ δημιουργήθηκε ένα Ίδρυμα στην Αθήνα για να φροντίσει την υστεροφημία του και τις παρακαταθήκες του. Γύρω από αυτό το Ίδρυμα παίχτηκαν φοβερά πολιτικά παιχνίδια και πολλοί μέσω αυτού κερδοσκόπησαν, αλλά έγιναν και «υποκείμενα» εκβιασμού, πιθανόν για υπογραφές που αλλιώς δεν θα έμπαιναν, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο.
Με το ίδρυμα αυτό έχουμε ασχοληθεί χρόνια, έχουν ασκηθεί διώξεις σοβαρές για λεηλασία και στο τέλος όλα κουκουλώθηκαν, αφού έφτασαν στο σημείο να βγάλουν πεθαμένους και ζωντανούς για να τους φορτώσουν τις αμαρτίες. Φυσικά, πριν από αυτά έχουν γελοιοποιήσει κάθε έννοια έρευνας με στημένους ερευνητές που έκαναν το άσπρο μαύρο. Ερευνώντας την υπόθεση, εδώ και χρόνια, νομίζαμε ότι στόχος είναι να λεηλατήσουν τα τεράστια ποσά που είχαν συγκεντρώσει με παγκόσμιους εράνους στο όνομα της Κύπρου και του Γρίβα. Δυστυχώς, όμως, αυτό ήταν το έλασσον. Το μείζον θέτει τώρα με έρευνά της η πασίγνωστη και ιστορική εφημερίδα «Χαραυγή» στην Κύπρο. Ούτε λίγο, ούτε πολύ θέτει θέμα δολοφονίας του στρατηγού! Το θέμα το αναδεικνύει μέσα από το εξής ερώτημα: Τι απέγινε η καρδιά του Γρίβα και γιατί δεν έγινε νεκροψία για τον θάνατό του; Το απόσπασμα από το δισέλιδο αφιέρωμά της είναι εύγλωττο:

Τα ερωτήματα
«[…] Πού βρίσκεται, λοιπόν, η καρδιά του Γρίβα; Κρύβει ο θάνατος του Γρίβα κάτι; Και αν ναι, τι είναι αυτό; Αλλά και γιατί για τόσα χρόνια κάποιοι το έχουν επτασφράγιστο μυστικό; Και τα ερωτήματα που προκύπτουν δεν είναι μόνο πώς και από τι πέθανε, αλλά και πού πέθανε. Και τούτο αφού το μόνο σίγουρο είναι ότι ο Γρίβας νεκρός βρέθηκε, για τον περισσότερο κόσμο, μετά τη γνωστοποίηση του θανάτου του, στο κρησφύγετό του. Πέθανε, όμως, εκεί ή πέθανε μέσα στο σπίτι, όπως έλεγαν οι πληροφορίες τις τότε μέρες; Αλλά πάλι, αν δεν πέθανε εκεί, τότε ποιοι τον μετέφεραν από τον χώρο που πέθανε στο κρησφύγετο;
Και τούτο έχει σημασία γιατί: Την τότε εποχή λέχθηκε –και γράφτηκε στον Τύπο– ότι όταν πέθανε ο Γρίβας μόνες μέσα στο σπίτι ήταν η Έλλη Χριστοδουλίδη με τις κόρες της. Ο άνδρας της βρισκόταν τις ημέρες εκείνες στην Αθήνα με προβλήματα υγείας, λέχθηκε από το περιβάλλον του. Κι εδώ τίθεται άλλο ένα ερώτημα: Αν ευσταθούν οι πληροφορίες που έφεραν τον Γρίβα με την κατάστασή της υγείας του να επιδεινώνεται δραματικά, τις ημέρες εκείνες, γι’ αυτό και ζήτησε τη μεταφορά του στην οικογένεια Χριστοδουλίδη, που ήταν και το κρησφύγετό του, τότε πώς βρέθηκε στην Αθήνα ο Μάριος Χριστοδουλίδης και δεν έμεινε στην Κύπρο δίπλα από τον ασθενούντα Γρίβα; Ή ήταν μια σύμπτωση και τραγική συγκυρία να πεθάνει στο σπίτι του ο Γρίβας κι αυτός να είναι στην Αθήνα;
Αξιοσημείωτο επί του θέματος τούτου είναι, όπως έγκυρα πληροφορούμαστε, το παράπονο –αλλά και απορία συνάμα– της γυναίκας του Γρίβα ότι ενώ βρισκόταν ο Χριστοδουλίδης στην Αθήνα, απέφυγε να την ενημερώσει για την κατάσταση της υγείας του. Άτομο δε του στενού οικογενειακού της κύκλου διεμήνυσε λίγα χρόνια αργότερα στον Μ. Χριστοδουλίδη πως γνωρίζει ότι για να μην ανησυχήσει τους δικούς του στην Αθήνα, όταν τον επισκέφτηκαν στο νοσοκομείο όπου νοσηλεύετο, τους απέκρυψε τη σοβαρότητα της υγείας του.
Στο ίδιο μήνυμα, όμως, αφήνεται και σαφής αιχμή κατά του Μάριου Χριστοδουλίδη πως την ημέρα που πήρε το συνθηματικό τηλεφώνημα από την Κύπρο για τον θάνατο του Γρίβα ‘‘εξαφανίστηκε από το
νοσοκομείο ώστε οι δικοί του να μη μάθουν από αυτόν το τραγικό γεγονός’’. Κάτι που έγινε, σύμφωνα με την ίδια πάντοτε πληροφόρησή μας από ανταποκριτή ξένου ειδησεογραφικού πρακτορείο, αργά το βράδυ!
Γεγονός αδιαμφισβήτητο και καταγραμμένο, ωστόσο, είναι: Ευρισκόμενος στην Αθήνα ο Μάριος Χριστοδουλίδης να νοσηλεύεται εντός του νοσοκομείου τη μια μέρα, μόλις πήρε το συνθηματικό τηλεφώνημα από την Κύπρο για το θάνατο του Γρίβα εξαφανίστηκε.
Από εκεί, σύμφωνα με τη μαρτυρία του ατόμου του στενού οικογενειακού κύκλου της συζύγου του Γρίβα, και την επαύριον επέστρεψε στην Κύπρο. Αυτά όλα, όμως, αφήνουν αναπάντητα σειρά ερωτημάτων: Τι έλεγε αυτό το συνθηματικό μήνυμα; Και γιατί συμφωνήθηκε, και από ποιους συμφωνήθηκε, να σταλεί συνθηματικό μήνυμα για την αγγελία του θανάτου του Γρίβα στον Χριστοδουλίδη, και εξ αυτού η άμεση αναχώρηση του τελευταίου από την Αθήνα για Κύπρο;
Επιπρόσθετα: Τα ερωτήματα πολλαπλασιάζονται, λαμβανομένου υπόψη πως πέρασαν τρία ολόκληρα 24ωρα από το θάνατο 27 του Γενάρη, στις 2 μ.μ. ίσαμε την ταφή του Γρίβα στις 30 του ίδιου μήνα και η σορός του Γρίβα μετακινήθηκε αρχικά από το σπίτι στο κρησφύγετο κι από κει στον
υπαίθριο χώρο της εξόδιου ακολουθίας και ταφής, παραπλεύρως του κρησφύγετου. Τι έγινε σ’ αυτές τις τρεις νύκτες και τέσσερις μέρες πίσω από τους τοίχους του σπιτιού μέσα στο οποίο πέθανε, όμως, ελάχιστοι γνωρίζουν. Όπως ελάχιστοι γνωρίζουν πώς και από τι πραγματικά πέθανε!»

ΤΙ ΓΡΑΦΕΙ Η «ΧΑΡΑΥΓΗ»: Πώς πέθανε ο στρατηγός

Το δημοσίευμα της εφημερίδας «Χαραυγή» θέτει ερωτήματα και σχετικά με τις συνθήκες θανάτου του Γρίβα, της ενημέρωσης του κυπριακού λαού και του χρόνου που όλα αυτά συντελέστηκαν: «Σε ό,τι αφορά το πώς πέθανε ο Γρίβας, ανεξάρτητα από τις περιγραφές που έχουν δώσει τις ημέρες εκείνες οι εφημερίδες, αλλά και 23 χρόνια μετά σε συνεντεύξεις, η σύζυγος του Γρίβα ενημερώθηκε, σύμφωνα με απόλυτα εξακριβωμένες πληροφορίες μας, από την ίδια την Έλλη Χριστοδουλίδη κατά την ημέρα που ήλθε στην Κύπρο για την κηδεία του Γρίβα για το πώς πέθανε ο άντρας της, λέγοντας πως: ‘‘Αφού τέλειωσε ο Στρατηγός το γράψιμό του στο ημερολόγιό του, σηκώθηκε και πηγαίνοντας μέσα έπεσε’’… Γραμμένο τούτο όχι 23 χρόνια μετά, που η μνήμη φυσιολογικά ξεθωριάζει, αλλά μόλις τέσσερα χρόνια μετά τον θάνατο του Γρίβα…
Από τι, όμως, πέθανε ο Γρίβας; Από καρδιακή προσβολή λέγεται και γράφεται ίσαμε σήμερα. Ποιος και με ποιον τρόπο διαπίστωσε, όμως, τούτο; Διότι να πιστοποιήσει ένας γιατρός το θάνατο κάποιου προσώπου είναι το ένα και πολύ απλό. Να αποφανθεί όμως από τι πέθανε, χωρίς να διενεργηθεί η νενομισμένη νεκροψία, είναι κάτι εντελώς διαφορετικό και πολύ πιο δύσκολο, αν όχι αδύνατο. Εκτός και αν διενεργήθηκε τρόπον τινά νεκροψία και διαπιστώθηκε ο λόγος θανάτου του Γρίβα. Αλλά αν διενεργήθηκε, ποιος γιατρός την έκανε και πού, αφού η σορός του Γρίβα ουδέποτε μετακινήθηκε από το σπίτι και το κρησφύγετο που πέθανε. Κι όμως, για ένα τέτοιο πρόσωπο που διαδραμάτισε το δικό του σημαντικό ρόλο στη σύγχρονη ιστορία της Κύπρου και στην ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας, όχι μόνο έπρεπε, αλλά και επιβάλλετο να διενεργηθεί νεκροψία. Γιατί δεν επιτρέπονται σκιές και ερωτηματικά ούτε γύρω από το θάνατό του, ούτε και στο τι προηγήθηκε τούτου.
Γιατί, λοιπόν, κάποιοι αποφάσισαν διαφορετικά; Μήπως αυτοί οι κάποιοι εφοβούνταν κάτι από τη νεκροψία; Και ποιοι είναι αυτοί οι κάποιοι; Ακόμα: Αν αληθεύουν οι πληροφορίες ότι αφαιρέθηκε η καρδιά του Γρίβα, αυτό πού έγινε και από ποιον; Και με ποιανού την άδεια να γίνει τούτο; Ρωτήθηκε η σύζυγός του αν ήθελε να αφαιρεθεί η καρδιά του νεκρού άντρα της; Ρωτήθηκε η σύζυγός του αν δεν ήθελε να διενεργηθεί νεκροψία για να μάθει τα ακριβή αίτια του θανάτου του άντρα της; Ποιοι είναι αυτοί οι κάποιοι που αποφάσισαν να πράξουν κατά πώς έπραξαν, αποστερώντας από τη σύζυγο του Γρίβα το στοιχειώδες δικαίωμα να γνωρίζει τεκμηριωμένα επιστημονικά τα αίτια του θανάτου του συζύγου της; Σύμφωνα με τη συνέντευξη της Έλλης Χριστοδουλίδη στη ‘‘Σημερινή’’ στις 26/1/1997, μετά που ο γιατρός που ειδοποιήθηκε πιστοποίησε το θάνατο του Γρίβα, η ίδια τον παρακάλεσε να μην αναφέρει οτιδήποτε, ‘‘μέχρι να μπορέσω να ειδοποιήσω συνεργάτες του Αρχηγού’’, ανέφερε, και πρόσθεσε: ‘‘Αυτό το έκαμα αμέσως και σε ελάχιστα λεπτά ήρθαν ο Ανδρέας Αγγελόπουλος, ο Παπαδόπουλος και ο Πανίκος. Η απόφαση ήταν να μην ανακοινωθεί τίποτε, μέχρι να δούμε τι θα κάνουμε. Έτσι κρύψαμε τον νεκρό στο χώρο του σπιτιού και σαν να μη συνέβαινε τίποτε…’’.
Σύμφωνα με δικές μας πληροφορίες, εκεί βρέθηκε και ο Θάσος Σοφοκλέους. Το ζητούμενο, όμως, δεν είναι αυτό αλλά: Συνειδητοποιώντας ότι χρονολογικά είμαστε στο 1974 με υποτυπώδες τηλεφωνικό δίκτυο και ασφαλώς χωρίς τα σημερινά μέσα, δεν είναι αξιοπερίεργο να δηλώνει η Έλλη Χριστοδουλίδη πως ‘‘σε ελάχιστα λεπτά’’ ήρθαν εκεί τα συγκεκριμένα άτομα, τα οποία και πήραν ‘‘πάνω τους’’ την ευθύνη για το πότε και πώς θα πληροφορηθεί ο κυπριακός λαός τις συνθήκες θανάτου του Γρίβα; Αλλά πώς μπορούσαν να έλθουν εκεί σε ελάχιστα λεπτά τα στελέχη αυτά της ΕΟΚΑ Β΄, αν δεν ήταν ήδη
εκεί; Ήταν αυτό σύμπτωση ή υπάρχει άλλη πιο λογική εξήγηση;».