Ευρώ δυο ταχυτήτων

Του Ηλία Δ. Καλλιώρα

Το σενάριο που διακινείται περισσότερο: Η Ευρώπη θα διασπασθεί σε δύο ζώνες. Την Βόρεια ή πλεονασματική και τη Νότια ή ελλειμματική. Μέχρι το 2014 θα κυκλοφορούν δύο ευρώ. Το σημερινό ευρώ δείχνει πως δεν μπορεί να μακροημερεύσει. Το «πείραμα» του σημερινού ευρώ απέτυχε. Η εισαγωγή του ευρώ δεν έγινε ορθά: ούτε με τις έτοιμες γι’ αυτό χώρες, ούτε με τις απολύτως απαραίτητες προς τούτο προϋποθέσεις. Όπως έγιναν τα πράγματα, ήταν σχεδόν φανερό ότι ο ορίζοντας του ευρώ ήταν προκαθορισμένος.

Αυτά που λέγονται και γίνονται σήμερα για την «διόρθωση της πορείας» του ευρώ έπρεπε να γίνουν πολύ ενωρίτερα. Δηλαδή, έπρεπε να προηγηθεί η δημοσιοοικονομική και η τραπεζική ένωση της Ευρώπης και μετά να έρθει το ευρώ, ή έστω, όλα αυτά να γίνουν ταυτόχρονα.
Πρώτα καθορίζεις το πόση εθνική κυριαρχία πρέπει να «παραδώσουν» τα κράτη-μέλη στην Ένωση και μετά κάνεις τα επόμενα πολιτικά βήματα. Η Ευρώπη αυτή τη στιγμή μοιάζει με ένα «όχημα» πάνω στο οποίο υπάρχει ένας τεράστιος κινητήρας (το ευρώ), αλλά αυτό το «όχημα» δεν έχει ούτε τιμόνι (δημοσιοοικονομική ένωση), ούτε φρένα (ενιαίο τραπεζικό σύστημα). Πόσο μάλλον να θεωρηθεί ως ένα πλήρες λειτουργικό «όχημα» ή ως μία πλήρης οντότητα (πολιτική ένωση α λα ΗΠΑ). Πώς μπορεί να φτιάξει κάποιος, λχ., μια μπυραρία (ένωση), χωρίς τις μπύρες (κοινή πολιτική στα τραπεζικά και τα δημόσια οικονομικά);
Τώρα σκέφτηκαν οι Γερμανοί την Ευρωζώνη 2; Γιατί; Πώς να εξηγηθεί άλλως το πρόσφατο άρθρο του κ. Όλι Ρεν στην Wall Street Journal, όπου ο ίδιος αποκαλύπτει το γερμανικό σχέδιο (με οδικό χάρτη) για την μετεξέλιξη της Ευρωζώνης σε μια «νέα Ένωση», με νέους όρους και ανταλλάγματα; Είναι αντιληπτό ότι οι Ευρωπαίοι ενώθηκαν, για να σταματήσουν οι μεταξύ τους πόλεμοι (πχ., το Παρίσι βρέθηκε κάτω από την «γερμανική μπότα» πέντε φορές από το 1814 έως το 1940). Σήμερα, λόγω της ΕΕ, οι πόλεμοι μεταξύ τους εκλείπουν ως πιθανότητα.
Όμως από την άλλη, η Κύπρος, λόγου χάρη, ζήτησε και πήρε δάνειο από την Ρωσία. Πόσο όμως είναι πιθανό το Ιλινόι των ΗΠΑ να πάρει δάνειο, ας πούμε, από την Κίνα; Ή πόση «μνησικακία» θα έσπειρε το γερμανικό Spiegel, εάν οι κάτοικοι του Μαγδεμβούργου (Γερμανοί) έλεγαν τεμπέληδες τους Βερολινέζους (πχ., τους Έλληνες); Δυστυχώς, χωρίς μια πραγματική πολιτική ένωση, όλα αυτά είναι θλιβερές πραγματικότητες. Ίσως, με ή χωρίς την Ελλάδα, η παράλληλη κυκλοφορία δύο ευρώ (Βορράς: Γερμανία, Ολλανδία, Φινλανδία, Αυστρία και Λουξεμβούργο) να είναι το «κλειδί» της «νέας Ευρώπης». Όσες χώρες μετέπειτα εκπληρώνουν τις προϋποθέσεις και τα νέα κριτήρια εισόδου, θα είναι ευπρόσδεκτες για προσχώρηση στο κλαμπ του «ισχυρού ευρώ».
Η αλήθεια είναι πως δεν συμφέρει την Γερμανία η ολοσχερής διάλυση του ευρώ. Η Γερμανία είναι η χώρα που κέρδισε τα μέγιστα από την είσοδο του κοινού νομίσματος. Συνεπώς, η Γερμανία δεν θα κάνει πίσω. Θα αποτολμήσει τη «φυγή της» προς τα εμπρός, με την έκδοση του νέου «ευρω-μάρκου» του Βορρά. Άσε, δε, που η διάλυση του ευρώ αυτή τη στιγμή είναι πολύ πιο ακριβό σενάρ