Ζευγάρια και καραντίνα: Πώς να διαφυλάξουμε τον προσωπικό μας χώρο και να θέσουμε υγιή όρια

Ο κορονοϊός ήρθε και άλλαξε τα δεδομένα και των σχέσεων. Το παράδειγμα της Κίνας έδειξε πως τα ποσοστά διαζυγίου αυξήθηκαν δραματικά μετά την καραντίνα  Είναι δεδομένο πως πολλούς πλέον τους ανησυχεί η απομόνωση με τον σύντροφό τους ή από τη άλλη ο πολύς χρόνος μαζί χωρίς όρια. Και όχι άδικα.

Πώς πρέπει λοιπόν να ανταποκριθείτε, προκειμένου να γίνει η συμβίωση ευχάριστη και υγιής;

Η δυσκολία διαχείρισης προβλημάτων των παιδιών, ο λιγότερος χώρος και ο περισσότερος χρόνος «μαζί», δημιουργούν αισθήματα

εγκλωβισμού και καταπίεσης, αισθήματα ανίας και βαρεμάρας και –πολύ εντυπωσιακά αισθήματα μοναξιάς και απομόνωσης, ακόμα και σε συντρόφους που διαβιούν κάτω από την ίδια στέγη και αποτελούν σημαντικές εστίες έκλυσης άγχους ή/και εντάσεων.

Ζευγάρια και καραντίνα: Ποιο είδος σχέσεων κλυδωνίζεται αυτό τον καιρό

Μια κρίση δε μπορεί να διαλύσει υγιείς σχέσεις, ακόμα κι αν είναι τέτοιας σφοδρότητας όσο αυτή που ζούμε τώρα. Αυτό που κάνει είναι ότι φέρνει με καταιγιστικό τρόπο στην επιφάνεια τα δυσλειτουργικά μοτίβα που προϋπήρχαν και να τα αναδεικνύει σε συμπυκνωμένο χρόνο και με ανυπόφορο τρόπο. Ένα παράδειγμα σχέσεων που θα δοκιμαστούν είναι τα ζευγάρια που διατηρούν τριγωνοποιημένες σχέσεις, σχέσεις δηλαδή όπου επειδή οι δυο δε μπορούν να βρουν μεταξύ τους σταθερότητα και ισορροπία, αναζητούν ένα τρίτο πόλο που εξισορροπεί τη μεταξύ τους ασυμφωνία. Το ρόλο του τρίτου μπορεί να παίζει ένα άλλο πρόσωπο, ή η καταναλωτική μανία λόγου χάρη ενός συντρόφου, ή η συναναστροφή με φίλους εκτός σπιτιού, πρακτικές που τώρα μπαίνουν εκ των πραγμάτων στον πάγο.

Ένα άλλο παράδειγμα σχέσεων που θα κλυδωνιστούν είναι οι λεγόμενες συγχωνευτικές σχέσεις μεταξύ συντρόφων, όπου οι άνθρωποι- και αυτή είναι μια ισχυρή τάση- μπερδεύουν το «μαζί» με τον εκμηδενισμό της δυνατότητας για προσωπικές ανάσες, για προσωπικό χρόνο και για ατομικότητα. Ο αναγκαστικός εγκλεισμός απειλεί το υποκειμενικό αίσθημα ελευθερίας και κάτω από αυτές τις πρωτοφανείς συνθήκες, κάποια ζευγάρια βλέπουν στο σπίτι τη φυλακή, αντί να βλέπουν το καταφύγιο.

Η εργασία μας πρόσφερε σύνδεση με ένα άλλο δίκτυο ατόμων που αίφνης διακόπηκε. Συχνά οι ώρες δουλειάς έκρυβαν τα προβλήματα της σχέσης. Επίσης, η αβεβαιότητα, η έλλειψη δραστηριοτήτων και άσκησης αυξάνουν το άγχος, κάτι που δυσχεραίνει την επικοινωνία. Οι άνθρωποι όταν φοβούνται μιλάνε πιο πολύ και ακούν πιο λίγο, και για ένα καλό διάλογο χρειάζεται να ακούμε τον άλλο και να είμαστε ψύχραιμοι.

Συμπερασματικά, η πανδημία επέφερε αλλαγές στην καθημερινότητα πολλών ανθρώπων, ενώ εξανάγκασε και πολλά ζευγάρια σε νέα επίπεδα οικειότητας και καθημερινής επαφής. Δεν είναι δύσκολο να διαταράξουμε το πρόγραμμα του άλλου όταν είμαστε και οι δύο στο σπίτι όλη την ώρα. Αυτί υποδεικνύει ότι ένας άνθρωπος αποτελεί πηγή στήριξης αν μπορεί να διευκολύνει την καθημερινότητα του άλλου. Από την άλλη, οι σύντροφοι μπορεί, επίσης, να αποτελούν πηγή ενόχλησης και θλίψης αν διακόπτουν το πρόγραμμα του άλλου και να αποτρέπουν τον σύντροφό τους από το να εδραιώσει και να διατηρήσει μια καθημερινή ρουτίνα.

Freepik

Τι είναι τα προσωπικά όρια;

Τα προσωπικά μας όρια είναι αυτά που καθορίζουν τον προσωπικό μας χώρο, σωματικά, συναισθηματικά, διανοητικά, σεξουαλικά, πνευματικά. Τα όρια μας επιτρέπουν να διαχωρίζουμε τον εαυτό μας από τους άλλους, τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας, από τις σκέψεις και τα συναισθήματα των άλλων.

Μας βοηθούν να διαφυλάξουμε την ακεραιότητά μας, να παίρνουμε την ευθύνη του εαυτού μας και να έχουμε τον έλεγχο της ζωής μας. Μας προστατεύουν από την χειραγώγηση, την εκμετάλλευση και την παραβίαση των άλλων.

Γιατί χρειαζόμαστε τα προσωπικά όρια;

Το να θέτουμε όρια είναι ουσιαστικής σημασίας για τη σωματική και συναισθηματική μας υγεία. Έχοντας υγιή όρια, ενδυναμώνουμε τον εαυτό μας, προστατεύουμε την αυτοεκτίμησή μας, διατηρούμε τον αυτοσεβασμό μας και απολαμβάνουμε υγιείς σχέσεις. Τα μη υγιή όρια επιφέρουν συναισθηματικό πόνο που μπορεί να οδηγήσει σε άγχος, εξάρτηση, κατάθλιψη ή ψυχοσωματική ασθένεια.

Η έλλειψη ορίων είναι σα να αφήνεις ανοιχτή την πόρτα του σπιτιού σου ξεκλείδωτη, οπότε μπορεί να μπει μέσα όποιος θέλει, ακόμη και ανεπιθύμητοι επισκέπτες. Από την άλλη, το να έχεις πολύ αυστηρά όρια μπορεί να οδηγήσει σε απομόνωση, σα να ζεις σ’ ένα φρούριο όπου κανένας δεν μπορεί να μπει μέσα αλλά ούτε εσύ μπορείς να βγεις έξω.

Το όριο είναι όπως μια γραμμή ιδιοκτησίας. Όταν δεις μια πινακίδα που λέει «Απαγορεύεται η καταπάτηση», είναι ξεκάθαρο ότι αν παραβιάσεις το όριο, θα υπάρξουν συνέπειες. Αυτό το είδος ορίου είναι εύκολο να το φανταστείς και να το κατανοήσεις γιατί βλέπεις την πινακίδα και το σύνορο που προστατεύει. Τα προσωπικά όρια είναι πιο δύσκολο να οριστούν γιατί οι γραμμές είναι αόρατες, μπορούν να αλλάξουν και είναι διαφορετικές για κάθε άτομο. Όπως ακριβώς η πινακίδα «Απαγορεύεται η καταπάτηση», τα προσωπικά όρια καθορίζουν που τελειώνεις εσύ και που αρχίζουν οι άλλοι και προσδιορίζονται από την έκταση σωματικού και συναισθηματικού χώρου που επιτρέπεις μεταξύ του εαυτού σου και των άλλων. Τα προσωπικά όρια σε βοηθούν να αποφασίσεις ποια είδη επικοινωνίας, συμπεριφοράς και συνδιαλλαγής είναι αποδεκτά για σένα.

Ζευγάρια και καραντίνα: Τι μπορούμε να κάνουμε πρακτικά

Προσωπικός χώρος

Αρχικά το πιο σημαντικό που πρέπει να αναφέρουμε είναι ότι χρειάζεται να δημιουργηθεί προσωπικός χώρος για τον καθένα – όσο μικρό και αν είναι το σπίτι- προκειμένου να το άτομο αισθάνεται την ασφάλεια του μαζί, αλλά και την ατομικότητα του εγώ.

Διαγωνισμός μαγειρικής

Αντί να τσακώνεστε για τον καταμερισμό των δουλειών του σπιτιού, βγείτε από τη ρουτίνα και μαγειρέψτε ο ένας για τον άλλο, κάνοντας ένα μίνι διαγωνισμό για το ποιος είναι καλύτερος. Ο ανταγωνισμός είναι πιο εύκολος τρόπος, ο αγαπημένος σου να βάλλει τα δυνατά του.

Pexels

Αλλαγές στα έπιπλα

Ένα ξεκαθάρισμα των αντικειμένων που επιβαρύνουν το ζωτικό σας χώρο είναι απαραίτητο και θα ανανεώσει την καθημερινότητά σας. Αν όχι τώρα που είναι ευκαιρία, τότε πότε.

Ευκαιρία για δημιουργικότητα

Επιτραπέζια παιχνίδια, παζλ, μίνι κατασκευές, ζωγραφική, και όποια άλλη δραστηριότητα μπορεί να γίνει σε δυαδικό επίπεδο και θα σας κρατήσει απασχολημένους σίγουρα βοηθάει. Επιπλέον στη διάθεσή σας και τη λίστα σας μπορούν να προστεθούν online σειρές, ταινίες και προγράμματα εκγύμνασης που θα σας κάνουν να “χαθείτε” για ώρες.

Λίστα για το μέλλον

Υπάρχει καλύτερο πράγμα από το να ονειρεύεστε μαζί; Φτιάξτε μία λίστα με τα μέρη που θέλετε να πάτε μέσα στη χρονιά αλλά και μακροπρόθεσμα. Κάντε σχέδια για το μέλλον, υπενθυμίζοντας πόσο ευλογημένοι είστε που είστε ζωντανοί και μαζί. Τα αυτονόητα είναι και τα πιο σημαντικά στις κρίσιμες καταστάσεις και πρέπει να λέγονται.

John Schnobrich/Unsplash

Ευκαιρία για ειλικρινείς σχέσεις στο μέλλον

Αυτό που μπορεί να κάνει στις σχέσεις αυτή η συγκυρία είναι να ξανασυστήσει τον έναν στον άλλο. Αν αυτός που ξαναγνωρίζουμε αυτές τις ώρες, εξακολουθεί να μας ενδιαφέρει σαν άνθρωπος, αν συνεχίσουμε να εκτιμούμε τις βασικές του ποιότητες κι αν κάνουμε μια συνειδητή -με τον εαυτό μας προσπάθεια- να εξαντλήσουμε τα αποθέματα κατανόησης και υπομονής για το σύντροφο που προσπαθεί μαζί με εμάς να δαμάσει τους δικούς του δαίμονες και τις δικές του αγωνίες, τότε έχουμε πολλές πιθανότητες, η επόμενη μέρα να βρει τις σχέσεις μας πιο δυνατές και πιο ασφαλείς από κάθε άλλη φορά. Αυτό που μπορώ να σας πω με βεβαιότητα είναι ότι θα τις βρει μοιραία πιο ειλικρινείς. Οι σχέσεις μας θα κληθούν να απαντήσουν με την αλήθεια τους. Ό,τι κι αν σημάνει αυτό για την κάθε σχέση.

Δεν είναι όμως απαραίτητο πως ο εγκλεισμός θα μας βγάλει τον χειρότερο εαυτό μας. Τα ζευγάρια που είχαν καταφέρει να επικοινωνούν θα συνεχίσουν και τώρα και μπορεί ο χρόνος μαζί να είναι εποικοδομητικός. Αντίθετα τα ζευγάρια που είχαν συγκρουσιακές σχέσεις, όλη η ένταση, η πίεση και τα νεύρα θα εκτονωθούν στους μεταξύ τους καβγάδες. Όμως να σημειώσουμε πως από πριν είχε ο καθένας δυσκολία διαχείρισης των συναισθημάτων του ή της.

Αυτό που θα μπορούσε λοιπόν να λειτουργήσει βοηθητικά είναι υπεράσπιση της ιδιωτικότητας του καθένα ή αλλιώς ο προσωπικός “χώρος” και ο “χρόνος” που θα έχει ο καθένας με τον εαυτό του. Είναι σημαντικό να καταλάβει ο άλλος πως χρειαζόμαστε να συγκεντρωθούμε, ή να μείνουμε μόνοι μας, ή να μιλήσουμε στο τηλέφωνο για προσωπικά θέματα χωρίς την παρουσία του άλλου και χωρίς να σημαίνει πως έχουμε μυστικά.

Ορισμένες ακόμα συμβουλές που θα έδινε στα παντρεμένα ζευγαρια ώστε να διατηρήσουν μια υγιή σχέση στην καραντίνα:

Να προσέχουν πως απευθύνονται στον άλλοΝα αναλαμβάνουν ευθύνη για το συναίσθημα τους «εγώ ένιωσα», όχι «εσύ με έκανες να νιώσω»Να εστιάζουν στα θετικά, στο τι γίνεται και όχι στο τι δεν κάνει ο άλλος.Να διατηρήσουν μια ρουτίνα, χωρίς πολλά πρέπει αλλά κρατώντας μιας δομή στη μέρα τους.Να διατηρήσουν την επαφή και την σύνδεση τους με φίλους και γνωστούς και τα όποια δίκτυα έχουν, το να μοιράζεσαι πράγματα είναι σημαντικό σε αυτή τη φάσηΝα προσπαθήσουν να είναι ευέλικτοι, καθώς είναι μια νέα συνθήκη και θέλει νέους κανόνες και προσαρμοστικότητα στα νέα δεδομένα ακόμα και αν αυτό σημαίνει να μάθουν να σερφάρουν στο διαδίκτυο και να κάνουν βιντεοκλήσεις.Τέλος, αν υπάρξει ένταση να κάνουν ένα διάλειμμα για να ηρεμεί ο καθένας και να επιστρέφουν με πιο καθαρή ματιά. Σημαντικό είναι να πάρουν μίση ή μία ώρα, αλλά καλό είναι όχι πάνω από ένα εικοσιτετράωρο γιατί μετά τα θέματα χρονίζουν και ο άλλος νιώθεις πως το θέμα ξεχάστηκε.

Οι συνθήκες που μας επέβαλλε ο κορονοϊός, μας φέρνουν αντιμέτωπους με τις επιλογές της ζωής μας σε όλα τα επίπεδα. Για πολλούς αυτή η περίοδος θα γεννήσει αποφάσεις για το πώς θέλουν να ζήσουν τη ζωή τους. Το καλό σενάριο είναι ότι θα έχουμε χρόνο να αναστοχαστούμε και να βγούμε σοφότεροι, σε σχέση με τον εαυτό μας, τους σημαντικούς άλλους, τα ουσιαστικά πράγματα στη ζωή μας, το αρνητικό σενάριο είναι να μην μάθουμε τίποτε για εμάς ή για τη σχέση μας, ή όσα είδαμε να τα ξεχάσουμε την επόμενη μέρα μακριά από την απειλή του ιού.

Μαρία Γιαννοπούλου

Ψυχολόγος ΑΠΘ, MSc, Εκπαιδευμένη στην Ψυχοθεραπεία Gestalt, PgD Παιδοψυχολογία & Ψυχολογία Εφήβου, Ιδρυτικό Μέλος www.allaboutparents.gr

Τηλ: 6942217440, Ευρυτανίας 13, Αμπελόκηποι

Email: [email protected]

Διάβασε πρώτος όλα τα θέματα του iPop.gr στο Google News

Το άρθρο Ζευγάρια και καραντίνα: Πώς να διαφυλάξουμε τον προσωπικό μας χώρο και να θέσουμε υγιή όρια εμφανίζεται στο iPop.